Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Super User
मराठी धातुकोश
ओहळ १ [ अब + घृ १० प्रस्रवणे { अवघृ = अवघर् = ओघर् = ओघळ = ओहळ } ] वाहणें, पाझरणें. इतर रूप - वहळ
-२ [ अवघरणं - धृ प्रस्रवणे ] ओघळणें.
-३ [अव + हृल् १ चलने { अव + हृल् = ओहळ } ] उलथें पालथें करणें.
-४ [ उत् + घृ] वाहून जाणें. ( वोहल २ पहा )
ओहोट १ [ आ + उठ् १ उपघाते { आउठ् = ओठ् = ओद्दद् = ओह्ट् } ] ओहोटी होणें, ( समुद्राचें पाणी ) उतरणें.
-२ [ आ + उद् १ चलने { आउद् = ओद् = ओट। ओहोट } ] खालीं जाणें, ( पाणी ) मागें जाणें, ( समुद्राच्या लाटा ) मागें सरणें. (ओत पहा )
ओहोळ १ [अव + घूर्ण ६ भ्रमणे { अवघूर्ण = ओहोळ }] फिरणें, वाहणें, झिरपणें.
-२ [ अव + घृ १० प्रस्त्रवणे { अवधृ = अचघर् = ओहोळ } ] पाझरणें, वाहणें. इतर रूपें-ओहळ, ओघळ २, ओघळ १, ओघोळ.
ओळ १ [ वल्लू १ संचरणे संचरणेच { बल्लू = उल्लू । संप्रसारण । = ओल। ओळ } ] उ०- ओळले मेघ
-२ [वल् १ संचरणे { बल् = उलू । संप्रसारण = ओल = ओळ } ]
-३ [ उप + चल् १ चलने { उपचल् = उअअल् = ओळ } ] एकदम हलणें. उ०-ओळले मेघ
-४ [ अव + चल् १ चलने { अवचल् = ओअल्ल् = ओळ}] दूर सरणें, हलणें.
ओळकंब १ [ अव + उत् + कंब् १ गतौ { अव + उत् + कंब् = अवोत्कंब् = ओळकब } ] नाचणें, झुलणें.
-२ [ अव + उत् + कंब् १ गतौ { अवोत्कंब् = अलोप । बोत्कंव् = वोळकुंब. ओढ़कंब } { त् = )]
ओळख १ [ अव + लोक् १ दर्शने { अवलोक् = ओलोक् = ओळख } ] एकाद्याकडे पाहणें. ( वळख ३ पहा )
-२ [ उप + लक्ष् १० दर्शने { उप + लक्ष् = ओळख } { अव + लक्ष = ओळख } ] वाखाणणें. ( उळख पहा )
-३ [ वल्क् दर्शने वल्कयति ] पहाणें ( वळख १ पहा )
ओळग [ अव् + लग् संगे ] लागणें, चिकटणें, बिलगणें. ( लाग ५ पहा )
ओळंग १ [ अव + लिंग् १ गत्यर्थे { अवलिंग = ओळंग } ] आलिंगन देणें, भेटणें, मिठी मारणे.
-२ [ उत् + लंघ् १ गतौ { उल्लंघ् = ओळंघ् । ओळंग }] ओलांडणे. ( ओळंघ पहा )
ओळंघ [ उत् + लंघू १ गतौ ] इतर रूप-ओळंग २
ओळंब [ अव + लंब् अवसंसने] ( लांब ३ पहा )
ओळिव [ उप + लिप् ६ लेपने { उपलिप् = उअलिअ । ओलिव । उलिव } ] माखणें, लेपणें, उ०- कणीक तुपाने ओळिवणें. इतर रूपें-उळिव, ओलिव २, उलिव २.
मराठी धातुकोश
ओष्णाव [ उत् + स्वप्न ( ना. ) { उत्स्वप्न = उच्छ्वप्न = औष्णाव } ] झोपेमध्यें बोलणें, बरळणें.
