खबंडाळ १ [ क्ष्वेडू १ कीडायाम् ] इतर रूप-खचड २

-२ [ क्ष्विङ् १ क्रीडायाम् ] इतर रूपें-क्षवड, खदड.

खवण १ [ स्कु ५ । सविकरण ] इतर रूप-खव १.

-२ [ स्कु - खरवडणें ] (खव ६ पहा )

खचदळ [ क्षु + दल् ( द्विघातुसंयोग )] पोटांत कालवा-कालव होणें.

खवळ [ क्ष्वेल् १ चलने - क्ष्वेलनं { क्ष्वेलनं = खवेळ = खवळ } ] उ०- समुद्रः क्ष्वेलति = समुद्र खवळतो म्हणजे सडकून हलतो.

खवेळ [ क्ष्वेल् १ चलने क्ष्वेलति ]

खस [ कास् १ शब्दकुत्सायाम् { कास = खस् }] उ०- त्याच्या अंगावर खसकून गेला.

खसक [ खष् + कै; खष् १ हिंसायाम् , कै १ शब्दे ] एकदम ओरडणें. ( खसकाव पहा )

खसकव [ खष् + कै ] ( खसकाच पहा ) खसकाव [ खष् + कै ] एकदम ओरडणें. इतर रुपें-खसकव, खसक, खसखसाव.

खसखस [ खक्खू १ हसने ( खष्ख् हें पूर्वरूप असावें ) { खष्ख् = खस्खस् }] उ०- खसखस पिकली.

खसखसाव [ खष् + कै ] ( खसकाव पहा )

खसाट [ खष् १ हिंसायाम् + चद् १० भेदने  ( द्विधातुसयोग ] अव्यवस्थित रीतीनें कापणें.

खसास १ [ खष् १ हिंसायाम् ( द्वित्व ) { खषखष् = खसास }] फार जोरांत इजा करणे; त्रास देणें; कठोर, कापणारे, मारणारे होणे; एकदम ओढणें; उचलणें. इतर रूप-खसखशित.

-२ [ खष् ( द्वित्व )] इतर रूप-खसकन्.

खळ १ [ खळ (ना.) मराठी. चिकट पदार्थ ] खळीनें चिकटविणें.

-२ [ क्षल् १ चलने { क्षल् = खळ }] एका जागेहून चळणें - हलणें.

-३ [खलि = खळ ( ना. ) ( तेलांतील गाळ )]

खळखळ १ [ कल् १० क्षेपे { कल् = खल = खळ, द्विरुक्ति } ] हलणें, खळाळणें, उ०- भांडे खळखळते.

-२ [ कल् १ शब्दे ] आवाज होणें, खळखळ करणें. उ.- मूल फार खळखळ करतें. पैसे खळखळ करतात-खळाळतात. इतर रूप-खळाळ

-३ [ खल् चलने ( द्वि. }],उ०-भांडे खळखळणें. इतर रूप-खळखळाव.

खळखळाव [ खलू चलने ( द्वि. )] ( खळखळ ३ पहा )

खरवि [ क्षुर् ६ विलेखने] ( खोरवि पहा )

खरार [ खरखर ( अ.) मराठी] इतर रूप-खरखर ४

खराब १ [ अक्षर ( ना.) अक्षरायते ]

-२ [ क्षारापयाति ]

खरावि १ [ क्षुर् ६ विलेखने ] ( खोरवि पहा )

-२ [ क्षारय् क्षारय् = खरावि }] अधिकारानें सांगणें, आरोप करणें, दोष देणें.

खर्च १ [ सृज् -सर्जनम् ] इतर रूप-खरच २

-२ [ कर्ज् १ व्यथने] उ०-तुझें काय खर्चतें ?

-३ [ खर्ज् १ व्यथने ( णिच् )( कर्मणि )] उ०–तो स्वामिकार्यी खर्चला. इतर रूप-खरच १

-४ [ कर्ज् १ व्यथने, कर्माणि कुज्यते ] उ०-तुझें काय खर्चतें ?

खल [ खल् १ संपेषणे ] खलबत्यांत घालून बारीक करणें.

खलबल [ कल् १ शब्दे + बल् १ शब्दे द्विधातुसंयोग] गोंगाट करणे.

