Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Super User
मराठ्यांच्या इतिहासाची साधने खंड सातवा (१८ वे शतक)
श्री.
श्रावण व. ३० गुरुवार शके १७१५.
विनंति विज्ञापना. शमषदौला यांजकडील पागेचा तालुका सुभे महमदाबाद पैकी व कलबर्गे वगैरे सुभे विजापूर येकंदर पस्तीस माहाल येथील कुल वहिवाट त्यांचे त्यांजकडे, यांत मध्यस्ताचा दखल नाहीं. शमषुदौला वारत्यानंतर पागेकडील सर्व देखरेख नबाब जातीनें करूं लागले. मध्यस्तांनीं खटपट करावयाचे रीतीनें करून पाहिली, परंतु साध्य नाहीं. शमषुदौला यांचा पुत्र लहान. कारभारी महमद अजीमखान यांचे निसबतीचे माहाल कलबर्गे भालकी चिटगोंदें चितापूर वगैरे याचा बंदोबस्त त्यांनीं राखिला, सर बुलंद जंग शमषुदौलाचे मेव्हणे व घासीमियां व गुलाम इमामखां व दिलदारखां व मुरादअली यांचे निसबतीचे लोक व पागा आलाहिदा. त्याचे बेगमीचा सरंजाम माहालही तोडून सदरहु इसमाचे निसबतीस वेगळाले होते, परंतु तालुकियाचा बंदोबस्त नाहीं, आणि चाकरी विषईंही करार माफीक कमती. त्यांत घासी मियांकडील तर फारच बखेडा. कारभार ओगडस्त. लोकांची धरणी पारणी नित्य खटला. याप्रा जालें. त्यावरून कांहीं दिवस यांचे तालुक्याचा बंदोबस्त पाहात जाणें ह्मणोन अजमखान यास नबाबांनी सांगितलें. अजमखान यांचा इल हाक सरबुलंदजंग यांचे दसखत, पैसे ठराऊन क्रमही चालला होता. तथापि निर्वेध बंदोबस्त खातरखा नाहीं. पागेकडील हिंसेबाचा घोल मध्यस्तांनीं नवा बास अर्ज करून घातला. राज्याजीस हिसेब पाहण्यास सांगितलें. हिसेबी यैवज पागेवाल्याकडे निघाला, त्याची तडजोड ठरून पांचसहा लक्ष पर्यंत पागेवाल्याकडोन यैवज सरकारांस घेतला. पुढें पागेकडील बंदोबस्त येथास्थित व्हावा हें नवाबास अगत्य. या सर्वांत पाहतां येक महमद अजीमखान कार्य करतां त्यांनीं नवाबास अर्ज केला कीं शमषुदौला मरहुम यांजकडील सर्व बंदोबंत हजरत जातीनें करण्यास मुतवजे असोन हा प्रकार असा. गुलामता मगदुर सांगणें ते सांगतो, परंतु कोणी कोणांत नाहीं. याची येहतीयात जसी होणें तसी व्हावी. त्यावरून अजमखान यांस नबाबांनीं सांगितलें कीं कुल तालुकियाचा बंदोबस्त तुमचे जिमेस आहे. सरवुलंदजंग घासीमियां वगैरे यांस नेमाप्र।। माहवारी माहबमाह देत जावी. तालुक्यास अमला योजून बंदोबस्त पका करावा. त्यावरून अजमखान यांनीं सिदी इमाम यांचे अमीलीचे कारस्तानाचा बयान केल्यावरून पुल पागेकडील पस्तीस तालुकयाची सरअमीली सिदी इमाम यांजकड़े सांगावे. छ. २० मोहरमी अजमखान व घासीमियां यांजला सिदी इमाम यांस घेऊन येण्याविषीं नबाबांनीं चोपदार पाठऊन नेलें, सिदी इमाम यांस बाहालीचा खलात दिल्हा. माहवारीचे नेम ठरले त्याप्रा। यैवज जिकडील तिकडें देऊन तालुक्याचा बंदोबस्त करावा या प्रा सांगितलें. सिदी इमाम यांनीं तमाम तालुकीयास जप्त्या रवाना केल्या. या उपरी अमील माहलो माहाल रवाना होणार, सिदी आठ च्यार दिवसांत येथून तालुकियास जाणार, सारांश, शमषुदौला यांजकडील तालुक्याचा बखेडा अलाहिदा टुकड्यामुळें होता तो अजमखान यांचे विच्यारें नबाबांनीं येकत्र बंदोबस्त याप्रा केला. या छ २८ मोहरम हे विज्ञापना.
