Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Super User
मराठी धातुकोश
ओघोळ [ अब + घृ १० प्रस्रवणे { अव + घृ= अवघर ( गुण ) = ओघोळ } ] ओहोळणें. ( ओहोळ २ पहा )
ओंच [ अब + विच् ५ पृथग्भावे { अव + विच् = अच + इच् = ओइच = ओंच }] सुपानें पाखडणें. ( ओंइच पहा )
ओचकर [ अव + चरीकर्त् ( कृत् ६ छेदने } { अवचरीकर्त् = ओंचकर } ] नखानें खरडणें = ओरखाडे काढणें. इतर रूप - ओचकार १
ओचकार १ [ अव + चरीकर्त् ]( ओचकर पहा )
-२ [ अव+स्कृ ९ हिंसायाम् { अवस्कर् । गुण - ओचकर - अव = ओ; स् = च् } ] नखानें ओचकारा काढणें. ( अवस्करः = ओचकारा )
-३ [ बश्च् ६ छेदने + कृ ( द्विधातुसंयोग ) { बश्च् + कृ = बोच् + कर = ओबकर. बोच + कर - बोचकर } ] बोचकारणें इतर रूप-बोचकार ७
-४ [ ब्रस्च् + कृ { व्रस्च् + कृ = बोचकर = ओचकर }] बोचकारणे. इतर रूप-बोचकार ६
ओज [ ओज् १ सामर्थ्यं { ओज् = ओज } ] सामर्थ्य येणें. स०–म्हणौनि जे बुद्धियोगे ओजले । तेचि पारंगत जाले ॥ एहीं उभयबंधीं सांडिलें । पापपुण्यीं ॥ ज्ञा, २-३७७
ओजव [ ओज् १ सामर्थ्ये । ओज् ( णिच् ) ओजय = ओजव } ] समर्थ करणें, सामर्थ्य आणून देणें. इतर रूप - ओजवि १
ओजवि १ [ ओजस् ( ना. )] तेज आणून देणें. ( ओजव पहा )
-२ [ ऊर्ज् १० बलप्राणनयो: { ऊर्जू ( गुण ) ओर्ज् = ओज्ज = ओजविणें } ] सामर्थ्य प्राप्त करून देणें.
ओझर [ अब + झर ( ना. ) { अब + झर = ओझर }] खालीं चहाणें - जाणें. इतर रूप - ओसर
ओटंग [ अव + टंक् १० बंधने { अवटंक् = अउटंग् = ओटंग } ] ( वोटंग पहा )
ओटार [ अब + स्तू ९ आच्छादने { अवस्तु । वृद्धि। अवस्तार् = अउठ्ठार् = ओटार } ] डोळे पसरून पहाणें, टक लावून पहाणें, वटारून पहाणें.
ओठ [ अव + उत् +स्था १ स्थैर्ये { अवोत्स्था = अवोत्था = अवोठा = ओठ }] ( ठसा ) स्पष्ट दिसणें. म. था. ६
मराठी धातुकोश
ओकव [ उत् + क्षेपय् ( उत्क्षिप् । णिच् । उत्क्षेपय् = ओकन, ओकिव ) ] ओकिवणें. उ. त्याच्याकडून पैसे ओकवले. ( ओक २ पहा )
ओकार [ ओकारा (ना.){ ओकारा = ओकार}] ओकारणें.
ओकिच [ उत् + क्षेपय् { उत्क्षेपय् । णिच् । उक्लेपय् ओकिव }] ( तोंडातून ) बाहेर काढावयास लावणें. (ओक २ पहा)
ओखड [ अव + स्कंद् १ गतिशोषणयोः ] उखडणें. ( उखड ३ पहा )
ओखर [ अव + क्षर् १ संचलने { अव + क्षर = ओ + खर = ओखर }] नांगरटीनंतर जमीन साफ करणें.
ओंग [ अंज् ७ भ्रक्षणे { अंज् = अंग् = ओंग । नाम ओंगण, वंगण } ] माखणें.