खव १ [स्कु ५ आप्रवणे स्कौति { स्कु । गुण । स्को । स्कव् = खव, खवणी, खवणणें । सविकरण }] कीस काढणें. उ०-खोबरें खवणें |( सवण पहा )

-२ [ स्कु ९ आप्रवणे, विदारणे ] इतर रूपें - खंव, खोंव १, खोव ४.

-३ [ खच् ९ भूतप्रादुर्भावे ] ( खोच पहा )

-४ [ खव् ९ वन्धने खौनाति ] खोवणें, ( खोव १ पहा )

-५ [ क्षि ५ हिसायाम् क्षिणोति ] इतर रूप-खवखव ५

-६ [ स्कु - खरवडणें ] इतर रूप-खवण २. खंव [स्कु ९ आप्रवणे ] (खव २ पहा )

खवखव १ [ कु १ शब्दे कवते { कु = कव् = स्त्रव । द्विरुक्त। खवखव }]

-२ [ क्षव ( ना.) { द्विरुक्त - खवखव }]

-३ [ क्षु २ शन्दे { क्षु = क्षव् = खव् । द्विरुक्त । खवखव }] घशांत खाजणें.

-४ [ खर्व १ दर्षे {खर्व् = खव्व=खवखव}] गर्विष्ट होणे.

-५ [ क्षि ५ हिंसायाम् क्षिणोति { क्षय् = खव }] घशांत खाजणें. ( खव ५ पहा )

-६ [ खर्व १ दर्पे ( द्वित्व )]

खवड १ [ क्ष्वेल् १ चलने { क्ष्वेल् = खवेल् = खवड }] हालणें.

-२ [ क्ष्वेड्, क्ष्विङ् १ क्रीडायाम् ] खोड्या काढणें, चेष्टा करणें. (खवंडाळ पहा )

-३ [ श्वेलनं]

खरखर १ [ खर ( ना. ) ( द्वि.) खरखर ] खरखर आवाज करणें.

-२ [ खर्व् १ दर्पे { खर्व् । द्विरक्तिः । खर्वखर्वद = खरखर }] गर्व करणें.

-३ [ खरखर ( शब्दधातु )] इतर रूप-खरखरावि.

-४ [ खरखर ( अ.)]( खरार पहा )

खरखराधि [ खरखर ( शब्दधातु ) ( णिच् )] ( खरखर ३ पहा )

खरग [ क्षार + रंग (ना.) { क्षाररंग = खाररंग = खारंग = खरग }] तांबडें इंगळासारखें होणें. उ०- डोळे खरगणें. इतर रूप-खरंग

खरंग [ क्षार + रंग ( ना. )] ( खरग पहा )

खरगट [ खल् + घट्ट चलने ] इतर रूप-खरंगट

खरंगट [ खल् + घट्ट, खल् १ संपेषणे + घट्ट चलने { द्विधातुसंयोग }] जांत्यांत घालून पीठ करणें, पाठ्यावर घालून वाटणें. (खरगट पहा )

खरच १ [ खर्ज् १ व्यथने ( णिच् क.)] खर्चणें, गैरसोय होणें. उ०- तुझें काय खरचतें ? ( खर्च ३ पहा )

-२ [ सृज ४ विसर्गे–सर्जनम् ] व्यय करणें, ( खर्च हा फारसी शब्द सर्जन या संस्कृत शब्दापासून निघाला आहे.)( खर्च १ पहा )

खरचट [ खर्ज + चट्; खर्ज् १ व्यथने + चट् १ भेदने ( द्विधातुसंयोग } { खर्जचट् = खर्चचट = खरचट }] इजा होणें, ओरबडणें.

खरड १ [कृष्ट ( ना. ) ( कृष्ट = करठ्ट= खरड }] जलदीने अक्षरे काढणें.

-२ [ खर्द् १ दंदशूके { खर्द । वर्णवियोग । खरद् = अरड }] उ.- त्याला चांगला खरडून काढला.

-३ [खरालिक - खरालिकायते ( खरालिक = न्हाव्याची धोकटी.} { खरालिकय = खराड = खरड }] वाईट इजामत करणें.