मराठ्यांच्या इतिहासाची साधने खंड सातवा (१८ वे शतक)
श्री.
श्रावण व. ३० गुरुवार शके १७१५.
विनंती विज्ञापना. टिपूकडील पत्र मध्यस्तास आलें, त्याचा जबाब त्यास रवाना करण्याचा यांनीं ठरविला. त्यांतील म॥र कीं “ तुम्हीं शूतर स्वारा समाममें पत्र पाठविलें, त्यांत इकडील तिसरे किस्तीचा यैवज कडप्यास सबरखामासमागमें रवाना केला तो घेऊन रसीद द्यावी; व दुसरे हफ्याची रसीद आपल्याकडून आली नाहीं ते पाठवावी म्हणून लि॥ त्यास दुसरे हप्त्याचा यैवज कडपे येथें अद्याप तुम्हांकडून दाखल जाला नसतां रसीद पाठवावी पैसें लिहिलें हें काय ताजूब आहे ? येथून सैद गुलाम अली यां समागमें, रसीद दुसरे हप्त्याची देऊन त्यास कडपें येथें रवाना केलें. यैवज लौकर दाखल व्हावा म्हणजे पारखून घेऊन सैद म॥र रसीद देतील तिसरे किस्तीचा यैवज कडप्यास पोंहचतां व्हावा. तेथें यैवज दाखल झाल्याचें पत्र सैद गुलाम यांची अर्जी येथें पोंचतांच तिसरे हपत्याची रसीद येथून रवाना होईल. या प्रा टिपूचे पत्राचा जबाब यानीं ठरविला. सैद गुलाम यासही सदरहु अन्वयें यांनीं पत्रें लिहून रवाना केली कीं, टिपूकडील दुसरे हप्त्याचा यैवज कडपें येथें पारखून घेऊन तुह्मांपासीं रसीद दिल्ही ते त्यांजकडे द्यावी. तिसरे हप्त्याचा यैवज कडप्यास दाखल होतांच तुमची अर्जी यावी. ह्मणजे तेही रसीद येथुन रवाना करण्यात येईल. या छ, २८ मोहरम हे विनंति, विज्ञापना.
मराठ्यांच्या इतिहासाची साधने खंड वीसावा (शिवकालीन घराणी)
लेखांक ९७ १५७८ कार्तिक वद्य ६
(फारसी मजकूर)
अज दिवाण पा। वांई ता। मोकदमानि मौजे एकंबे सा। कोरेगाऊ पा। मजकूर सु॥ सबा खमसैन अलफ बा। खु॥ रा। छ २५ माहे शौवाल दर साल सन सीत खमसैन अलफ सादीर जाले तेथे रजा जे अमणभट बिन दामोधरभट क्षीरसागर जुनारदार सो। कसबे मौजे एकबे पा। मजकूर हुजूर येऊन मालूम केले जे आपणास इनाम चावर नीम .॥. दर सवाद मौजे मजकूर दर तरफे बितपसील
तरफ विठोजी पाटील तरफ अंबाजी बा। महिसा-
नजीक गावदरी जमीन सूर जमीन चावर .।.
चावर .।.
देाा माहसूल व ना। व जमी लावजिमात व बेलेकटी व मोहीमखर्च बाजेबाब वेठ बेगार कुलबाब बिमोजिब फर्माउन हुमायुन व खु॥ मोकासाइनी माजी खुर्दखत साबिका प्रमाणे भोगवटा व तसरुफाती ता। सालगु॥ दुबाले होउनु चालत असे हाली माहली कारकुनी ताजा खु॥ताचे उजूर करून दुबाले करीत नाही नजर इनायत फर्माऊन दुंबाला फर्मावया रजा होय ह्मणऊन मालूम जाहले मेबायद के सदरहू इनाम बरहुकूम भोगवटा व तसरुफाती सालाबद ता। साल गा। जैसे चालिले असेल त्याणेप्रमाणे दुबाले करून चालवणे दर हर साला खु॥ताचे उजूर न कीजे तालीक लेहून घेउनु असल परतून दीजे भौगवटा व मिसेली ठाणा दर साल सन सीत खमसैन अलफ छ २९ माहे मोहरम जमीन देखील बाबहाय दुबाला केले असे भोगवटा व तसरुफाती पाहून ता। सालगु॥ चालिलेप्रमाणे सालमजगुरास जमीन दुंबाला कीजे तालीक लेहून घेऊन असेल मिसेली इनामदार मजकुरापासि परतून दीजे मोर्तब सूद
तेरीख १९ माहे मोहरम
मोहरम
मराठ्यांच्या इतिहासाची साधने खंड सातवा (१८ वे शतक)
श्री.