ओस १ [ अव + सो ४ अवसाने { अवसो = ओस । वोस । ओसाव । कर्मणि } ] संपविणे, संपणे. इतर रूपें - वोस ३, ओसाव.
-२ [ ऊष् १ रुजाया ] उध्वस्त होणे, रोगटणे. ( वीस १ पहा )
ओंस [ अंश १ विभजने { अश् = ओश = औंस } किंवा { अस् = ओंस } ] केळीच्या झाडाची साल काढणे.
ओसंग [ उत्संग ( ना. ) { उत्संग = उच्छंग = उसंग = औसंग } ] ( उत्संगायते = ओसंगतो ) ( तुकारामाच्या ग्रंथांत हा शब्द येतो ).
ओसड [ अव + सद् १० हिंसायाम् { अवसद् = औसड }] लुटणें
ओसंड [ अव + स्यन्द् १ प्रस्रवणे { अवस्यन्द् = ओसंद्= ओसंड } ] सांडणें, लवंडणें. (वोसंड ४ पहा )
ओसण १ [ उत् + स्वप्न ( ना. ) { उत्स्वप्न = ओसण }] झोपेत बोलणे, बरळणे.
-२ [ अव + स्वन् शब्दे { अवस्वन् = ओसण }] अंग दुखण्याचा शब्द काढणें.
ओसंब [ अव + स्फुद् १ स्फुंदने { अवस्फुंद् = ओसंद् = ओसंब }] स्फुंदणें.
ओसर १ [ अव + सृ १ शीघ्रगतौ { अव + सृ- गुण - ओसर }] खालीं जाणें, खालीं वहाणें, कमी होणें. ( वसर ३ पहा)
-२ [ अव + सृ १ गतौ { अवसृ = ओसर् । गुण} किंवा { अवसर = ओसर }] खालीं जाणें. (ओझर पहा )
ओसाव १ [ अव + सो ४ अवसाने ] संपविणे, संपणे. ( ओस १ पहा )
-२ [ ऊष ( नापीक जमीन ) (ना.)] पड जमीन राहणें, उजाड होणें. ( वोस १ पहा )
ओहट [ आ + उठ् उपघाते ( उपसंहार करणें )] परतणें. ( वहट १ पहा )
ओहर १ [ आमरणं (ना.) { आभरण = आहरण = ओहरणें } ] दागिन्यांनी शरीर मढविणे.
-२ [ उप+हृ १ हरणे { उपहृ = गुण । उपहर् = ओहर }] बळीं देणें.
ओहल [ उत् + धृ ] वाहून जाणें. ( वोहल २ पहा )
मराठी धातुकोश
ओलाव १ [ अव + ली ( णिच् ) १० द्रवीकरणे { अवली । णिच् । अवलायय = ओलाव }] चिकटणें, आश्रयिणें.
-२ [ उद्-उंद् आद्रींभावे उन्न ( ना. )] दमट होणें. ( वलव १ पहा )
ओलिव १ [ अव लिप् ६ लेपने, अभ्यंजने { अवलिप् = ओलिव }] भिजत टाकणें, मुरत ठेवणें.
-२ [ उप + लिए ६ लेपने ] माखणें, लेपणें]. उ०- कणीक सुपानें ओलिवणें. (ओळिव पहा )
ओल्हाट [ उत् + लारी ( ना.)] काठीनें मारणें. ( ओल्हांट पहा )
ओल्हांट [ उत् + लाठी ( ना.)] काठीनें मारणें. इतर रूपें - ओलाट, ओल्हाट.
ओव १ [ आ + ऊय् १ तंतुसंताने { आऊय् = औव् = ओव }] शिवणें, दौ-यांत घालणें-बांधणे. इतर रूपैं - ओंव २, वोव, वोंव.
-२ [ ऊय् १ तंतुसंताने ] इतर रूप - ओंव १
-३ [ ऊह् १ वितकै { ऊद्द । गुण । ओह् = ओव }] तर्ककुतर्क करणें. उ०-कांहींतरीं तर्कटें ओवीत बसला आहे.