ओगर १ [ अव + ग ९ शब्दे { अव + गृ । गुण। अवगर् = ओगर }] १ बोलणें, बोलावणें. २ पळीनें वाढणें.
उ०- तैसें भक्तिहीनाचें जीणें । कां संपत्तिं ही न सुकृत जाणणें ॥ तें सर्वसारदुःखासि अवंतणें । गा ।। ज्ञा. ९-४३६
-२ [ उत् + गू ९ शब्दे { उत् + गृ । गुण । = उद्+ गर् = उग्गर = ओगर } ] बोलावणें. उ०-वरील. ज्ञा. १-४३६
ओंगळ [ वि + अमंगल ( नाम ) { वि + अमंगल = व्यअंगल = ओगळ } ] अमंगल करणें. ( भोंगळ ४ पहा )
ओघल [ उत् + घृ] वाहून जाणें. ( वोइल २ पहा )
ओघळ १ [ अव + गल् १० स्रवणे { अव + गल् = ओगल् = ओघळ }] दौ-यांतून खालीं ( बाहेर ) पडणें.
-२ [ अव + घृ ५० प्रस्रवणे { अव + घृ = अवघर ( गुण ) = अवघळ = ओघळ ( ओहोळ } }] दो-यांतून बाहेर पडणें. ( ओहोळ २ पहा )
-३ [ उत् + घृ ] वाहून जाणें. ( वोहल २ पहा )
ओघाळ [ उत् + घृ] वाहून जाणें. ( वोहल २ पहा )
ओघुळ १ [ अव + घृ ९ प्रस्रवणे ] पाझरणें, वाहणें, ( ओहोळ ३ पहा )
-२ [ अब + घूर्ण ६ भ्रमणे { अवघ् । निष्ठा । अवधूर्ण = ओघूळ } किंवा { अब + घूर्ण = ओघुळ } ] ( दाणे पाखडण्याचा एक प्रकार आहे. )
मराठी धातुकोश
ऐ
ऐक १ [ अयि ( अयि = अयकि ( अकच् ) = ऐक )] उ०- जाऊं नको, ऐक । येथें ऐक हें अव्यय आहे. इतर रूपें-आईक, आइकैं, हैक १, हाइक १, हाइकै २.
-२ [अयकि ( अकच् )] इतर रूपें-हाइक ३, हाइकै १, हैक ३
-३ [ ईक्ष् १ दर्शने { ईक्ष् = वृद्धि । ऐकष् । ऐक }] पहाणें.
-४ [ आ + ईक्ष् १ दर्शने ] आइकणें. ( आइक ५ पहा )
ऐट १ [ अति + स्था, { अतिष्ठा = अइष्ठा = अइट्टा = ऐट }] सर्वश्रेष्ठपणा दाखविणें, ऐटा = सर्वश्रेष्ठपणा.
-२ [ अट्टा ( ना. )] इतर रूप-ऐटाव.
ऐटाव १ [ { अति + स्या, णिच् । अतिष्ठापय् = अइष्ठाव = ऐटाव }] ऐट करणें. ( ऐट पहा )
-२ [ अट्टा ( ना.)]
ऐताव [ आ + यत् १ प्रयत्ने { आयत्त । निष्ठा । ना. आयत्ताय = आयताव = एताव } ] प्रयत्नाशिवाय मिळणें. इतर रूप-आयताच.
ऐस [ आ + विश् ६ प्रवेशने { आ + विश् = आइस् = ऎस } ] वसणें. उ०- एथें ऐस. ( उप + विश् - बसणे.)
ओ
ओ ( येणें ) [अव् १ तृप्तौ । अव् = ( नाम ) अव् = अउ । संप्रसारण । = ओ }] उ०- ओ येईतों सुख भोगिलें.
ओंइच [ अब + विच् ७ पृथग्भावे । अव + विच् = अउ + विंच् । संप्रसारण । ओइच् }] सुपानें पाखडणे. इतर रूपे-वैंच १, ओंच.
