Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
मराठ्यांच्या इतिहासाची साधने खंड चौथा ( १८ वे शतक)
५ मामलतींत शहाणें असावें.
१ लावणी बिघ्यापर्यंत सांभाळावी.
१ हप्त्याचा वसूल आहे तो आगाव घ्यावा.
१ रयत राजी राखावी.
१ निभावणी होय अशी सरकारकिफायत समजोन करावी.
१ लोभ धरून सीमाहरण किंवा वृत्तिच्छेद करूं नये.
५
२१ धनीपणाचे गुण
१ कुलिनाचें महत्व रक्षावें.
१ समयोचित नेलें द्रव्य सेवकांस द्यावें.
१ मंत्रीउपदेशीं विश्वास ठेवावा.
१ शत्रू जिंकोन खजीना बाळगावा.
१ प्रजा पुत्रवत् पाळावी.
१ सेना क्षीण करूं नये.
१ मित्र कोण, शत्रू कोण, याचा परिणाम कसा, तो पूर्वीं समजावा. आधीच इरेस पडूं नये.
१ संपादिली कीर्ति संरक्षण करावी.
१ अमात्यपदवी रक्षावी.
१ व्यायाम श्रमसहिष्णी असावा: *हसगे, तालीमखाना, इत्यादिक.
१ दुर्व्यसनाचे अभ्यासाचें आर्जव करील तो शत्रू समजावा.
१ बंधुवर्ग आज्ञेंत ठेवावे; योग्यता पाहून कामास ठेवावे.
१ प्रतिज्ञा सत्य करावी.
१ औदार्य व शूरत्व असावें.
१ दुष्टाचें पारिपत्य करून शिष्टाचें पालन करावें.
१ सेवकजनांचे सुबुध्द पुत्र पाहून अश्वशिक्षेप्रमाणें लहानपणापासून ज्यास ज्या व्यवहाराचें कारण आहे त्या व्यवहारीं एकशिक्षेनें तयार करावे.
१ काम सांगोन कसोटी पहावी.
१ इमानशाबुदी कशी आहे ती दृष्टींत ठेवावी.
१ इमानी मनुष्य, कृतकर्मा दिसेल त्यास वाढवीत जावें.
१ सर्व कारखाने चालवावयाचीं माणसें असतात व स्वराज्यांतील व परराज्यांतील उपयोगी वगैरे त्यांचे माहीतगारीचा शिलशिला जागा परंपरेनें अनुभवयुक्त चालवावा. शिलशिला उठूं देऊं नये.
१ धन्यापासून अमर्यादा व दंड व अधर्म घडल्यास तो धनी प्रजेस मान्य होत नाहीं, हें समजोन, एक मर्यादा हीच खरी संपदा, अशा निश्चयानें धर्म सोडूं नये.
२१