-४ [ वे १ तंतुसंताने वयति { वे-वय् । लिट् रूप । उवाय =ओव } ] ( हा धातु लिट् रूपापासून आला आहे ).
ओंव १ [ ऊयू १ तंतुसंताने ] ( ओव ३ पहा )
-२ [ आ + ऊय् १ तंतुसंताने (ओव १ पहा )
ओंवस [ आ + नमस्यति { आनमस्य ( ति) = आअमुस्य ( ति ) आँस्य = ओंवत् } ] धार्मिक कृत्य करणें.
ओवळ [ अव + बल् १ संवरणे संचरणेच ] ओवाळणें.
ओवाळ १ [ उद् + वल् संवरणे संचरणेच { उद्वत् = त्तअवल = ओंवाळ । बोवाळ । ववाळ }] भोंवतीं फिरविणें. ( चवाळ ३ पहा )
-२ [ उप + वल् संवरणे संचरणेच { उप + वल् =उवचल् = उदल । गुण । ओवाळ}]
-३ [अव + वल् १ संवरणे संचरणेच { अववल् । णिच् । अचवालय = ओवाळ }] भोंवती फिरविणें, पुढें मागें फिरविणें.
ओशंगळ [ उत् + संग + ल { उत्संग +( स्वार्थक ल ) उत्सैगल = औशंगळ } ] रक्षणासाठीं एकाद्याच्या हवालीं करणें.
ओशट [ अव + सिच् - सिक्त ( ना. ) { अवसिक्त = ओसिक्त = ओशूट } ] स्निग्ध होणें, तेलकट होणे. उ०- तोंड खरकट्यानें ओशटलें. ( वशिट पहा )
ओशाळ [ वश्य + ल (ना.) { वश्य + ल (स्वार्थक) = ओशाळ } ] नम्र होणें, ताब्यांत जाणे.
ओषट [ वर्ष् १ स्नेहने, वषट् (ना.) { वर्ष=वषट् (ना.) वषट् = ओषट } ] उ०- भांड्याचें ओषट काढून टाक. इतर रूपें - वषट, वोषट.
मराठी धातुकोश
ओल्, वोल्, वोल्ह्, ओल्ह् [उद् ७ उनात्ति क्लेदने] विकृत । ( उन्दापय् = ओलाव् = वोल्हाव् ) उद् = उन्द् = उल्लू ( न = ल) = ओल् |
उन्दू चें ओल हें प्राकृत रूप इतकें जुनें आहे कीं ओल् हा धातु अर्वाचीन संस्कृत म्हणून कोशांत स्थान पावला आहे.
ओल १ [ अव + ली १० द्रवीकरणे { अवली = ओल }] चिकट होणें, ओलें होणें, उ०- म्हणौनि संवादाचा सुवाॐ ढले। तरि हृदयाकाश सारस्वतें ॐले । श्रोता दुचिता तरि वितुले । मांडला रसु ।। ज्ञा. १-२८
-२ [ आ + उन्द् ७ क्लेदने { आउन्द् = ओन्द् = औल}]
-३ [ आ + कुल् १ संस्त्याने बंधुषुच { आकुल् = आउल् = ओल }] ओलीस देणें, जामीन राहणें.
-४ [ आर्द्र ( ना.) { आर्द्र = ओल्ल = औल } ] ओलें करणें.
ओलग [ अव + लग् १ संगे { अवलग् = ओलग }] इवें असणें, उ०—तेयांचिये वाचेंपुढां भोजें । नाम नाचे माझें ।। जें जन्मशतीं ओलगिजे । एकोल यावेया ॥ ज्ञा. १-२०५
ओलंड १ [ उपरि + अट्ट १ अतिक्रमणे { उपर्यट्ट् = उवर्यट्ट = ( र् = ल् ) ओलट = ओलंड }] पलीकडे जाणें.
