Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश
उक्राविक्रा [ उत्क्रयविक्रय = उक्राविक्रा. विक्रय to sell and उत्क्रय to buy ]
उखळ [ (उद्) लिख् ]
उखळणें [ लिख् ६ अक्षरविन्यासे. उल्लिख = उखळणें
(वर्णविपर्यय) ] उल्लिखनं म्ह० उकरणें. ( धा. सा. श.)
उखाणा १ [उद्ग्राहणिका ] (उगाणा पहा)
-२ [ उत्खननः = उखाणा ] उत्खातं उक्खाणिदं ( उत्तररामचरितं-तृतीयांक: सीतावचनं.)
-३ [ उहाप्रश्नः = उघाणा = उखाणा. उहा filling up an ellipsis उहाप्रश्नः = question in ordar to supply an ellipsis ]
-४ [ ऊह् १ वितर्के. ऊहाप्रश्न = उखाणा. ऊहा ( तर्कवितर्क ) = ऊय, उवा ( अनेकवचन ) ] त्याच्या डोक्यांत उवा पिकल्याहेत म्हणजे तर्कवितर्क माजले आहेत. ( धा. सा. श.)
उखित [ वस् निष्टा उषित (प्रोषित traveller) = उखित (ता-ती-तें ) sojourner ] थोडा काल राहणारा.
उखिता [ उषितः rested, inhabited = उखिता (वसणारा, राहिलेला ) sojourning ] वस् (उषित ) ]
उग ( गा-गी-गें ) [ युगा, जुग् ]
उगंडु [ उद्गन्तु a way Out = उगंडु a way out ] उ०- पडलेयां तिये ठीइं। कल्पांतीं हीं उगंडु नाहिं ।
एसणें पतन कुलक्षयिं ॥ अर्जुनु म्हणे ॥ ज्ञा. १-२६०
उगमणें-उमगणें [ अवगमनं = उगमणें, उमगणें (वर्णविपर्यय ) ] (भा. इ. १८३४)
उगलणें [उदगृ (उत् + गृ दान करणें । गरति) = उगलणें ] दान करणें.
उगळणें, उगळी [उत् + गृ ६ निगरणे ] ( उगळी म्ह• ओकारी, अमृतानुभव ).
उ०- आवडीचेनि वेगें । एकएकातें गिळिती आंगें ।
कीं द्वैताचेनि पांगें । उगळिते आहाति ॥
ज्ञानेश्वर-अमृतानुभव ३. ( धातुकोश-उगळ ३ पहा)
उगा, उगी, उगें (उग) [ वुंग् १ वर्जने = उग्ग = उग्गा-गी-गें ] उगा ( आज्ञार्थ ) म्ह० रडणें सोड. ( धा. सा. श. )
उगा [ युगि, जुगि, वुगि वर्जने. वुगः = उगा. वुगित = उगला ] उगा म्ह० भयापासून वर्जित. उग (गा-गी-गें ), उगला. ( धा. सा. श. )