Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश

हाडोरा [ अस्थिहरः = हाडोरा ] गुरांचीं हाडें नेण्याचा हक्क.

हाड् हाड् [ हा धिक् हा धिक् = हद्धी हद्धी = हाडि हाडि = हाड हाड ]

हाणमार [ हानिः मारिः = हणमार ]

हात १ [ हस्त = हात ] (स. मं. )

-२ [ हात्रं (वेतन, मजुरी) = हात ] हात राखून खर्च करणें म्हणजे मजुरीच्या पैशांतून बचत करून खर्च करणें. हात ह्या अवयवाशीं कांहीं एक संबंध नाहीं.

हातघाई १ [ हस्तग्राहिका (हात पकडणें) = हातघाई] तो हातघाई वर आला म्हणजे हात धरण्यापर्यंत आला.

-२ [ हस्तघातिः = हातघाई. हन् to strike ] हातघाईला येऊं नको = हातानें मारामारी वर येऊं नको.

-३ [ हस्तघातिः = हातघाई ] हातघाईची लढाई म्हणजे हातानें मारण्याची लढाई.

हातघाईं [ हस्तग्राहं = हातघाय (हातघायीं सप्तमी ) ]

हातचें [ हस्त्यं = हातचें ] हस्तेन कार्यं हस्त्यं.
एतन्मद्धस्त्यं = हें माझ्या हातचें.

हातधरणे [ हस्तधारणं = हात धरणें ]
हस्तधारणं वधोद्यतनिवारणस्य । अमरः ॥
त्याचा हात कोण धरील = तस्य हस्तधारणं कः कुर्यात् ।

हातपाय [ हस्तपादं = हातपाय ] हातापायाला तूप लाव, या वाक्यांत हातपाय हा समाहारद्वंद्व असून एकवचनी आहे. द्वंद्वैकत्वम् (लिंगानुशासन).

हाँतर ! [ अंतर् (अनुमत्यर्थक अव्यय) = हाँतर ! ( अव्यय ) ] (भा. इ. १८३६)

हातलग [ हस्तलग्न = हातलग ] हस्तलग्नानि बदरीफलानि = हातलग बोरें.

हातवटा [ हस्तपट्टः = हातवटा, हातोटा. हस्तवृत्तिः = हातवटी, हातोटी ]

हातवटी [ हस्तपाटवं, हस्तपटुता ] (ज्ञा. अ. ९ पृ. २५.)

हाताइत [ हस्तायत्त = हाताइत ] placed in the hands.
उ०-अनादि जे मुक्तता । आपुली जे पांडुसुता ।
तो मोक्षु हाताइता । होये जेणें ॥ ज्ञा. १४-४८

हाताडणें, हाताळणें [ हस्त ११. हस्तादान = हत्थाडान = हाताडणें, हाताळणें ] ( धा. सा. श. )

हातिरूं [ हस्तितर ] ( रूं पहा)