Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश

-२ [ आभरः = आभ्रा (आ + भृ ३ धारणे) ] (धातुकोश-आभर पहा)

आमणें [अम् १ रोगे, गतौ. अमनं = आमणें, आंबणें ] ( धा. सा. श. )

आमिकलेलें [ आमिक्षित ] ( आविकलेलें पहा)

आयजी बायजी [ अतिजातिः = अइजाइ - आयजी ( स्थानांगसूत्र ). व्यतिजातिः = बइजाइ = बायजी ]
पितुः संपदं अतिलंघ्य जातः अतिजातः समृद्धतरः । पितुःईषद्धीनगुणः व्यतिजातः । श्रीमंत बापाच्या जोरावर गुणहीन मुलगा उदार. आयजीच्या जीवावर बायजी उदार.

आयत ( ता-ती-तें ) [ संस्कृत आयत् वर्तमानकालवाचक धातुसाधित. त्यापासून मराठी आयत. आयत् = आयत ( ता-ती-तें ) ] आयत म्ह० चालून येणारें. आयतें अन्न म्ह० श्रम न करतां चालून येणारें अन्न. आयती सोय म्ह० श्रम न करतां होणारी सोय. आयतखाऊ म्ह० श्रम न करतां चालून येणारें अन्न खाऊं पहाणारा. (भा. इ. १८३३)

आयतें [ आयत ( आकस्मिक) = आयतें ] तन्नायतं बोधयेदित्याहुः (बृहदारण्यकोपनिषद्, तृतीय ब्राम्हण, १४)

आया [ आत्प्री ] ( आई पहा )

आयास प्रयास { आयस्  प्रयस् } to exert to excess यासयति जाचणें. 

आरण [ आरण्यक = आरण ] आरण्यक म्हणून जो वेदाचा भाग आहे त्याला भिक्षुक आरण म्हणतात. (भा. इ. १८३४)

आरत  [ आर्ति = आरत ] पुरासंवत्सरादार्तिमाकृष्यसि । गोपथब्राह्मण, प्रथम प्रपाठक ॥ ३१ ॥ (भा. इ. १८३४)

आरपार [ अवारपारं (अलीकडून पलीकडे) = आरपार. अवार this side = आर; पार that side of river = पार ] आरपार from this side to that side.

आरवट (माणूस) [ आरभट (हिय्येबाज) = (लक्षणेनें) आरबट ( आरंभशूर ) ] (भा. इ. १८३४)

आरसा [ आदर्श = आदरस = आयरिस = आरस = आरसा. हा शब्द फारसी नाहीं ] (स. मं.)

आरसेंपारसें [ रस् १० आस्वादने. अरसंप्रारसं = आरसें पारसें. अरस म्ह० रसहीन, चवहीन; प्रारस म्ह० अतिशय बेचव ] ( धा. सा. श. )

आराणुक [ आ + राध् ५ संसिद्धौ. आराधनिका ] (धातुकोश-आराअ पहा)

आराधी [ आराधिन् (देवपूजकः ) = आराधी ]