Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

मराठी धातुकोश

उबार १ [ उद् + बर्हू १० भाषार्थः प्रकाशने; { उद्बई = उब्बर् = उबार }]

-२ [ उष्म ( ना. ); { उष्म = उम्ह = उब + र } ] उष्णतेनें पिकविणें.

उबाव [ उघ्म ( ना. ) ] ( उबव पहा )

उबाळ १ [ उद् + भ्लाश् १ दीप्तो; ( उद्भ्लाश = उबभ्लाह = उबाळ) ] भाजणें.

-२ [ उष्म ( ना.) ]

उबुज [ अव + बुध् ४ अवगमने; अवबुध्यते ( अवबुध्य। सविकरण । = अवबुज्झ् = उबुज } ] जाणणें, ओळखणें.

उब्बळ [ उत् + बल् १ प्राणने ] ( उबळ १ पहा )

उब्बाळ [उत् + बल् १ प्राणने ] ( उबळ १ पहा )

उभ १ [ उत् + मृ १ भरणें; { उम्रभृ = उम्रभृ = उक्मृ= उवमृ=उभ} ]

-२ [ उर्दू ( ना.) = उभ ] वर करणें, उचलणें, उ.- जन्मलेया दिहें दिवसें । हों लागे कालाचेया ऐसें ॥ किं वाढतीं करिति उल्हासें । उभिति गुढिया ॥ ज्ञा. १-५०७

-३ [ उत् + भू १ सत्तायाम् ; { उद्भव । उब्भव। सविकरण। = उभ }] उद्भवणें.

-४ [ उभ् ६ पूरणे; { उभ् = उभ } ] १ जोडणें, २ ( पाऊस ) बंद होणें. उ०- उभूनि करतलें
( हात जोडून ) पहिघाये कपोलें ॥ पायांचें सिरालें। मांडूं लागे ॥ ज्ञा. १४-१८४

उभग १ [ उत् + विज् ६ भयचलनयोः ] ( उबग ३ पहा )

-२(१) [ उत् + भंज् ७ आमर्दने ] ( उबग १ पहा )

-३ [ उत् + भज् १० विश्राणने; { उद्भज् = उव्भग् = उभग }] अपमान करणें, कमी लेखणें.
उ.- निकवडया निष्ठुरा । उबगिजे जेवीं सोयिरां । तैसे नांगवती विकारां । वेंटाळू जे ॥ माडगांवकर, ज्ञा. १५-२८६

उभड १ [ उत् + भट् १ भृतौ; { उद्भट् = उब्भट् = उभड } ] ( शेत-पीक ) चांगल्या त-हेनें वाढणें-पोसणें.

-२ [ उद्भट : ( ना. } { उद्भट = उब्भट = उभड = उभळ } ] उभळणें, शेत चांगलें पिकणें. (उद्धट- टोपली, सूप) इतर रुप - उभळ १

-३ [ उत् + बध् १० बाधने; { उत् + वध् = उद्वध् = उब्बध् = उभद् = उभड } } रोगानें शरिरावरचा भाग सुजणें. म. पा. ५