श्री
चासकरांचे त्रोटक वृत्त
लेखांक २

यादी :-
१ राजश्री महादाजी कृष्ण पनाळ्यास महाराजांजवळ सुरनिशी करून होते. तेथे मशारनिलेचे स्त्रीस देवाज्ञा जाहाली. ते समई दुसरे लग्न केले. उपरी, वडील लेक बाळाजी महादेव सुरनिशीवर राजाजवळ ठेविले आणि धाकटे लेक रामचंद्रपंतास घेऊन या राज्यांत आले. उपरी, उदीमवेवसाय करून होते. मध्ये नाशिकांत मोगल होता, त्याने महादजीपंतास धरून नेले, खंड घेतला. ते समई घरांत वित्तविषय होते ते दिल्हे व सोयरेधायरे होते त्यांजपासून काही घेऊन दिले. बाकी खंडाचे रुपयांस तोटा आला, तेव्हा साहुकाराचे कर्ज काढून दिले. उपरी पन्हाळ्याकडे वडील लेक ठेविला होता

त्याजकडे गेले; आणि सांगितले की, आम्हांस खंड-दंड पडला, कर्जवाम जाहाले, तुम्ही काही साहित्य करणे. ते समई बाळाजीपंतांनी उत्तर केले की, तुम्ही तिकडे मेळविले त्यासी आम्हांस गरज नाही, आपण गमाविले त्यासी आपल्यास संबंध नाही. तेव्हा महादजीपंत आठ चार दिवस राहून माघारे आले. त्याजवर कैलासवासी बाळाजीपंतास पेशवाई जाली. त्यांनी बोलावून नेऊन लोहगडास मुतालकीचा रोजगार सांगितला. तेव्हापासून जे मेळविले त्याचे कागदपत्र रामचंद्र महादेव व कृष्णराव महादेव यांचे नावचे-राज्यपत्रे व सरकारी पत्रे-केली. वतनीगाव पूर्वीचा आहे, त्याची पत्रे बाळाजी महादेव, कृष्णराव महादेव व रामचंद्र महादेव यांचे नावे केली आहेत. त्याप्रमाणे वर्तणूक आजपावेतो जाहाली आहे. महादाजीपंतास देवाज्ञा जाहाल्यावर, बाळाजीपंत महायात्रेस जाऊ लागले. तेव्हा कल्याणास रामचंद्र महादेव यांजवळ खर्चास मार्गो लागले. तेव्हा मानिल्हेनी साफ उत्तर केले की, तुमचा आमचा संबंध मागपासून तुटला आहे, हाली तुम्हास आम्ही कांही देत नाही. त्याजवर रामचंद्रपंतास देवाज्ञा जाहलियावरी, मातुश्री सिवूबाईजवळ बाळाजीपंत पुण्यांत म्हणो लागले की, मातुश्री! मजला कांही द्यावे. त्यासी मातुश्रींनी उत्तर केले की, तुजला कांही द्यावयाचे नाही. पूर्वीच घरधणी तुजला परराज्यांत ठेऊन इकडे आले, कसाले व कर्जवाम जाहाले, तेसमई तुम्ही कांही दिले नाही, तुटोन गोष्ट सांगितली ऐसे जाहाले, असता तुम्हास काय द्यावे ॽ त्याजवर कैलासवासी रावसाहेब यांणी बाळाजीपंतास बोलावून सांगितले की, तुम्ही मातुश्रीजवळ काय मागतांॽ त्यासी, रावसाहेबांनी बोलिले की, मी वाट्यांसीही तुटलो व अर्थासीही तुटलो, माझा कालक्षेम कैसा चालतो, पुढे काय करावेॽ त्याजवर रावसाहेब बोलिले की, तुम्ही आमचेच आहां, तुमची सोय करून देऊं. त्यावर रावसाहेब यांणी मौजे भाताण १ मौजे मोहो, येकूण दोन गांव व धर्मादाय जुन्नर सुभ्यावर व कल्याण सुभ्यावर दरगावी रु. पया एणेप्रमाणे करून दिल्हे आहे. त्याप्रमाणे चालत आहे.