Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश
क
कईं [ कदाचित् = कयाँई = कई sometimes ]
कंकुष्ट [ काककुष्ट ] (भा. इ. १८३४)
कंगणी [ कंकणी ] अलंकार आहे.
कंगाल [ कंकाल: ] कंकाल म्ह० हाडांचा सांपळा. कंगाल म्हणजे केवळ अस्थिचर्म राहिलेला माणूस.
कचकरा [ कचग्रह: ]
कचकावून [ कचक (ना.) ] (धातुकोश-कचकाव २ पहा)
कचक्या [ करीषंकषः वायुः ( ३-२-४२ ) = कचक्या वारा ]
कचमणें [ कश्मलं प्रबलो मोहः ॥ कश्मल = कसमल = <कचमण ] मरणार्याचा जीव कचमतो म्ह० प्रबळ मोह पावतो. (भा. इ. १८३४)
कचरा १ [ कच्चरं= कचरा (पु.)] (भा. इ. १८३५)
-२ [ मलीमसं तु मलिनं कच्चरं मलदूषितं । ( अमरः ) कच्चरक = कच्चरा = कचरा ] कचरा म्हणजे मळदूषित पदार्थ. [भा. इ. १८३३)
-३ [ कच्चरा (dirty वैजयंती कोश) = कचरा ]
-४ [ कच्चर: = कचरा ] कच्चार म्ह० नीच, टाकाऊ
कचून मारणें [ कच् बंधने. बांधून मारणें. कांचणे = बांधून करकोचा पाडणें. कांच = बंध ] (ग्रंथमाला)
कचोरा [ कर्चूरः ]
कच्चा १ [ कंसः ( a coin ) = कच्चा ] हिशेबांत कच्चे करतात-तेच पुरातन कंस.
-२ [कश्यः worthy of being beaten with a whip = कच्चा ] कच्चा चेला.
कच्चें [ कथ्थ (खोटें ) = कच्च = कच्चं = कच्चें- चा-ची ] (ग्रंथमाला)
कट [ क्कथः = कठ = कट (वरणाचा कट) ] वरान्नस्य क्कथ: क्काथ: वा = वरणाचा कट.
कटकट [ कट् १ गतौ. कटकटिका = कटकट ] कटकटिका म्ह० कल्होळ.
कटकन्, कटदिनि [ चटकर पहा ]
कटमिती [कृत्तमित्यक deduction of debt = कटमिती. अपमित्यक (मे-debt) ] a transaction wherein a debt is deducted in proportion to payment.
कटवणी [ क्काथपानीयं ] (उकळींव २ पहा)
कटाकटा [ (सं) कटकटा ( घासण्याचा आवाज), कटकटा = कटाकटा ] (भा. इ. १८३३)
कटाकटा ! [ कष्टं कष्टं = कटाकटा ! (अव्यय)] कटाकटा हा दुःखोद्गारवाचक शब्द मराठी काव्यांत येतो.
कटाकटी [ कष्टकष्टेन = कटाकटी ] with extreme difficulty.
कंटाळणें [ कट् कृच्छ्रजीवने कठ = कट = कटाळणें, कंटाळणें (पीडित होणें ) ] कटाळणें असा निरनुस्वार प्रयोग आशिष्ट करतात. (भा. इ. १८३३)
कट्टा (पक्का) [ कटखादक = कट्टा खादाड. कट म्हणजे अति, पुष्कळ (उत्कट ) ] (भा. इ. १८३४)
कट्टा [कट् to appear, to become manifest. कट्ट ( धातुसाधित ) = कट्टा manifest ] कट्टा लुच्चा manifest liar.
कटुवाण [ कृष्टवाणिज्यं = कटुवाण ] नांगरलेल्या जमिनींतला वाणजिन्नस.
कटोरा १ [कटोरा (पात्रविशेप) ]
-२ [ कटकोल: = कटोरा ( भांडें ) ]
कट्यार [ कटीतल (एका प्रकारची तरवार)= कटीअर = कट्यार, कटीतर असेंही रूप असावें ] (भा. इ. १८३३)
कंठ [ कंठ = कंठ ] ( स. मं. )
कंठणें [कंठ् to rememler with regret ] आयुष्य कंठणें.