खरप [ खर्ज् + रिफ्; खर्ज् १ दंदशके, रिफ १ हिंसायाम् , द्विधातृसंयोग { खर्ज् रिफ् = खरप} ] पोटांत कालवाकालव होणें.

खरंप [ खर्ज् + रिफ् ]

खरबड [ कर्पट ( ना. ) { कर्पट = कर्पट = करबड, खरबड } ] अन्न ज्याप्रमाणें करपून खालीं होतें त्याप्रमाणें होणें. उ०- भात खरपडला.

खरवड [ क्षुर् ६ विलेखने + वर्षे १० छेदने (दिघातुसंयोग )] खरडून निपटून तोडणें, खुरवडणें. म. घा, १

खपवि १ [ क्षप् १० क्षये ]

-२ [ क्री ] ( खप ३ पहा )

-३ [ क्षि-क्षपय् = खपविणें ] ( खा १० पहा )

-४ [ क्षप् १ क्षान्त्याम् ] ( खप ५ पहा )

खपाट [ क्षप्-क्षपिष्ट ( ना. ) { क्षपिष्ट = खपाट }] पराकाष्ठेनें सहन करणें, उ०- खपाटून काम करणें, उपास तापास करून-पोट रिकामें ठेवून काम करणें.

खबखब [ क्षव ( ना. ) क्षु २ शब्दे { क्षव । द्विरुक्ति: । क्षवक्षव । खबखब } ] कफ दाटून गुदमरणें.

-२ [ क्षु १० शब्दे] खोकणें, खोकतांना घशांत श्लेष्मा अडकणें.

-३ [ क्षु २ शब्दे { क्षु = क्षच । द्विरुक्त । क्षवक्षव खवखब } ] वरील धातु पहा.

खंबट [ खम्ब् + ट ] कष्टानें चालणें. ( खांबट पहा )

खंबाट [ खम्ब् + ट ] कष्टाने चालणें ( खांबट पहा )

खबाड [ क्षुधाविष्ट (ना.) { क्षुधाविष्ट = खुबाड = खबाड } ] खूप भूक लागणें, भुकेनें व्याकूळ होणें, अधासपण करणे.

खम १ [ क्षम् ४ क्षान्त्याम् { क्ष = ख् }] सोसणें.

-२ [ क्षम् १ सहने { क्षम् = खम } ] सहन करणें.

खमकाव [ क्षमक ( ना. ) { क्षमकाय = खमकाव } दहशत घालणें, समर्थ माणसासारखें वागणें, जरब बसविणे.

खमाट १ [ कर्मठ ( ना. } { कर्मठ = खमाट }] जोरांत काम करणें, मन लावून काम करणें. उ०- खमाटून धरणें आवळून धरणें.

-२ [ खम्व् + ट ] ( खांबट पहा )

खय १ [ क्षति ( क्षति = खइ = खय )]  उ०- तुला खइ लागली = ते क्षयः लग्न; किंवा ते क्षतिः लग्ना।

-२ [ क्षय { क्षय = खय }] इतर रूप-खाय.

खर [ क्षर् १ संचलने ] गळणें, शक्तिपात होणें.

खरक १ [ क्षर् १ संचलने { क्षरक = खरक }] इतर रूप-खरकाव १

-२ [ क्षरक ( ना. }] इतर रूप-खरकाव २

खरकट  [ किर + किट्ट (ना.) { किरः = कृ + किठ्ठ ( ना.) किरकिट्ट = खरखट, खरकट } ] किरकिटणें.

खरकाव १ [ क्षर १ संचलने { क्षर् = क्षरक ( ना.)}] सुटणें, गळणें, खरकणें. ( खरक १ पहा)

-२ [ क्षरक (ना.)] ( खरक २ पहा)

खरकावि [ क्षारय् ( णिच् )] { क्षर् । क्षारय् अथवा क्षारक ( ना. )}] शिव्या देणें, रागावणें, रागें भरणे, भोसडणें.

खदखद १ [ कर्द् १ कुत्सिते शब्दे-पोटांत गुरगुरणें { कर्द् = खद् द्विरुक्तिः }] खदखद आवाज करणें. उ०-पोटांत खदखदतें, भात खदखदतो.