-२ [ ओल्ड् (इ ) १० उत्क्षेपणे { ओलंड् = ओलंड }] पलीकडे जाणें. इतर रूपें-ओलांड २, वलंड २, वलांड २
-३ [ उल्लंड् १० उत्क्षेपणे ] वरून जाणें. इतर रूप-ओलांड १
-४ [ अव + लड् ( इ )] ( वलंड २ पहा )
ओलपट [ अव + उत् + पट् १ गतौ { अवोत्पट् = ओत्पद् = ओल्पट् = ओल्पट } ] ढकलून मारणें. इतर रूपें-होलपट, होळपट.
ओलव १ [ ओल ( ना. ) { ओल = ओलय ( नाम ) = ओलव } ] ओलें करणें, भिजत टाकणें. ( वलव २ पहा )
-२ [ उद्-उंद् आद्रींभावे, उन्न ( ना.)] दमट होणें. ( वलव १ पहा )
ओलाट [ उत् + लाठी ( ना. } { उत् + यष्टि = लट्ठि= उल्लाठि } ] काठीनें मारणें. ( ओल्हांट पहा )
ओलांड १ [ उल्लंड १० उत्क्षेपणे { उल्लंड = ओलंड = ओलाँड } ] वरून जाणें. ( ओलंड ३ पहा )
-२ [ ओलड् ( इ ) १० उत्क्षेपणे ] पलीकडे जाणें. ( ओलंड २ पहा )
ओलाणी [ अव + लंब् ] ओलाणी.
मराठी धातुकोश
ओरप १ [ अव + रफ् १ गतौ { अवरफ् = ओरफ् = ओरप } ] जीभ खाजविणें (औरफ १ पहा )
-२ [ अव + रंफ् १ गतौ { अवरंफ् = ओरंफ् । नासिक्य लोप । ओरफ् = ओरप }] (ओरफ २ पहा )
-३ [ अव + रिप् ( वैदिक ) लेपने { अवरिप् = ओरिप्= ओरप } ] उ. राखेनें, तुपानें पाय ओरपणें = पायाला तूप किंवा राख माखणें.
-४ [ अच + लुत् ४ विमोहने । अवलुप् = ओरुप । ल् = र्। ओरप } ] आधाशीपणानें तोंडांत भरणे.
-५ [ उपरि + पा १ पाने { उपरिपा = उवरिपा = ओरप }] भुरकणें.
-६ [ परि + पा १ पाने { परिपा = ओरप }] उपनिषदः परिपीताः = उपनिषदें ओरपलीं. (चरप २ पहा )
-७ [ परि + पा १ पाने { परिपा = वरिपा = वरप } ] भुरकणें, ओरपणें ह्याचाच चरपणें हा निराळा उच्चार असावा.
-८ [ परि + रभ् १ राभस्ये { परिरम् = ओरप } ] ( वरप १ पहा )
-९ [ अच + रफ् हिंसायां ] ओरबाडणें ( वोरप पहा )
ओरफ १ [ अव + रफ् १ गती ] ओरपणें. इतर रूप-ओरप १
-२ [ अव + रंफ् १ गतौ ] ओरपणें. इतर रूप-ओरप २
ओरफड १ [ उपरि + पद् १ गतौ {उपरिपट् = उवरिपट् = ओरफड }] ओरखडणें.
-२ [ उपरि + स्फट् १ छेदने { उपरिस्फट = उवरिस्फट = ओरफड } ]
ओरफोड [ उपरि + पट् पाटय { उपरिपट् । णिच् । उपरिपाटय । ओरफाड }]
ओरबेड १ [ उपरि + वर्ध १ वृद्धौ { उपरिवर्ध =उवरिबड् = ओरबड् } ] ओरखडणें. इतर रूप - ओरबाड १
-२ [ परि + वध् १ हिंसायाम् { परिवधू = परिबध् = परिबड = ओरबड } ] ( वरबड २ पहा )
ओरबाड १ [ उपरि + वर्ध् वृध् १ वृद्धौ { उपरिवर्ध = ओरबाड } ] ( ओरबड १ पहा )
-२ [ परि + बाध् १ लोडने { परिबाध् = वरबाड = ओरबाड } ] दुःख देणें.