ओंझर [ अव + इर् १ ईष्र्यायां { अव + इर् = ( सप्रसारण ) अउ + इर् = ओंइर } वैरणें. इतर रूपैं-वैर २, ओयर.
ओक १ [ आ+वच् १ भाषायाम् { आ + वच् = आउच् = ओक }] वोकणें, बोलणें.
उ-तो एकदांचें सारें ओकला = यानें सारें बोलून टाकलें.
-२ [ उत् + क्षिप् ४ क्षेपे ( उत्क्षिप् = उक्खिप् = ओक)] तोंडाबाहेर टाकणें, उ०- तो पैसा ओकला. इतर रूपें - ओकिव, ओकव.
ओंक १ [ आ + वम् १ उद्गीरणे { ( आ + वम् = आवम् = आउम् = ओम = ओक } ] तोंडातून बाहेर पडणें. इतर रूप-वोक
-२ [ { उत् + ग = उद्गीर् = उग्गीर् = उक्कीर् = ओकार = ओक } ]
-३ [ स्नुह् १ वमने { स्नुह् । गुण । स्नोह् । = होघ = ओंक । स् = ह् = घ् = क् । न = ० }]
-४ [ उख् १ गतौ ] टाकणें, फिरविणें.
उ०- दृस्यांचीया श्रृष्टी । ॐ कीती दीटीवरी दीठी ।।
उठवीलीया तळवटीं । चीन्मात्रीची ॥ अमृतानुभव ५१२ जुनी पोथी.
मराठी धातुकोश
एकवंकवि [ एक + दम् ( इ ) ( णिच् ) ] (एकवंक पहा)
एकवट १ [ एक + वट् १ वेष्टने {शब्दसंयोग } ] एक करणें.
-२ [ एक + वृत् १ वर्तने { शब्द संयोग ( एक + वृत = एकवट ) } ] एकत्र गोळा होणें. इतर रूप-एकोट ३
-३ [ एकवट (ना.) { एकवट = एकवट } ] एकवट करणें. इतर रूप–एकोट ४
-४ [ एक + वंद् १० विभाजने { एक + वंट। शब्दसंयोग । एकवंट = एकवट । अनुस्वार लोप}] एकोटणें, एकत्र गोळा होणें. इतर रूपें-एकवड, एकोड, एकोट.
एकवड [ एक + वट् १ विभाजने { एक + वट। शब्दसंयोग = एकवड }] एकवटणें, एकोटणें. ( एकवट पहा)
एकांग [ एक + अंग् १० पदे, लक्षणे { एक + अंग = एकांग } ] एकाच दिशेनें विचार करणें.
एकार १ [ एकाकार (ना.) { एकाकार = एकार । कालोप }] एका बाजूस झुकणें - झोंक जाणें ( नावे प्रमाणें ).
-२ [ एक + ऋ १ गतौ { एक + ऋ = वृद्धि । एकार्}] एकत्र जाणें - करणें.
एकोट १ [ एक + वंद् १ गतौ { एक + वंद् = एक + वट = एकोट । व = उ } ] एकवटणें. (एकवट पहा )
-२ [ एक + वट् १ गतौ । एकवट = एकजट = एकोट }] ( एकवट पहा )
-३ [ एक + वृत् १ वर्तने ] ( एकवट २ पहा )
-४ [ एकवट ( ना.)] ( एकवट ३ पहा )
एकोड १ [ एक + वट् १ विभाजने { एक + वट् = एकउट = एकोट }] एकवटणें. ( एकवट पहा )
-२ [ एकवट ( ना.)] एकवटणें. ( एकवट पहा )
एच १ [ दा १ दाने { दा = यच्छ = एच् } ] देणें, खर्चणें. उ०- पैसे एचावे लागतात. इतर रूप येच.(वेच २ पहा)
-२ [ आ + यम् १ उपरमे { आ + यम् = आ + यच्छ = एच }] नेमणें, (नेम पहा )
एडु [ एघ् १ वृद्धौ { एध् = एद् = एड् = एडु }]
मराठी धातुकोश
ऊ
ऊपाळ [ उत् + प्लु १ गती ] उडी मारणें ( रामदास ).