-२ [ खदखद ( शब्दधातु )]

-३ [ क्कथ् १ निष्पाके, द्विरुक्त {क्वथ् +क्कथ्}]

-४ [ गद्गद्यति-गद् १ शब्दे { गद्गद्य = खदखद }] ( गदगद ३ पहा )

खदळ [ कर्द् १ कुत्सिते शब्दे { कर्द् = खदळ }] उ०- पोटांत खदळतें, पोट खदळतें.

खदुळ [ गोधूल् { गोधूल-खडूळ-खदुळ }]

खन [ सन् १ अवदारणे ]

खप १ [ क्षम् १० क्षये { क्षम् । खप् }] संपणे, सरणें, झीण होणें.

-२ [ ख्या २ प्रकथने { ख्या = ख्यापय् । ख्याप्यते । कर्मणि = खप }] उ०-बापाच्या नांवावर खपतो = बापाच्या नांवामुळे प्रसिद्ध आहे.

-३ [ की ९ द्रव्याविनिमये ( णिच् ) { की । णिच् । क्रापयति । खपव; क्राप्यते = खपते } ] विकणे. इतर रूपें खपवि २, खपव ३.

-४ [ क्षम्प् सहने ]

-५ [ क्षम् १ क्षान्त्याम् { क्षम्प् = खप }] सोसणें, सहन करणें. इतर रूप-खपवि ४.

-६ [ क्षि १ क्षये क्षयति, क्षपयति ]

-७ [ क्षि १ क्षये - क्षपय् ]

-८ [ क्षपनं ] नाश पावणें. उ.-रात्र खपली = निशा क्षपिता.

-९ [ स्कभनम् स्कंभ् १ प्रतिबंधे ]

-१० [ क्षै १ क्षये ( क्षप्यते - खपणें )] इतर रूप-खपव १.

खपव १ [ क्षै १ क्षये - क्षपयति - खपवणें ] ( खप १० पहा )

-२ [ क्षप् १० क्षांत्याय् ( क्षंपय् - खपव)]  उ०- आम्ही त्याचे दोष कसेतरी खपवून घेतों; तें तेवढें । स्खपतें = तत् क्षप्यते.

-३ [ की ( णिच् ) कापयति = खपवणें ] ( खप ३ पहा )

-४ [ क्षम् १० क्षये { क्षपय् = खपव }]

खडबड १ [ खड् + बङ् १० मन्थे ] कठीण होणें-असणे. इतर रूप-खडबुड.

-२ [ खर्ब् + बर्ब् १ गतौ { र = ड्; ब लोप }] गोंगाट करून हलणें, इलतांना आवाज होणें.

खडबुड [ खड् + बङ् १० मन्ये ] कठीण होणें-असणें. ( खडबड १ पा)

खडवि [ षंड ( ना.) { षंडय = खडवि; ष् = ख्}} एकदम तुटणें.

खडस १ [ खङ् मन्ये + स्(लुड् }] खडसणें.

-२ [ खड् - खंङ् + स्( छ )] वृक्षाच्या सांया अपनें.

-३ [ खड - खंड् + इष् ] तोडणें, कापणें. इतर रूप-खडकाच.

-४ [क्षद् १० संपेषणे { क्षद् = कष्द् = खड + स }] खांद्या कापणें.

खडाड [ खर् { खर् = खरार = खडाड. र= ड}] आवाज करणें.

खंडाव [ ( खंड (ना.)] तुकडे करणें.

खंडाळ [ खंडल (ना.) मराठी साधित ] मध्यें अंतर टाकणें.

खडळ [ गोधूलनम् (ना.) गोधूलनम् = खडूळ}] वाईट होणें, पाण्यांत माती मिसळणें.

खण १ [ क्षन् १ हिंसायाम् ] उ० असा मला खणूं नकोस.

-२ [ क्षण् १ हिंसायाम् ] उ०-असा मला खणूं नकोस.

खणकव [ कणूकय, क्ष्माय्, खड् १० भेदने } ( खणाव पहा )

खणकाव १ [ कणूकय ( वैदिक) निंदायाम् ] निंदणें, भोसडणें. इतर रूप-खणकव.

