Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश

घमघमट [घ्राण smell. घ्राणघ्राणाढ्यत्वम् - घमघमाट] extreme smell of ghee, flowers etc.

घर [ गृहाः ( क प्रत्यय ) = घर ] घर म्ह० बायको, स्वस्त्री. नवरा म्हणतो:- घरांत विचारा म्हणजे बायकोस विचारा
गृहा: म्हणजे बायको. गृहान् अन्तिकं = घरांत.

घरगस्त [ ग्रहग्रस्त = घरगस्त ]

घरगुती [ गृहगुप्त = घरगुप्त = घरगुत (ता-ती-तें ) ] घरांतल्या घरांत गुप्त ठेवावयाचें बोलणें वगैरे. (भा. इ. १८३४)

घरघर [ हृद् ग्रह = घरघर ] हृद् ग्रह म्हणजे हृदयाचा प्रतिष्टंभ. मुमूर्षूच्या हृदयाचा जो प्रतिष्टंभ होतो त्याला घरघर म्हणतात. लक्षणेनें अवष्टंभानंतर होणार्‍या आवाजाला हि घरघर म्हणतात. (भा. इ. १८३६)

घरचें [ गृहस्थं ] ( कोठचें पहा)

घरटी १ [ गृहवाटी = घरटी ] (स. मं. )

-२ [ गृहस्थिति = घरठिइ = घरटी ( घराची जागा ) ]

-३ [ धृष्टिः = घरट्टि = घरटी (दळण्याची ) ]

घरटी, घरोटा, घरटें [ गृहकोष्टकं-क:-ष्टिका = घरोटा, घरटी, घरटें]

घरत [ गृहस्थ = घरत ] ( स. मं. )

घरपांड्या [ गृहे पंडितः = घरपांड्या ] घरांत बाता मारणार. (भा. इ. १८३३)

घरमेढी [गृहमेधिन् = घरमेढी ] (भा. इ. १८३४)

घरवाल ( ला-ली-लें) [ गृहपाल: = घरवाला ]

घरा [ ग्रहः = घरा = गरा (मुखरोग ) ] ग्रह म्हणजे धरणें, रोगविशेष. ( भा. इ. १८३३)

घराणें १ [ गृहज्ञातेयं = घरञाएँ = घराणें ]

-२ [गृहराज्य = गृहराण = घरराण = घराण = घराणें ] ( स. मं. )

घरांत १ – ग्रह = घर. गृहशब्दो भार्यायां वर्तते (आश्वलायनगृह्यसूत्र-गार्ग्यनारायणीयवृत्ति, १-१-१ ) घरांत काय बोलली म्हणजे भार्या काय बोलली. घरांत बरें वाटत नाहीं म्हणजे भार्येला इ. इ. इ. घरांत काय म्हटलें म्हणजे भार्येनें इ. इ. इ. तात्पर्य, घरांत हा शब्द अव्यय आहे. (भा. इ. १८३६)

-२ [ गृहान्ते (गृह + अन्त सप्तमी) = घरांत ( समास आहे. ) गृहस्मिन् = घरीं (स्मिन् पासून इं ) ]