ऊव [ ऊय् १ तंतुसंताने { ऊय् = ऊब }] ओवणें, शिवणें, विणणें.
ए
ए १ [ ई ३ असने { ई = । गुण । ए }] येणें. उ-बाण शंभर योजने एतो-येतो. इतर रूपये ९
-२ [ ई २ कांतौ {ई। गुण । = ए }] येणें. उ०- माझ्या मनांत एतें-येतें = माझ्या मनांत विचार येतो. इतर रूपये ६
-३ [ ई २ खोदने { ई = गुण । ए-ये } ] येणें उ०-खजूर उपासाला एतो-येतो = खजूर उपासाला खाल्ला जातो. इतर रूपये ८
-४ [ ई ३ गतौ { इ = गुण । ए = ये }] येणें उ.-तो एतो, येता ( आ + इ } आगमने । इतर रूप-ये ७
-५ [ इ ३ गतौ { इ = गुण ए = ये }] येणें. इतर रूपये १०
-६ [ ई २ प्रजने { ई = गुण ए = ये }] ये. उ.-कृष्ण देवकीच्या पोटीं एतो-येतो. इतर रूपये ४
-७ [ ई २ व्याप्तौ { ई = गुण । ए = ये }] येणें. उ०- ही जमीन एक बिघा एते - येते = जमीन एक बिघा क्षेत्र व्यापते. इतर रूप - ये ५
एकवंक १ [ एक + वग् (इ) ६ गतौ { एक + वग्। शब्दसंयोग । = एकवंग् = एकव॑क् } ] एकत्र होणें - करणें. णिच् - एकवंकविणें, गोळा बेरीज करणें.
उ०- पै उगेपणां तुझेया । अभिप्राॐ हाचि धनंजया ॥
जें एकोल एकवकौनियां । सांघाचें ज्ञान ॥ ज्ञा. १८-१३३८
-२ [ एक + वख् १ गतौ { एकवंख् = एकवंक } ]
-३ [ एक + वक् (इ) ६ गतौ { एकवंक् = एकबंक } ]
मराठी धातुकोश
उह्मत [ उत् + मथ् १ विलोडने; { उत् + मथ् = उद् + मत् = उद्यत } ]
जहर [ अव + हृ १ हरणें; { अव+हू =उहर् । गुण । } ] नेणें, लांबवणें, दूर हलविणें.
उळख [ उप + लक्ष् १० दर्शने; { उप + लक्ष् = उलक्ष् । प लोप । = उळख } ] वाखाणणें. इतर रूप-ओळख २
उळंघ [ उद् + लंघ् १ गतौ; { उद् + लंघ् = उल्लंघ् = उळंघ } ]
उळफ १ [ उल्लंफनं ( नाम ); { उल्लंफन = उळंफन = उळफणें }] उडणें, उकलणें, बाहेर पडणें. उ०-कडी कुलूप उळफलें, इतर रूप-उळफट.
-२ [ उत् + लंफ ( ना. )] उडणें, उडी मारणें.
उळफट [ उल्लंफनं ] उळफणें. (उळफ १ पहा).
उळंबळ १ [ उत् + अंबल ( नाम ); { उदंबल = तलंबल् = उळंबळ } ] भरून सांडणें, भरून वहाणें.