-२ [ क्ष्माय् ( क्षुब्ध करणें )]

-३ [ खड् १० भेदने खंडयति { खण्डय-सणकाव}]

खणकावि [ क्ष्माय् १ विधूनने क्ष्मायते अभ्यास ] इतर रूप-कणखाचि

खणखण [खणखणायते] आवाज करणें. इतर रूप-खणखणित

खणाण [ खणखणायते ]

खंत [ क्षज् १० कृच्छ्रुजीवने क्षंजयति { क्षज् क्षंज् = खत क्षजति ( नाम ) खंत }] वाईट दशा प्राप्त होणें.

खतखत [ खतखत ( शन्दधातु )]

खताच [ खत ( ना.)] खत घालणें, उ०- शेत खतावणें.

खताचि [ स्वत ( फारशी ) पत्र] खताचणीमध्यॆं एकाका कागदाची नोंद करणें.

खद [ खन् १ अवदारणे ] खनणें, खणणें.

खड १ [ खद् १ स्थैर्यहिंसाभक्षणेषु { खद् = खड} ] एके ठिकाणीं ठाम असणें. उ०- खडून उभा आहे, तो खडा उभा राहतो.

-२ [ शद् १ शातने ( शद् - शातयति. शत् वा धातु असला पाहिजे )] पडणें, तुटून पडणें.

-३ [ शद् १ अवसादने { शद् = षट् = खट् = खड }] थकणें, थोपणें. इतर रूपें-थक १, थोप १

-४ [ खद् १ स्थैर्ये ] खडणें, खडा. खडा उभें राहणें म्हणजे स्थिर उभें राहणें.

खंड १ [ स्कन्द् १ समादृतौ { स्कन्द् = खण्ड } ] शेतसारा खंडणें-खांडणे. इतर रूप-खांड ३

-२ [ स्कन्ध् १ संचये ] शेत खंडणें = शेताची लागवड वसूल देऊन करणें. खंड = वसूल, खंडणी = खंडनी = वसूल.

खडक १ [ स्कन्द् १ शोषणे + अकच् { स्कन्द् + अकच् = खटक }] वाळणें. इतर रूप-खडखडित

-२ [ खर-खरक (ना.) { र्= ड् }] कठीण होणें, सुकणें.

-३ [ शट् १ अवसादने { शट् = षट् = खड }] एकदम थांबणे.

खडकर [ खंडी के { खंडी कृ = खांडक; खडकर }] तुकडे करणें. इतर रूप-खांडक २

खडकाव १ [ खड् १० भेदने खंडयति ] प्रगति थांबविणें.

-२ [ खड् + इष् ; खडू १ मन्थे. ] ( खडस पहा )

खडखड १ [ खड् १ मंथे ( द्वि. )] भांड्यांत रवि घालून आवाज काढणे; त्यांत कांहीं नाहीं असें सुचविणें.

-२ [ खटखटायते ] आवाज होऊन बाहेर पडणें. इतर रूपें-खडखडाव, खडखळून

-३ [ खडखड ( ना. ) ]

खडखडवि [ खंडू १० भेदने ] रागें भरणें, खडसणें.

खडखडाव [ खटखटायते ] आवाज होऊन बाहेर पडणें. ( खडखड २ पहा )

खडखाडित [ स्कन्द् + अकच् ] ( खडक १ पहा ) उ०- खडखडित वाळणें.

खडतर १ [ खंड् + तूंह् ; खंडू १० भेदने, तृंह् ७ हिसायाम् ( द्विधातुसंयोग )] शस्त्र अंगांत खोंचणें.

-२ [ खरतर ( ना. } { खरतर = खडतर, र = ड }] अतिशय कठिण होणें, एकाद्या वस्तूवर जोरानें घाव घालणें.

खडपड [ खट् १ कांक्षायाम् + पद् ( पटु नाम )] उ.- जैसें वासरु देखिलेयां दीठी । धेनु खडपडौनि मोहें उठी ।। मग स्तनामुखाचिये भेटी । काइ पान्हा धरे ॥ ज्ञा. ११-४०

खचाट [ क्षज् + चद् ; क्षज् १० कृच्छ्रजीवने; चट् १० भेदने. द्विधातृसंयोग { क्षजचट् = खच्चट् = खचाट } ] एकदम घाव घालून मोडणें- कापणें.

खच्चीकर [ खज्-खंज् १ गतिवैकल्ये १ खंज = लंगडा, खंजीकृ = खच्चीकरणें }] बडवून व्यंग करणें.

