Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
संस्कृत भाषेचा उलगडा
(६) पाणिनीय सर्व शब्द त्यद् प्रमाणें चालतो. नपुंसकलिंगी सर्वत् असें रूप नाही.
(७) पाणिनीय इदम् शद्ब: ह्न पूर्ववैदिकभाषांत इदम्, यनद् व अ अशी तीन सर्वनामे इदमर्थक होतीं. ती अशी चालत :
इदम्
(१) इदम् + स् = इअम् (स् लोप) = यम् = (उच्चारसौकर्यार्थ) अयम्
(२) इदम् + स् + स् = इअम् + अ + उ । (अलोप)
इम् + अ + उ = इमउ = इमौ
यनद
(य चा उच्चार अ व ए यांच्यामधील उच्चारासारखा असे. धड ए ही नसे व धड अ ही नसे. या दोन्ही मधला असे. वैदिककाळी कित्येकांनी हा मधला उच्चार ए केला व कित्येकांनी अ केला. मी हा उच्चार य् या खुणेने दर्शविला आहे.)
(ए उच्चार होई त्यावेळेस)
१) एन: एनौ एने
२) एनम् ' ' एनान्
३) एनेन एभ्याम् एभि:
(अ उच्चार होई त्या वेळेस)
१) अन: अनौ अने
२) अनम् ' ' अनान्
३) अनेन आभ्याम् आभि:
अ
१) अ: औ ए
२) अम ' ' आन्
३) अया आभ्याम् एभि:
(४) अस्मै ' ' एभ्य:
(६) अस्य अयो: एषाम्
या तिन्ही सर्वनामांचे मिश्रण खालील पाणिनीय रूपे आहेत :
(१) अयम् इमौ इमे
(२) इमम् ' ' इमान्
(३) अनेन ह्न एनेन आभ्याम् एभि:
(४) अस्मै ' ' एभ्य:
(५) अस्मात् ' ' ' '
(६) अस्य अनयो: एषाम्
(७) अस्मिन् ' ' एषु