-२ [ उत् + अंब् १ गतौ; { उदंब + ल् (स्वार्थे ) = उलंबल = उलंबळ } ]
उळिव [ उप + लिप् ६ लेपने ] माखणें, लेपणें. उ०-कणीक तुपानें उळिव. ( ओळिव पहा )
मराठी धातुकोश
उस्कर १ [ उप + स्कू १ छेदने; (उप +स्कृ= उवस्किर् =उस्कर )] उसकटणें (उस्कट पहा )
-२ [उप + कृ ( उपास्करति ) ६ विक्षेपे; { उपस्किर् = उचस्किर् = उस्कर } ]
उस्काव [ उत् + स्कु ९ आप्रवणे; { उत् + स्कु = उत्स्कु = उस्काव् । वृद्धि ] हुस्कावणें. (हुस्काव पहा )
उस्तर १ [ अव + स्त ९ आच्छादने; { अवस्तु = उस्तु = गुण । उस्तर }] उस्तारणें. इतर रूप-उस्तार १ ( निस्तरणं = निस्तर, प्रस्तार = पथार; प्रस्तर = पथर )
-२ [ अवस्तरणम् ( नाम ); { अचस्तरणम् = उस्तरणें }]
-३ [ उत्स्तरणम् ; { उत्स्तरणम् = उतरणें-वर्णव्यत्यास }]
-४ [ उप + स्तू ९ आच्छादने; { उपस्तू = अवस्तर् गुण । = उस्तर ( व् लोप } } ] इतर रूप-उस्तार २. उ०-इस्तौ उपस्तीर्य) = हात उतरून
-५ [ उत् + स्तू ९ आच्छादने ]
उस्तार १ [ अव + स्तु ९ अच्छादने; { अवस्त= जस्तू ।। वृद्धि। = उस्तार }] उस्तरणें. ( उस्तर १ पहा )
-२ [ उप + स्तू ९ आच्छाद्ने; { उपस्त = उवस्तू । वृद्धि। = उस्तार् } ] उस्तरणें. ( उस्तर ४ पहा )
उस्मर [ उत् + स्मृ १ आघ्याने; { उत्स्मृ = उत्स्मृ। त् लोप । = उस्मर। गुण } ] आठवण करणें, स्मृति देणें. इतर रूप-उस्मार
उस्मार [ उत् + स्मृ १ आध्याने; { उत्स्मृ = । त् लोप । = उत्स्मृ । वृद्धि । = उस्मार } ] आठवण करून देणें.( उस्मर पहा )
मराठी धातुकोश
उसबळ [ उत् + स्वल् १ चलने; { उत्स्वल् = उसवळ}](उचमळ ४ पहा )
उसस [ उत् + श्वस् २ प्राणने; { उत्श्वस् = उच्छ्वस् = बसस }] दम लागणें, श्वास जोरानें बाहेर पडतें.
उसळ १ [ उत् + शल् १ चलने; { उत् + शल् = तच्छल् = उसळ }] हलणें.
-२ [ उत् + शल् [to leap (whitney)] उडी मारणे.
-३ [ उत् + सल् १ चलने ] उसळी मारणें, वर येणें.
-४ [ वल्म् हलणें ; { चल्स् = उल्स् । संप्रसारण । = तल्स = उसळ । वर्णव्यत्यास }] हृलणें. उ.- पाणी उसळते; तो एकदम उसळला.
उसाच [ उत् + श्वस् २ प्राणने; { उत्श्वस् = उसस = तसाच } ] दम लागणें, श्वास बाहेर सोडणें. ( उसास २ पहा )
उसाण [ उत् + श्वै १ बृद्धौ; { उत्श्वै=उसाय }] सुजणे.
उसास १ [ उत् + श्वस् २ प्राणने; { उत् + श्वस् = तच्छस = उसस = उसास } ] दम लागणें. ( हुसहुस पहा )
-२ [ उत् + श्वस् २ प्राणने; { उत् + श्वस् = उच्छस् = उस्सस् = उसास } ] श्वास बाहेर सोडणें ( दुःखाने ), उसासा ( नाम ). इतर रूप - उसाच.
