Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

मराठी धातुकोश

उमचळ [ उत् + मूल् १० रोहणे; { उत् + मूल् = उच् + मूल् = उचमुल् = उमचळ । वर्णव्यत्यास }] मुळासकट उपटणें. ( उचमुळ पहा )

उमज [ उत् + बुध् ४ अवगमने; { उत् + बुध् । सविकरण । उबुझ= उमज }] ( सम् + बुध् = संबुझ = समुज = समज ) समजणें - ध्यानांत येणें.

उमट १ [ उत् + मथ् १ विलोडने; { उत् + मथ् = उमथ । त् लोप । = उमठ = उमट } ] बाहेर येणें, वर येणें.

-२ [ उत् + मील् १ निमेषणे; { उत् + भील् = उमीट । तु लोप । = उमट } ] प्रामुख्यानें वर ( पुढें ) दिसणें.

-३ [ अव + मथ १ विलोडने; { अवमथ् = उमठ् = उमट } ] फोड बाहेर येणें, वर दिसणें.

-४ [ उत्+मद् १ शोके, पेशणे; { उत्+मठ् = उद्मठ्= उमट } ]

-५ [ उत् + मृज् ( मृष्ट ); { उत् + मृज् । निष्ठा । उद्भृष्ट = उमट } ] स्पष्ट होणें, स्वच्छ दिसणें.

-६ [ उत् + मथ् १ विलोडने]

उमठ [ उत् + मथ् १ विलोडने, चलनें; { उत् + मथ् = उमठ । त् लोप । थ् = छ्। } ] वर दिसणें.
उ०- जिये अनादि भूमिके नीटे । चराचर हें चित्र उमटे ।। तेणें आपणपें वैकुंठें । दाविलें तेया ।। ज्ञा. ११-१८०

उमड [ उत् + मथ् १ विलोडने] ( उमट पहा )

उमदळ [ उत् + म्लै १ इर्षक्षये ] उमळणें. ( उमळ ६ पहा )

उमरड [ उत् + मृड् ९ क्षौदे; { उत् + मृड् = उत् + मुरड् = उमरड } ] ( उत् मुळें मुरडणें तील उ लोप ) इतर कप-मुरड १.

उमस १ [ उत् + मस् ४ परिमाणे; { उत् + मस् = उमस } ] गडबडून जाणें, घाबरून अथवा गोंधळून जाणें ( अमृतानुभव )

-२ [ अव + मृश् , उत् + मृश् ६ आमर्शने; { अवमृश = समस } ] जाणणें. (नुमसणें - न जाणणें ) इतर रूप-नुमस १

-३ [ उत् + मुम् ४ खंडने; { उत् + मुस् = उमुस = उमस } ] तोडून अवशेष ठेवणें.

-४ [ उत् + मृश् ६ विचारे; { उत् + मृश् = उमस } ] विचार करणें, मनांत पहाणें.

-५ [ उत् + मृश् ६ आमर्शने; ( उमस - अमृतानुभब )] विचार करणें, अस्तिनास्ति पाहणें.

-६ [ उत् + मश् १ रोषकृते, क्रोधे; { उत् + मश् = उमस }] उमसणें - तिटकारा येणें, उमासा.

-७ [ उत्+मस् ४ विकारे, परिणामे] उ०-वादळ उमसणें. इतर रूप - उमसा.

-८ [ उत् + मश् १ शब्दे; { उत् + मश् = उमस } ] सांगणें.

-९ [ अव + मृष् ४ तितिक्षायाम् ; { अव + मृष् = उमस } ] उ.- तो उमसून बोलला ( विचार न करितां )