श्रावण व. ३० गुरुवार शके १७१५.
विनंती विज्ञापना. टिपूकडील पत्र मध्यस्तास आलें, त्याचा जबाब त्यास रवाना करण्याचा यांनीं ठरविला. त्यांतील म॥र कीं “ तुम्हीं शूतर स्वारा समाममें पत्र पाठविलें, त्यांत इकडील तिसरे किस्तीचा यैवज कडप्यास सबरखामासमागमें रवाना केला तो घेऊन रसीद द्यावी; व दुसरे हफ्याची रसीद आपल्याकडून आली नाहीं ते पाठवावी म्हणून लि॥ त्यास दुसरे हप्त्याचा यैवज कडपे येथें अद्याप तुम्हांकडून दाखल जाला नसतां रसीद पाठवावी पैसें लिहिलें हें काय ताजूब आहे ? येथून सैद गुलाम अली यां समागमें, रसीद दुसरे हप्त्याची देऊन त्यास कडपें येथें रवाना केलें. यैवज लौकर दाखल व्हावा म्हणजे पारखून घेऊन सैद म॥र रसीद देतील तिसरे किस्तीचा यैवज कडप्यास पोंहचतां व्हावा. तेथें यैवज दाखल झाल्याचें पत्र सैद गुलाम यांची अर्जी येथें पोंचतांच तिसरे हपत्याची रसीद येथून रवाना होईल. या प्रा टिपूचे पत्राचा जबाब यानीं ठरविला. सैद गुलाम यासही सदरहु अन्वयें यांनीं पत्रें लिहून रवाना केली कीं, टिपूकडील दुसरे हप्त्याचा यैवज कडपें येथें पारखून घेऊन तुह्मांपासीं रसीद दिल्ही ते त्यांजकडे द्यावी. तिसरे हप्त्याचा यैवज कडप्यास दाखल होतांच तुमची अर्जी यावी. ह्मणजे तेही रसीद येथुन रवाना करण्यात येईल. या छ, २८ मोहरम हे विनंति, विज्ञापना.
मराठ्यांच्या इतिहासाची साधने खंड सातवा (१८ वे शतक)
श्री.
श्रावण व. ३० गुरुवार शके १७१५.
विनंती विज्ञापना. मध्यस्तास टिपूचें पत्र आलें त्यांत म॥ र कीं ''आपल्याकडील तिसरे किस्तीचा यैवज करार बमोजीब कडपें येथें सबतरखान याजसमागमे प॥ आहे. तेथें ऐवज पारखून घेऊन रसीद द्यावी. व दुसरे हत्याचे यैवजाची रसीद अद्याप आली नाहीं, माजकरितां तेही रसीद पाठवावी. " याप्र।। लि। आहे. पत्राची तारीख, जिल्हेज महिन्याचे अखेरीची आहे. याजवर मध्यस्तास मी विचारिलें कीं दुसरे हप्त्याचे रसिदीविषंई टिपूनें लिहिलें, त्यास यैवज पोंहचून रसीद पाठविली नाहीं याचें कारण काय ? मध्यस्ताचे बोलण्यांत आलें कीं “ दुसरे हप्त्याचा यैवज अद्याप दाखल जाला नाहीं. यैवज पोंचल्यानंतर रसीदीस काय गुंता ! दुसरे हप्त्याबाबत यैवज टिपुनें प्रथम ब्यंकटगिरिकडे पाठविला. इंग्रजांनीं आह्मांस लिहिलें कीं “यैवज न्यावा.” त्याचा जबाब इकडून गेला कीं इकडील यैवज टिपुनें कडपे प्रांतीं पोंहचता करून द्यावा यैसा करार आहे, त्याप्र।। अमलांत यावें. त्यावरून इंग्रजांनीं त्यास ताकीद केली. दुसरे वायद्याचा यैवज तिकडून गुरुमकुंड्यानजीक येके गांवीं (आ ) आला. त्यांतही कांहीं बाकीचा यैवज मागाहून येणार. येकंदर, दुसरे हप्त्याचा यैवज जमा करून कडप्यास पोंहचता होणार याप्र। वर्तमान आहे. त्यास आम्हीं आपल्याकडून सैद गुलाम आली यास येथून कडप्यास रवाना केलें, त्याचें समागमें दुसरे किस्तीचे यैवजाची रसीद दिल्ही आहे. कडप्यास टिपूकडून दुसरे हप्त्याचा यैवन येईल तो पारखून घेऊन रसीद द्यावी ” याप्र।। सांगितलें आहे; त्यास छ, २२ मोहरमपर्यंत कडपें येथें टिपूकडुन दुसरे वायद्याचा अगर तिसरे हप्तयाचा यैवज कांहींच पावला नाहीं. या प्र॥ कडप्याचीं पत्रें आलीं. इतक्यावर यैवज आल्यास दुसरे किस्तीचा यैवज घेऊन रसीद सैद गुलाम अली देईल तिसरं हप्त्याचा ऐवज पोंहचल्यानंतर तेथुन सैद गुलाम याचें पत्र यैवज पावल्याचें आलें म्हणजे इकडून रसीद रवाना करण्यांत येईल. याप्र॥ मध्यस्ताचें बोलण्यांत आलें. र॥ छ, मोहरम है विज्ञापना.