-३ [ उष् १ दाई ] त्रास होणें ( यङ् लुगन्त )
उसिप [ उत् + क्षिप् ४ क्षेपणे; { उत्क्षिप् = उस्सिप् = उसिप } ] बाहेर फेकणें, वर फेकणें, बाहेर काढणें. इतर रूप-उशिप.
उसीत [ उत्सिक्थ ( ना. } { उत्सिक्य = उस्सित्य = उसीत } ] शीत अडकून ठसका लागणें.
उसुक १ [ उत् + षुक्क् १ गतौ; { उत् + षुक्क् = उच्छुक्क् = उसुक }] हुसकणें, बाहेर काढणें. ( हुसक ११ पहा )
-२ [ उत् + ष्वष्क् १ गतौ; { उत् + उच्छुक्क् = उसुक } ] ( हुसक ८ पहा )
-३ [ उत् + घ्वस्क् १ गतौ; { उत् + ष्वस्क् = उच्छुक्क्= उसुक }] (हुसक ६ पहा )
-४ [ उत् + ष्वस्क् १ गतौ; { उत् ष्वस्क् = उच्छुक्क् = उसुक } ] ( हुसक ६ पहा )
-५ [ उत् + ष्वक्क् १ गतौ; { उत् + ष्वक्क् = उच्छुक्क्= उसुक }] ( हुसक १० पहा )
उसकट [( उप + स्कू ९ छेदने; { उप + स्कू = उस्किर् = नस्कर् = उस्कङ् उस्कट } ] अस्ताव्यस्त करणें, वर खालीं करणें. इतर रूप-उस्कर.
मराठी धातुकोश
उसकड [ उच्छकलनम् , { ट = ड }] ( उसकट पहा )
उसट १ [ उत् + सुज् ४ विसर्गे, { उत्सृज् = उस्सज् = उसद्ज् = उसड = उसट }]
-२ [ उत् + सृज् ४ विसर्ग; { उत् + सृज् । निष्ठा। = उत्कृष्ट = उसट } ] सोडणें.
उसण १ [ उत्स्वप्रायते ( ना. ) { उत्स्वप्नाय = उच्छप्राय = उसण }] वसणणें, जागें होणें. (वसूण ३ पहा )
-२ [ ऊष् १ दाहे; { ऊष् = उस् = उस + ण } ] (उसण १ पहा )
-३ [ ऊषणा ]
उसंत १ [उत् + सद् १० हिंसायाम् ; { उत्सद् = उसंत }] उत्सादन करणें. नुसंत-उत्सादन न करणें. इतर रुप-नुसंत
-२ [ उत् + संतप् १ संतापे; { उत् + संतप् = उस्संतम् = उसंतअ = उसंत }] व्रत, तप करणें.
उ०- श्वासोश्वासा होउनि बहुवसें । कृच्छादि व्रतें खरपुसें । उसंतितां रातिदिवसें । नाराणुक जें ॥ ज्ञा. १६-९१
-३ [ उत् + सांत्व् १० सांत्वने; { उत्सांत्व् = उसंत } ] सांत्वन करणें, शांत करणें. अन् + उसांत्वय = नुसंतणें, सांत्वन न करणें.
उ.- परि नुसंतितां विंवसी । भेटी नाहीं निधिसीं ॥ कां धूं न सांतां जैसी । वाति न लगे ॥ ज्ञा. १५-३०९
उसप १ [ उप + स्मृश् ६ संस्पर्शने; { उप + स्पृश् = उपस = उसप । वर्णव्ययास } ] स्नान करणें, अंगावर पाणी घेणें, उ.- पाणी अंगावर उपसून घे.
-२ [ उत् + सृप् १ गतौ; { उत्सृप् = उस्सप = उसप । णिच् । उत्सर्पय }] वर येणें, वर यावयास लावणें.
उसंव [ उत् + स्फुंद् । उत्स्फुंद् = उत्स्फुंद् = उसंब} ] स्फुंदणें, रडणे.