मराठी धातुकोश
ओपट [ अव + पद् ४ गतौ { अवपद् = अउपद् = ओपद् = ओपड = ओपट }] कृश होणें, नाश होणें.
ओपव [ उत् + पू १ पवनें ] ( उप १ पहा )
ओपाव [ उत् + पाद ( ना, ) { उत्पाद् = उप्पाअ = ओपाव }] चवड्यावर ताठ उभें राहणें.
ओफट [ अव + स्फट् १ { अवस्फट् = ओफट }]
ओंफस [ उत् + प्रुषू ९ पूरणे { उत्प्रुष् = उप्पुषू = ओंफस } ] एकदम फुटणें, ओंफस होणें.
ओंफस कर-हो [ { ऑफस् = उप + हस् उपहासे, उपहास = ओपहास = ओंफस } ]
ओंब १ [ उंबी ( ना. ) ( उंबी = कणीस )] उ.- जोंधळ्याची ताटें गच्च ओंबलीं.
-२ [ आ + उभ् ६ पूरणे { आ + उंभ् = ओंभ्= ओंब }] छप्पर घालणें, झोंपडीवर आवरण घालणें.
-३ [ उल्ब ( ना. ) { उल्ब् = ओल्ब । गुण । = ओंब }]
ओंबळ [ अब + उत् + बाड् १ आप्लाव्ये { अव उत् बाङ् = अवोब्बाङ = वोब्बाळ = ओंबाळ = ओंबळ } ] किंचित् धुणें, ( तोंडावरून ) हात फिरविणें. ( ओंबाळ पहा )
ओंबाळ [ अव + उत् + बाड् १ आफ्लाव्ये ] इतर रूप-ओंबळ
ओयर ( ओंइर पहा )
ओरकाढ [ उपरि + कृष् ६ विलेखने, { उपरि कृष् = उवरि कृष् = ओरकृड = ओरकाढ } ] वरवर नांगरणे.
ओरखड [ उपरि + खर्द् १ दंशने, दंदशूके { उपरिखर्दू = उवरिखड् = ओरखड । ओरखड } ] ओरखाडा काढणें, बोचकरणें. इतर रूप-ओरखाड.
ओरखाड [ उपरि + खर्द् १ दंदशूके ] ( ओरखड पहा )
ओरड १ [ अव + रट् १ परिभाषणे { अवरट् = ओरड् = ओरड } ] आक्रोश करणें.
-२ [ आ + रट् १ परिभाषणे { आरट् = आरड । ओरड }]( आरड पहा )
-३ [ उत् + रद् १ परिभाषणे { उद्ररट् = ओरड } ] (आरड पहा )
-४ [ परि + रट् १ परिभाषणे { परिरट् = चरड लोप । ओरड } ] आक्रोश करणें.
मराठी धातुकोश
ओताण [ अव + तन् ८ विस्तारे { अवतन् = ओतन् । वृद्धि । ओतान् = ओताण } ] ओताणाच्या साह्यानें ताणणे. ( ओताणा - सोनाराचें एक हत्यार )
ओथण [ अव + स्तन ( ना. ) { अवस्तन = ओथण }] (मूल ) पिण्याचे बंद होणें.
ओथंच १ [ अव + स्तंबू १ रोधने { अचस्तंबू = ओथंब् = ओथंब }] वजनानें खालीं लोंबणें.
-२ [ उत् + स्तिम् १ क्लेदने { उत् + स्तिम् = ओथिंब, ओथंबणें } ] फार भिजणें, भिजून चिंब होणें ( ओथिंब पहा )
-३ [ उत् + स्तंब ( ना.) { उत् + स्तंब = ओथंब } ] कांठोकांठ भरणें, भरून वाहणें.
