Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
मराठ्यांच्या इतिहासाची साधने खंड तिसरा ( १७०० -१७६०)
याजकरितां हें वतन त्यास दिल्हे, उभयतां शिर्के यांचें आहे, येविशीं विदित केलें. त्याप्रमाणें विठोजी व दौलतराव व कान्होजी व बहिर्जी शिर्के यांशीं मान्य करून वतन अनभवणें ह्मणून आज्ञा केली. परंतु, ते मान्य न होत. यास्तव, स्वामी तुह्मावर कृपाळू होऊन तुह्मांस मामले मजकूरचें वतन बहाल केलें असे, तुह्मी व तुमचे पुत्रपौत्रादि वंशपरंपेनें अनुभव करून सुखरूप राहणें. ह्मणून यावरून पंचाइतमतें मनास आणितां तुमचा व लक्ष्मणराव शिर्के यांचा मामले रायरी शिर्काण येथील सरदेशमुखीचा कजिया लागोन मनसुबी हुजूर पडिली. त्याची चौकशी करोन पेशजी सालतिघस्तां सन इहिदे समानीनचे सालीं रायरी मामल्याचे सरदेशमुखीचे वतनाचा निमे विभाग तुह्मी घ्यावयाअन्वयें निवाडपत्रें तुमचें नांवें तयार जालीं. त्याजवर शिक्के व्हावे तों इंग्रेज बोरघाटाच्या माथां आला, पुण्यांत गडबड झाली. यास्तव, नजरेचे ऐवजाचा भरणा न होय. सबब ऐवजाचे तरतुदीकरितां निवाडयाची यादी घेऊन तुह्मी नागपूर प्रांतीं गेला ही संद पाहून तुह्मी गैरहजर जाल्यामुळें पुन्हां चौकशी जाली पाहिजे ह्मणून लक्ष्मणराव शिर्के यांणीं विनंति करून आठ हजार रुपये सरकारांत नजर देऊन रायरी मामल्याचें सरदेशमुखींचे वतन दरोबस्त आपल्याकडे चालतें करावयाविशी पत्रें तयार करविलीं. त्याजवर शिक्के व्हावे तों तुह्मी नजरेचे ऐवजासुध्दा हाजर होऊन त्याचे पत्रावर शिक्के न व्हावे याविशी अडथळा करून विनंति केली कीं, पेशजीचे कराराप्रमाणें सरकारचे नजरेचा ऐवज सरकारांत घेऊन रायरी मामल्याचे सरदेशमुखीचे निमे विभागाविशी आमचे नांवें पत्रें तयार जाली आहेत. त्याजवर शिक्के करून द्यावे ह्मणून. त्यास, कैलासवासी शाहू महाराजांचे वेळेस कान्होजी शिर्के यांणीं सदरहू दोन्ही वतनांचे वडीलपण शिक्का आपला ह्मणून श्रीकृष्णेचें दिव्य करून राजपत्रें घेतलीं होतीं ते गळाठलीं. यास्तव सातारियाचे दप्तरचे बार लेहून आणवून भिकाजीराव शिर्के यांशी निवाडयाची यादी करून दिल्ही आहे त्याची पुन्हां पुरती चौकशी करावी, ह्मणून लक्ष्मणराव शिर्के यांणीं आक्षेप केला. त्याजवरून कृष्णराव अनंत किल्ले सातारा यांशीं पत्रें लिहिलीं. त्यांणीं तेथील मजमू दफ्तरीं शोध करून दहा पत्रें बार जालीं त्याची यादी पाठविली. त्यांशीं व दोनी वतनास विठोजी व दौलतराव व कानोजी व बहिर्जीराव शिर्के यांशीं संबंध नाहीं. सदरहू दोन्ही वतनें पिलाजीराव बिन गणोजीराव व देवजी बिन पिलाजीराव शिर्के यांनीं अनभवावीं, ह्मणोन गोतमहजरा पूर्वील राजपत्रें तुह्मापाशीं आहेत. त्याची चौकशी करितां, येकले गणोजीराव शिर्के यांसच दाभोळ सुभ्याचे देशमुखीचें वतन दिल्हे. मामले रायरी शिर्काण येथील सरदेशमुखीचें वतन गणोजीराव शिर्के यांचे भिडेवरून रामोजीराव शिर्के यांस महाराजांनीं आपणाजवळ ठेऊन घेऊन, वतनावर पाताणे परभू मुतालीक होता त्यास दूर करून गणोजीराव व रामोजीराव या उभयतांचे नांवें रायरी मामल्याचे सरदेशमुखीचे वतनाचीं पत्रे करून दिल्हीं. त्या पत्रांचा लोप रामोजीराव यांणीं करून दुसरीं पत्रें आपल्या साधकांचीं घेतलीं आणि दोन्ही वतनें आपण अनभवूं लागले.