उसबळ [ उत् + खल् १ गतौ ] उपटणें, हलवणें. (उचमळ ४ पहा )
उसंबळ [ उत् + संब् १० सर्पणे; { उत्संव् = उस्संव् = उसमः उसंबळ }] वर येणें, वहाणें. इतर रूप- उसमळ.
उसमळ [ उत् + संब् १० सर्पणे ] उसंबळ पहा
उसव १ [ उत् + श्वै १ वृद्धौ; { उत् + श्वै = उच्चे = उच्छ्य् = उसव् = उसव } ] सूज उतरणें, ओसरणें.
-२ [ उत् + सिव् ४ बंधने; { उत्सिव = उसव } ] टांके मोकळे करणें.
-३ [ सत् + सु २ प्रसनैश्वर्ययोः; { उत्सु = उसव }] चळवळ करणें. उ०- उसवल्यास उपाय करता येतो; निसवल्यास कोण काय करणार?
मराठी धातुकोश
उवीळ [ उत् + वेला ( ना. ); { उत् + वेला = उद्वेला = उव्वेळ = उवीळ }] वेलातिक्रम करणें.
उवेढ [ उत् + वेष्ट् १ वेष्टने; { उद्वेष्ट् = उवेढ }] वेढा उठवणें.
उशिट १ [ उच्छिष्ट ( ना. ); { उच्छिष्ट = उशिट }] चष्टें होणें. इतर रूप-उच्छिष्ट.
-२ [ उत्सिक्त ( ना. ); { उत्मिक्त = उशिट } ]
-३ [ उसिक्थ ( ना. ); { उत्सिक्य = उस्सिक्ठ = उशिट }] उष्टें होणें.
उशिप [ उत् + क्षिप् ४ क्षेपे; { उत्क्षिप् = उशिप }] वर काढणें, उसपणें. ( उसिप पहा )
उशिर [ उच्चिरायते; ( उच्चिरायते = उशिरणें )] उशीर होणें उ०- आज फार उशिरलास.
उशिव [ उत् + श्रि १ सेवायाम् ; { उत् + श्रपय् = उशिव } ] वर फेकणें.
उष्ट १ [ उत् + स्त्यै १ संघाते; {उत्+स्त्ये = उअ+स्यै = उष्ट्यै = उष्ट } ] तोडणें, वेगळें करणें.
-२ [ उत् + शिष्ट ( ना.)] उष्टणें. इतर रूपें - उष्टव, उष्टाच.
उष्टव [ उत् + शिष्ट (ना.); { उत् + शिष्टय = उष्टव } ] सुष्टें करणें, प्रथम मुलाला अन्न खाऊं घालणें. ( उष्ट २ पहा )
उष्टाव [ उच्छिष्ट ( ना.) ] ( उष्ट ३ पहा )
उसक १ [ उत् + स्वस्क् १ गतौ, { उत् + स्वस्क् = उस्स्सस्क् = हुसक = उसक }] हांकून देणें, घालविणें. ( ईसके पहा )
-२ [ उत् + ष्वक्क् १ गतौ { उत् + ष्वक्क् = उस् + ष्वक्क् = हुसक् = उसक }] हांकून देणें, घालविणे. ( हुसक १० पहा )
-३ [ उत् + ष्वस्क् १ गतौ { उत् = ष्वस्क् = उस् + चक्क् = हुसक् = उसक } ] ( हुसक ६ पहा)
-४ [ उत् + ष्वष्क् १ गतौ { उत् + ष्वष्क् = उस् + क्चक्क् = हुसक् = उसक}] ( हुसक पहा)
-५ [ उत् + षुक्क् १ गतौ {उत् + षुक्क् = उच्छुक्क = उसुक = उसक}] ( हुसक ११ पहा )
-६ [ उस् + अकच् { उस् + अकच् = उसक } ] ( हुसक १४ पहा )
उसकट [ उच्छकलनम्; ( उच्छकल = उसकट } ] अस्ताव्यस्त करणें. इतर रूपें-उसकड, उचकट ३, उचकड.