Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

संस्कृत भाषेचा उलगडा

१४ आता अजन्त स्त्रीलिंगी शब्दांचा विचार, अकारान्त स्त्रीलिंगी शब्द वैदिकभाषेत आले नाहीत. पूर्ववैदिकभाषेत अकारान्त स्त्रीलिंगी शब्द असावेत असा तर्क, अंब, अक्क व अल्ल या अकारान्त संबोधनरूपावरून होतो. इकारान्त नदी शब्द प्रथम मासल्याला घेतो. वैदिककाली हा शब्द असा चाले :

        १               २                   ३
१     नदी          नद्यौ              नद्य:, नदी:, नदीँ:
       नदी:         नदी
२     नदीम्       नद्यौ              नदी:
                      नदी
३     नद्या          नदीभ्याम्      नदीभि:
४     नद्यै            ' '               नदीभ्य:
५    नद्या:           ' '                  ' '
६      ' '           नद्यो:            नदीनाम्
७   नद्याम्          ' '               नदीषु

साधनिका अशी :
(१) नदी + स् = नदी:
नदी + स् = नदी + : = नदीही = नदीई = नदी

(२) नदी + स् + स् = नदी + अ+ उ = नद्यौ
नदी + स् + स् = नदी + ह = नदी: = नदीहि = नदीई = नदी

(३) नदी + स् + स्+ स् = नदी + अ+ स् = नद्य:
नदी + स् + स्+ स् = नदी + ह = नदी:, नदीँ:

(४) नदी + म् = नदीम्

(५) नद्यौ + म् = नद्यौ (मलोप )

(६) नदी: + म् = नदी: (मलोप)

(७) नदी + स्या = नद्या

(८) नदी + भ्याम् = नदीभ्याम्

(९) नदी: + भिस् = नदीहि + भिस् = नदीई + भिस् = नदीभि:

(१०) नदी + स्यै = नद्यै

(११) नदी + भ्याम् = नदीभ्याम्

(१२) नदी: + भ्यस् = नदीभ्या:

(१३) नदी + स्यास् = नद्या:

(१४) नदी + भ्याम् = नदीभ्याम्

(१५) नदी: + भ्यस् = नदीभ्य:

(१६) नदी + स्यास् = नद्या:

(१७) नदी + स्योस् = नद्यो:

(१८) नदीँ: + स्याम् = नदीनाम्

(१९) नदी + स्याम् = नद्याम्

(२०) नदी + स्योस् = नद्यो:

(२१) नदी: + स्यु = नदीषु

(२२) नदि