ओथिजच १ [ अव + स्यै १ संघाते { अवस्त्यै = ओस्तुय्ऐ = ओथिज्य= ओथिजव }] पातळ करणें.
उ०-आइकां पाणी ओथिजवाचें नलगे। नवनीतीं माथुल न लगे । ज्ञा, १-२१ चांदोरकरप्रत.
-२ [ उत् + स्त्यै १ संघाते { उत् + स्त्यै = उत् + स्त्यै = उत् + स्थजै = ओथिजब } ] पातळ करणें.
ओर्थिब [ उत् + स्तिम् १ क्लेदने { उत् + स्तिम् = उत् + थिंब् = ओथिंब } ] ओलें करणें. इतर रूप-ओथंब २
ओथिब [ अब + स्तिम् १ क्लेदने ]
( १ ) ( अवस्तिम् = अवथिवँ = ओथिव )
( २ ) ( उत्स्तिम् = उत्थिवँ = ओथिव )
( ३ ) ( अवस्तीम् = अवथीवँ = ओथिव )
( ४ ) ( उत्स्तीम् = उत्थीवँ = ओथिच ) ओलें करणें.
उ०-ओथिजव १ पहा. ज्ञा. १-२१ चांदोरकर प्रत.
ओप १ [ अव + अर्प् १० दाने ]
(१) [ { अवअर्प् = उअर्प् = ओप्प् = ओप }] देणें.
( २ ) [ { अर्प् = अप्प् = ओप }] देणें.
( हा धातु जुन्या कवितेंत सांपडतो )
-२ [ अब + पू १ पचने { अव + पू = ओप } ]
-३ [ उत् + पू] पाण्यानें कपडे स्वच्छ करणें. उ०–विस्तव, वस्त्र ओपवणें. ( उप १ पहा )
-४ [ वप् १ बीजसंताने { वप् = उप् । संप्रसारण ओप } ] पेरणें. ( वा पहा )
-५ [ वि + उत् + पण् १ व्यवहारे { व्युत्पण् = व्युप्पण् = ओपणें } ] विकणें. ( वोप ३ पहा )
-६ [ वि + पण् १ व्यवहारे { विपण् = ओपण् = ओप}] विकणें. ( वोप १ पहा )
मराठी धातुकोश
ओंढ [ अव + गुण्ठ् १ बन्धने { अवगुण्ठ्= अवउण्ठ = ओंढ } ] उ०- डोळ्यावर टोपी ओंढणें.
ओढगस्त [ उपधाग्रस्त ( ना. ) { उपधाग्रस्त = ओढगस्त } ] पैशासंबंधी ओढाताण होणें.
ओढव १ [ उत् + धा-धीयते { उत्धीयते = उद्धीयते = ओढवणें-कर्मणि. } ] ( ओढावि पहा )
-२ [ उप + धा ३ धारणे {उपधा = उअधा = ओढच } ] वर ठेवणें, वर येणें, चालून येणें. उ०-ओढवितो हात भाजीच्या पाना ।
-३ [ उप + धाप् ( णिच् ) { उप + धा । णिच् । उअधात् = ओढावि }] वर ठेवणें.
-४ [ उप + धाव् १ गतौ { उपधात् = उअधात् = ओढाव = ओढव }] पाठलाग करणें, जवळ येणें. उ०-संकट ओढवलें. इतर रूप- ओढाव २
-५ [वढ्-बंढयति १ विभाजने { वंढ् = वंढय् = ओढव् = ओढव, वोढव }] नशिबीं येणें. एकदम अचानक घाला येणें. इतर रूपें—वोढव २, वोढ १.
ओढाव १ [ उत् + धा-धाप्यते { उत् + धा । णिच् । उत्धाप । कर्मणि । उद्धाप्य = ओढाव }]वर ठेवणें. ( ओढावि पहा )
-२ [ उप + धाव् १ गतौ ] उ०- संकट ओढावलें. ( ओढव ४ पहा )
-३ [ अव + धाव् १ गतौ ] पाठलाग करणें.