मराठ्यांच्या इतिहासाची साधने खंड सातवा (१८ वे शतक)
श्री.
श्रावण व.३० गुरुवार शके १७१५.
विनंती विज्ञापना. टिपु सुलतान यांजकडून शुतर स्वारासमागमें मध्यस्तास पत्र छ २३ मोहरमीं आलें. मध्येस्तांनीं पत्र वाचून आपले मर्जीसहींत नवाबाकडे पाठविलें. नवाबांनी मुलाहिजा करून टिपुकडील पत्राचा जबाब तयार करण्याकरितां फिरोन मध्यस्ताकडे पाठविलें. त्यानंतर मध्यस्तांनीं जबाबाचा मसविदा ठरविला. छ २४ रोजीं दुसरे दिवसीं मध्यस्ताकडे आह्मीं गेलों ते समंई त्यांनीं टिपुकडून आपल्यास पत्र आलें त्यांतील म॥र व जबाब रवाना करण्याचा याचा बयान करून पत्र आलें. तें व जबाबाचा मसविदा दाखविला. याचा त॥ आलाहिदा पुरवणी पत्रीं विनंती लिहिल्यावरून ध्यानांत येईल. छ. २५ रोजीं नबाबाकडे मध्यस्त जाऊन जबाब ठरविला तो दाखविला. याउपरी शुतर स्वारास जबाब देऊन रवानगी होईल. र। छ. २८ मोहरम हे विज्ञापना.
मराठ्यांच्या इतिहासाची साधने खंड सातवा (१८ वे शतक)
श्री.
श्रावण व० ३० गुरुवार शके १७१५
आखबार इ।। छ २३ जिल्हेज त।। छ ९ मोहरम शनिवार पावेतो. रवाना छ १५ मोहरम हे विज्ञापना.
छ. २८ मोहरमी रवानगी पत्रें टप्यावर.
श्री.
श्रावण व. ३० गुरुवार शके १७१५.
श्रीमंत राजश्री----रावसाहेब
स्वामीचे सेवेसीं
विनंती. सेवक गोविंदराव कृष्ण कृतानेक सा॥ नमस्कार विनंती. विज्ञापना, त॥ छ, २८ माहे मोहरम पर्यंत मु॥ बेदर येथें स्वामीकृपावलोकनकरून सेवकाचें वर्तमान यथास्थित असे विशेष. इकडील वर्तमान सविस्तर छ. १६ माहे म॥रीं लेखन करून पत्राची रवानगी डांकेवर केली त्यावरून ध्यान्यांत आलें असेल. सांप्रत येथील वर्तमानाची विनंती आलहिदा पुरवणी पत्रीं लि॥आहे. अवलोकनें त॥ मार ध्यानांत येईल उत्तरें रवाना होण्याविषयीं आज्ञा करणार स्वामी समर्थ. सेवेसीं श्रुत होय हे विज्ञापना.
मराठ्यांच्या इतिहासाची साधने खंड सातवा (१८ वे शतक)
श्री.
श्रावण व. २ शुक्रवार शके १७१५.