खट १ [ खट् १ कांक्षायाम् खटति { खद् = खट }] इच्छा करणें, हट्ट धरून बसणें, उ.- मुलगा गुळाकरिता खटतो; खटखटतो, खटखट करतो, खट धरतो. इतर रूप खटखट.

-२ [ खट् १ कांक्षायाम् ] आग्रह करणें, उत्कंठा लागणें. इतर रूपें-खटाळ, खटखटाळ, खटखट.

-३  [ खट्ट १० संवरणे { खट्ट = खट } ] भिडणें.

-४ [ खट ( ना. ) ( इजा, दुःख )] { खट = खट } ] इजा होणें, दुःख होणें, उ०- डोकें खटलें = खटांनीं भरलें.

-५ [ कष्ट ( ना.) { कष्ट = कट्ठ = खट } ] कष्ट घेणें, खपणें, दुःख भोगणें.

खंट [ खन् १ अरदारणे { खन् = खंट }] खंटणे. ( भण् पासून म्हंट हें त्याचसारखें दुसरें रूप आहे.)

खटखट १ [ खद् १ कांक्षायाम् ] ( खट पहा )

-२ [ खट् ( द्वि. ) ] ( खट पहा )

-३ [ खटखट ( ना.)]

खटखटाळ [ खट् १ कांक्षायाम् ] ( खट ३ पहा )

खटपट १ [ खट् १ कांक्षायाम् + प्रखद् { खट्प्रखट् = खटपट }] कोणत्याही गोष्टीबद्दल बलवत्तर इच्छा करणें.

-२ [ खट् १ कांक्षायाम् + पद् ( पटु ) ( द्विधातुसंयोग )] काळजीनें व कौशल्यानें काम करणें.

-३ [ खट् १ शोधने ]

खटार १ [ खटारा (ना.)] ओसाड पाडणें, नासधूस करणें.

-२ [खट्चारोहः (ना.) { खट्वारोहः = खटार }] मरणें, तिरडीवर चढणें.

खटाव १ [ खट्वा ( ना.) खट्वयति ] तिरडीवर निजणें, मरणें.

-२ [( खड्विका खट्विकायति = खठ्याब )]

खटाळ [ खद् १ कांक्षायाम् ] ( खट ३ पहा )

ख

खंकार १ [ ख + कृ ६ विक्षेपे { ख + कृ = खकार । अनुस्वारगम } ] घसा स्वच्छ करणें, घशांतील मल-बेडका आहेर फेंकणें.

-२ [ किंकिरः ( ना.} { किंकिर = खंकार } ] आवाज करणें. (खिंकाळ पहा )

खंकाळ [ किंकिरः ( ना. }] ( खिंकाळ पहा )

खंखाळ [ किंकिरः ( ना.)] ( खिंकाळ पहा )

खंग १ [ खंज् १ गतिवैकल्ये { खंज् = खंग } (ज= ग}] कंगणे, दुःखानें राहणें, कमी होणें, असमर्थ होणें, इतर रूप-कंग

-२ [ क्षज् १० कृच्छ्रजीवने क्षजयति { क्षंज = क्षंजय = खंग } ] दुःखानें राहणें.

खंगळ [ घृ-धघृ १० प्रस्रवणे { घघृ = घघळ = खंगळ । अनुस्वारगम }] धुणें, स्वच्छकरणें, खंगाळणें. (अशिष्ट प्रयोग)
( घघृ = घंगाळ = वस्त्रें धुण्याचें एक भांडें याची गंगालय ही व्युत्पत्ति खोटी आहे.) इतर रूप-खंगाळ

खंगाळ [ घृ - घघृ १० प्रस्रवणे ] खंगाळणें. (खंगळ पहा)

खच १ [ स्कद् १ गतिशोषणयोः { स्कद् । कर्मणि । स्कद्यते = खच } ] नाश होणें, कमी होणें.

-२ [ क्षे १ क्षये क्षयति = खचतो. { क्षय् = खच. क्ष् = कष् = खच् }] कमी होणें.

-३ [क्षि १ -हासे, क्षयति { क्षय् = खच }] क्षीण होणे, हमणें, कमी होणें. इतर रूप - खाच.