ओढावि [ उत् + धा ( णिच् ) धापयति ] इतर रूपें ओढव १, ओढाव १
ओणव १ [ अव + नम् १ प्रव्हत्वे { अवनम् = ओणव }] खाली वांकणें, नमणें. इतर रूप-ओणाव
-२ [ अवनमनं ]
-३ [ उत् + नम् १ प्रव्हत्वे { उत् + नम् = उन्नम् = ओणच } ] वर करणें, वर मान करणें.
-४ [उप + नम् १ प्रव्हत्वे { उपनम् = उअनम् = ओणवे }] नमन करणें, नमस्कार करणें.
ओणाव [ अव + नामय् { अवनम् । णिच् । अवनामय् । = ओणाव } ] वांकावयास लावणें, नमविणें. ( ओणव १ पहा)
ओत १ [ अव + उद् ७ क्लेदने ( णिच् ) { अक्उद् । णिच् । अवओदय् । वोदय् = वोत = ओत } ] खालीं पडावयास लावणें, भांड्यांतून खालीं पाडणें, शिंपडणें. इतर रूप = वोन-
२ [ अव + तप् १ संतापे { अवतप् = ओतअ = ओत }] ( धातु ) तापविणें-( धातु ) वितळविणें. ( नाम - ओतारी, वोतारी )
-३ [ आ + उद् ५ क्लेदने { आउद् = ओद् = ओत, ओहोट } ] खालीं पडणें, मार्ग सरणें, (पाणी) खालीं ओसरणें. इतर रूप - ओहोट
मराठी धातुकोश
-११ [ आ + वह् १ वहने { आवह् = आउह् = आउढ् = ओढ । ह् = ढ् } ] नेणें, वाहणें.
-१२ [ व्यव + धा ३ धारणे { व्यवधा = ओढ }] मधील जागेवर ओढणें. उ०-पडदा ओढणें. इतर रूपें- वोढ ७, वढ ६
-१३ [ आ + वल्ह् १ परिभाषणे, वचने { आवल्ह् = औढ }] मागें बोलणें, नंतर बोलणें, उ०- री ओढणें, पालुपद ओढणें, पद-सूर ओढणें, इतर रूप-वढ ७
-१४ [ आ + वृत् १ वर्तने { आवृत् = आउत् = ओट् = ओढ }] उ०- त्यांचें मन देवाकडे ओढतें = तस्य मनः देवंप्रति आवर्तते.
-१५ [ आ + व्यध् ४ ताडने { आव्यध् = ओढ }] पट्यानें मारणें, उ०- चाबूक ओढणें.
-१६ [ अव + धा ३ धारणे { अवधा = ओढ }] वर ठेवणें-घालणें. उ०—अंगावर पासोडी ओढून बसला.
-१७ [ अव + धा ( क. ) { अवधा। कर्मणि । =ओढ}] ( अवधीयते-ओढते ) उ.- विषयाकडे माझें मन ओढतें = विषये मे मनः अवधीयते. ( वढ ५ पहा )
-१८ [ अव + घे १ धाने { अवधे = ओढ }] ओढणें. उ०—तपकीर, तंबाखू, थान ओढणें.
-१९ [ उपधानं ( ना.) { उपधान = उवधान = ओढणें } ] पायांखालीं ओढणें.
-२० [ उत् + हृ १ हरणे { उधृ = ओढ } ] वर उचलणें.
-२१ [ आ + वेष्ट् १ आच्छादने] उ०- पडदणी - पदर ओढणें.
-२२ [ वृह् ६ उद्यमने । वृह् = उह् = ओढ } ] ( वोढ ५ पहा )
-२३ [ अप + कृष् ६ विलेखने ] उ०- अपकृष्टेच जाले = जाळें ओढल्यावर.
