Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश
ए
ए [ आयि = अइ = ए (संभावनायां ) ] ए बाई ! (भा. इ. १८३२)
एः [एः = एः ( आमंत्रणे, गार्हायां इ. इ.) ]
एकक [ एककः = एकक; एकैक = एकेक. एकाकिन् = एकाकी ]
एकजम् [ऐकद्यं = एकजम्, एकदम. एकपदं = एकदम्]
एकजात [ एकजातीयः = एकजात. प्रकारवचने जातीयर् (५-३-६९ ) ] एकजात म्ह० एका च प्रकारचें.
एकजूट [ एकजुष्टं = एकजूट. जुष् ६ सेवने ]
एकटा [ एकस्थः = एकटा. द्विकस्थः = दुकटा ]
एकदम् १ [ एकपदम् = एकदम् ( अकस्मात् ) ( तत्त्वबोधिनी ) ] तो एकदम आला म्ह० अकस्मातू आला. (भा. इ. १८३४)
-२ [ऐकध्यम् (at once) = एकदम्]
-३ [ ऐकद्यं ] (एकजम् पहा )
एकदम [एकपदम् = एकअदम् = एकदम् (at once) (निपात) ] (भा. इ. १८३३)
एकमेक [ एक + म् + एक = एकमेक ] मू अक्षर प्राकृतांत येतें मध्येंच, तें मराठींत उतरलें आहे.
एकल [ एक + ल (स्वार्थक ) ( ला-ली-लें) ] (ज्ञा. अ. ९ पृ. १ )
एकवटूनि [ एकवतित्वा (एकवत् पासून नामधातु) ] ( ज्ञा. अ. ९ )
एकसरा [ एकस्वरा । ( ज्ञा. अ. ९ पृ. ६७ )
एकाकी [ एकाकिन् ] ( एकक पहा )
एकांगणें [ आगि गतौ-एकांगनं = एकांगणें ] एकीकडे गति होणें, कलांडणें. ( धा. सा. श. )
एकांडा [ एककांड: ] (धातुकोश-हेंगाड पहा )
एकी - एकी म्हणती काय जालें ? असा प्रयोग मराठी पद्यांतून येतो. तेथें एके या संस्कृत अनेकवचनाचें एकी, येकी, हें मराठी रूप आहे. (ग्रंथमाला)
एकेक [ एकैक ] (एकक पहा )
एकेरी (नाम) [ऐकागारिका = एकाआरिआ = एकेरी ] एकागारिक चोर - एकेरी म्ह० चोराप्रमाणें अंगवर प्रसंगीं तुटून पडण्याचा स्वभाव.
एकेरी ( विशेषण) [ एकप्रदर = एकेर ( रा-री-रें) ] एकेरी धोतर म्ह० एकपदरी धोतर.
एकोपा १ [ एकात्मता = एकाप्पआ = एकापा = एकोपा ] (भा. इ. १८३४)
-२ [ऐकात्म्य = एकोपा. त्म्य = प ]
एटालें [ इष्टकालयं a brick-house = एटालें ] abrick house (चिति चेत्य)
उ०-ऐसें अभिचारा वेगलें । विपायें जें अवगले ।
ते टाकीति एटालें । पैशून्याचिं ॥ ज्ञा. १६-३९९
एडका [ इडिक्क a wild goat = एडका ]
एणें [ एनेन ( एन ची तृतीया ) = एणें, येणें.
अनेन = आणें = याणें लक्ष्मी + एनया = लक्ष्मीएनें
त् + एनेन = तेणें सीता + एनया = सीतनें
त्य + अनेन = त्याणें, त्येणें सीता + अनया = सीतानें
राम + अनेन = रामानें लक्ष्मी + अनया = लक्ष्मीनें
य + एनेन = जेणें, य + अनेन = जाणें, ज्याणें
क अन्य + अनेन = कोणें. ]
एथ [ अत्र ] ( ज्ञा. अ. ९ पृ. ७ )
ए म्हणे १ [(एहि ) मन्] ए म्हणे.
-२ [ मन् ४ ज्ञाने. एहि मन्ये ( प्रहासे ) = ए म्हणे ] ए म्हणे ! टोणगा व्याला, अश्या हास्यकारक वाक्यांत ए म्हणे चा उपयोग करितात. ( धा. सा. श. ) ना. को. ४
एरणी [ अरणी = एरणी (वनस्पति) ] (भा. इ. १८३७)
एरें [ इतराणि ] (ज्ञा.अ.९ पृ. १०४)
एसण (णा-णी-णें) [ इदृङनिभ = एसणा suchlike ]