विनंती विज्ञापना. हैदराबाद येथें मध्यस्ताचा धाकटा पालक पुत्र गाजी उल्मुलक आहे. त्यास, अलीज्याह बहादुर साहेबजादे यांची कबुतरें सुटून आलीं तीं गाजी उल्मुलुक यांणीं धरून ठेविलीं. साहेबजादे यांचे माणसांसीं व गाजी उलमुलुक यांचे माणसांत कटकट होऊन परस्परें मनुष्य जखमीही जाली, साहेबजादे यांणीं कबुतरें आणविलीं. याप्रमाणें कटकटीचे वर्तमान हैदराबादेहून अखबार आली त्यांत आलें, र॥ छ १५ मोहरम हे विज्ञापना.
श्री.
श्रावण व. २ शुक्रवार शके १७१५.
विनंती विज्ञापना. तैमुरशाहा दुरानी इरानचे बादशाही यांचा अंतकाल जाला, त्याजला च्यार षाहाजादे पैकीं मधील शाहजादे षाहा आलम बादशाहा गाजी दिलीचे पादशहा यांचा भाचा बहिणीचा पुत्र तैमुरशाहा याचे तक्तावर बसल्याची आखबार नबाबाकडे आली. हें वर्तमान मध्यस्तांनी सांगितल्यावरून विनंती लिहिली असे. र॥ छ १५ मोहरम हे विज्ञापना.
मराठ्यांच्या इतिहासाची साधने खंड सातवा (१८ वे शतक)
श्री.
श्रावण व० २ शुक्रवार शके १७१५.
विनंती विज्ञापना. पंचोत्र्याचा अमल नवाबानीं आपले तमाम तालुक्यांत बसविला. प॥ वसमत येथें पंचोत्र्याची दखल करण्याकरितां करोड्याकडील येक कारकून व चोपदार व पन्नास स्वार येथून सैद मुनवरखान अमीन यांस पत्रें देऊन रवाना केलें. वसमतेस जाऊन पोंहचल्यानंतर सैद मुनवरखान यानीं दखल दिल्हा. येक दिवस राहून दुसरे दिवसीं पंचोतरा जारी केला. चौक्या भोंवत्या ठेवून पंचोतरा मन मानेल तसा करोड्याकडील कारकून घेऊं लागला, सबब वसमतचे पेठकरी, व गांवांतील लोक व बायका दोन अडीच हुजारा पावेतों मिळोन येकच बलवा करोड्यावर केला. दगडाचा मार च्यार साहा घटिकापर्यंत होऊन कांहीं स्वार व माणसें जखमीही जालीं. सैद मुनवरखान यास समजल्यानंतर त्यांनीं येऊन कजिया तोडविला. हें वर्तमान करोड्याचे कारकुनानें व चोपदारानें मध्यस्तास लिहिल्यावरून इतकें कृत्य सैद मुनवरखान व हैदरबेग सवदागर यांणींच केलें असें मध्यस्ताचे चित्तांत येऊन, येथून च्यारसें स्वार व पांचसें बार जमियेत रवाना केली कीं सैद मुनवरखान व सवदागरास पाठवून देणें, आणि पंचोत-याचा बंदोबस्त करून ज्याणीं बलवा केला, त्यांत षामील जाले असतील त्यांचेही पारपत्य करणें. याप्रमाणें ताकीद होऊन स्वार व बार रवाना झाले. पुढें याचें काय ठरतें पाहावें, र॥ छ १६ मोहरम विज्ञापना.
मराठ्यांच्या इतिहासाची साधने खंड सातवा (१८ वे शतक)
श्री.
श्रावण व. २ शुक्रवार शके १७१५.
विनंती विज्ञापना. कादरखान माजी करोडा यांजकडे नवाबांनीं सरकार खमममेटे तालुका काडोपली सुभा अमिली दाहा लक्ष रुपये ताहुदठरून सांगितला. सुखसत देऊन समागमें तीनसें स्वार व पांचसे बार जमियेस तैनात देऊन तालुकियास खान मार याची रवानगी केंली रा छ १५ मोहरम हे विज्ञापना.
श्री.
श्रावण व. २ शुक्रवार शके १७१५.
विनंती विज्ञापना, कोदल येथील जमीदार बेदर येथील किल्यांत माजी कैद करून ठेविला होता. त्यास, पाहा-यांतून रात्रीं तो निघोन पळून गेला. पाह-याचे गारदी यास मारहाण होत आहे. जमीदाराचा शोध क्रिल्यांत व पेठ के आसपास च्यार प्यार कोस लोक पाठऊन केला, परंतु सांपडला नाहीं.
रा॥ छ. १५ मोहरम हे विज्ञापना.