-२४ [ अवशिष्ट ( ना. ) ( णिच् )] उ०- बाकी ओढणें. ( उठ २ पहा )
-२५ [ अव +ध्यै निंदायाम् ] निंदा करणें उ०-याला चांगला ओढला. ( बोड १ पहा )
-२६ [ होड् पाणउतारा करणें] उ०- त्यानें त्याला ओढलान्. ( होड ३ पहा )
-२७ [ होड् गतौ ] ओढणें ( अकर्मक ) उ०—पाणी चांगले ओढतें. ( होड २ पहा )
मराठी धातुकोश
ओठर १ [ अव + स्थल १ स्थैयें { अवस्थल् = ओठळ = ओठर } ] घट्ट होणें, भक्कम-स्थिर होणें.
-२ [ उत् + स्थिर ( ना. ) = ओठिर = ओठर }] घट्ट होणें, भक्कम - स्थिर होणें.
ओठंग [ अव + तंग् १ गतौ { अवतंग् = ओतंग = ओठंग !! रेलणें, पेललें जाणें.
ओठंब [ उत् + स्तभ् ९ रोधनस्तंभनयोः { उत्स्तंभ् = उत्थंब् = ओठंब । गुण } ]
ओड १ [ अव + कृष् १ विलेखने { अव + कृष् = ओकृष् = ओअष् = ओड् ।। णिच् । ओडव } ]
उ०-वाल बापाची ताटीं रिगे। रिघौनि बापातें चि जेवउं लागे ।। किं तो संतोषाचेनि वेगें । मुख ओडवी ॥ ज्ञा. ९-१५. इतर रूप-ओडद
-२ [ व्यव + दै १ शोधने { व्यव दै = वोड-ओड-वोढओढ }] स्पष्ट काढणें-पसरणें, उ०—कपाळावर गंधाचे पट्टे ओडा, बिब्बा ओडणें. इतर रूपें-ओढ २, वोड २, वोढ २
-३ [उप + धा ३ धारणपोषणयोः { उपधा = उअधा = ओढ }] पायावर बिब्बा ओडणें.
ओडच [ अब + कृष् ( णिच् ) १ विलेखने { अवकृष् = ओडव = ओढव } ] ( ओड १ पहा )
ओढ १ [ उप + धा ३ धारणपोषणयोः ] उ०- पायावर बिब्बा ओढणें. (ओड ३ पहा )
-२ [ व्यव + दै १ शोधने ] ( ओड २ पहा )
-३ [ अव + धा ३ धारणपोषणयोः {अव + धा = औध = ओढ }] लक्ष वेधणें-खेचणें.
उ०—लक्ष–मन–कान ओढणें.
-४ [ आ + कृष् ६ विलेखने । आकृष् = ओढ } ] कर्ज काढणें, पैसे उसने घेणें. उ०-यानें किती पैसा ओढला ?
-५ [ आ + यौट् १ बंधने { आयौट् = ओढ }] ओढणें. उ०- यानें त्याला आपल्या बाजूला ओढला.
-६ [उम् १ उपघाते ओठति { उठ् = ओठ् । गुग । ओढ }] कसेंतरीं संपविणें. उ०- त्यानें कसेंतरी काम एकदांचें ओढलें.
-७ [ उत् + धा ३ धारणे । उत् + धा = उद्धा = ओढ }] वर ठेवणें, वर घालणें.
-८ [ उत् + वेष्ट् १ वेष्टने { उद्वेष्ट् = ओढ }] भोंवतीं गुंडाळून घेणें. उ०- धाबळी ढुंगणाभोंवतीं ओढणें.
-९ [ वठ् १० ग्रंथे { वठ् = उठ् - ओठ् ( गुण) = ओढ }] बांधणे, एकत्र करणें. उ- दोर ओढणें–वढणें. इतर रूप-बढ
-१० [ वध् १ हिंसायाम् । वध् = उध् । संप्रसारण । = ओथ् = ओढ}] उ०- रामानें रावणाला ओढलें.( वध पहा )