-४ [ खच् १ अंतर्धाने ] रत्न कोंदणांत बसविणें.

-५ [ खज् १ गतवैकल्ये { खज् = खच } ] विकल होणें, दमणें, कमी होणें, खांचणें, इतर रूप-खांच १.

-६ [ क्षजनं–क्षजि कृच्छजीवने ]

खचर [ कर्ज १ व्यथने ] ( कचर ३ पहा )

खचळ [ क्षज् + चल्; क्षज् १० कृच्छजीवने; चल् १ गतौ ( द्विधातुसंयोग ) {( क्षज् + चल. ज् लोप. क्ष् = ख् )}] चुकणें, विसरणें.

कोलमड [ क्लु + मङ्; क्लु १ गतौ; + मड् १ विभाजने ( द्विधातुसंयोग )] पाय अडखळून खालीं पडणें. इतर रूपें कोलमाड, कोलमंड, कोलवंड.

कोलमंड [ क्लु + मड् ]( कोलमड पहा )

कोलमाड [ क्लु + मड् ] कोलमड पहा )

कोलवंड [क्ल + मड् ]

कोव [क्नूयू १ उंदे ] ओलें करणें, ओलें करून कमाविलें.

कोसळ १ [ कुष् + शल्; कुष् ९ निष्कर्षे; शल् १ शीघ्रगतै { कुष् शल् = कोसळ }] कोलमोडून पडणें.

-२ [ क्षोट् १० क्षेपे ( क्षोट् = कोक्षोट् = कोसोड =कोसोळ = कोसळ )] खालीं पडणें.

कोळ १ [कुल् १ संस्याने ] ( कुंवळ पहा )

-२ [ कवलनं (ना.)] इतर पदार्थांत घालून मग पदार्थाचा विनियोग करणें. उ०- चिंच कोळणें.

-३ [ कुल् १ संस्त्याने, संघाते { कुल् = कोल् = कोळ }] उ.- चिंच कोळणें = एके ठिकाणीं पाण्याचा गठ्ठा करणें. चिंचेचा कोळ = एके ठिकाणीं जमविलेला गीर.

कोळप [कुडिश कुड् दाहे ]( कोळंज पहा )

कोळस १ [ कुलिशति ( ना.)] बाहेरून काळें होई तो भाजणें आणि आंत कचें रहाणे.

-२ [ कुडिश ( ना. )] कोळसणें. ( कोळंज पहा )

कोळंज [ कुडिश (ना.) { कुडिश = कुलिश् (कोळसा}] ( कुड्- दाहे. ( ड् =ल् =ळ् )] कोळपणें. इतर रूपें-कोळप, कोळस, कोळसाव.

कोळसंड [ कलिश ( ना.)]

कोळसाव [ कुडिश (ना.)] ( कोळंज पहा )

क्रम [ क्रम् १ पादविक्षेपे ] घालविणें, चालविणें.

क्रांत [ क्रांत ( ना. )]

क्रीड [ क्रीड् १ विहारे ]

क्रोध [ कुध् ४ ओधने ] रामावणें. इतर रूप-क्रोधाव.

क्रोधाव [ क्रुध् ४ क्रोधने] ( क्रोध पहा )

क्लेश [ क्लिश ४ उपतापे] दुःख देणें, दुःख सोसणें.

क्षण [ क्षण (ना.) श्राद्धकर्मांतील एक साहित्य ]श्राद्ध करणे. क्षर [ क्षर् १ संचलने ] गळणें, टिबकणें, हालणें.

क्षवड [ क्ष्विड् १ क्रीडायाम् ] ( खवंडाळ २ पहा )

क्षाल [ क्षल् १० शौचकर्मणि ] धुणें, स्वच्छ करणें. ई १ क्षाळ् [क्षल् १० क्षालय् शौचकर्मणि । क्षाल्यते - क्षाळे] 

क्षाळ [ क्षल् १० शौचकर्माणि ] धुणें.

-२ [ क्षल् ( णिच् ) ] क्षिण क्षिणणें

क्षुरट [ क्षुद्रायते ] खुरटणें.

क्षेप [ क्षिप् ४ क्षेपे ] फेंकणे.

क्षोभ [ क्षुभ् ४ संचलने ] संतापणे, गडबड करणें.