Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश

पन्हळ १ [प्रनाळ = पन्हळ ] (भा. इ. १८३७)

-२ [ प्रणाल: = पन्हळ ]

-३ [ प्रनाल: ] ( पन्हाळ पहा)

पन्हा (कापडाचा) [ परिणाह = पनाह = पन्हा (रुंदी) ] (भा. इ. १८३३)

पन्हाळ [प्रनालः = पन्हाळ, पन्हळ ]

पन्हें [ पानकं = पानें = पन्हें ] पानकं मूत्रलं हृद्यं ( शार्ङधर संहिता ) (भा. इ. १८३४ )

पन्हेरी [पानीयनालिः = पन्हेरी ] पाणी काढून दिलेली मोरी. प्रणालिः = पन्हळ; प्रणालिका = पन्हळी.

पर [ अय् १ गतौ. परि + अय्. पर्यायः किंवा परीतिः = पर, परी ] ही पर आम्हांस मान्य नाहीं म्हणजे हा पर्याय मान्य नाही. ( धा. सा. श. )

परकर [ परिकर: = परकर, परिकर (सन्नाह) ] पूर्वी पुरुषांच्या सन्नाहाला परिकर म्हणत.

परका भाव [ पृथक् भावः = परका भाव ]

परके [ पारक्यं = परकें ]

परगणा [ प्रघणः ( part cf a house, country ) = परगणा (पाणिनि ३-३-७९). प्रघाणः = परगाणा ] पंढरपूर परगाणा, असा पाठ गांवढे म्हणतात.

परचक्र [ प्रचक्रं = परचक्र ] प्रचक्र म्हणजे स्वारी वर निघालेलें सैन्य.
शत्रूचें सैन्य ह्या अर्थाचा (पर + चक्र) परचक्र शब्द निराळा. खारीवर निघालेल्या स्वकीय सैन्याला हि परचक्र म्हणत.

परज [ परंज (तेलाचा घाणा, चरक) = परज ] परजांत टाकणें म्हणजे चरकांत घालणें, तुरुंगांत घालणें.

परजळणें [ परिजल्पनं = परजळणें, परचळणें ] ( भा. इ. १८३४)

परटी [ परिमृष्टि = परिटी = परटी ] परिटाचें कर्म. ( भा. इ. १८३५ )

परडी-डें [ प्रधिः the periphery of a wheel = परडीं-डें ] hence ground round about a house.

परडें १ [ परिधिः a fence, ground within a fence = परडें ]

-२ [ परिधि = परिडि = परडा, परडें ] घरामागील कुंपण घातलेलें परसूं, जमीन. (भा. इ. १८३६ )

परत १ [ प्रत्यक् = परत ] प्रत्यगानयत् = परत आणिलें, प्रत्यक म्हणजे उलट.

-२ [ Vaidik प्रतीत्त (प्रति + दत्त) given back = परत) प्रतीत्तं करोति = परत करतो ]