Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश

वाड १ [ वड्र= वाड ] पुष्कळ. ( भा. इ. १८३३)

-२ [ बहुत ह्या अर्थी वाड शब्द ग्राम्य भाषेंत सध्यां योजतात. जसें वाड वेळ. वृद्ध = वढ्ढ = वाढ = वाड. ] ( ग्रंथमाला)

वांड १ [ वंडा (जारिणी) = वांड]

-२ (वंडा unchaste woman = वांड, वांडकी ]

-३ [ वाड् विभाजने. वंडति. वांड = विभक्त राहणारा, बेपर्वाईनें असणारा ] (ग्रंथमाला)

-४ [ वंड (पुंश्चली ) = वांड] (भा. इ. १८३३)

वांडकी [वंडा ] (वांड २ पहा)

वांडकीच ( चा-ची-चें ) [ वान्धकिनेय = वांडकिच (चा-ची-चें) ] छिनाल बाईचें पोर. (भा. इ. १८३६)

वाडगें [ वाटक = वाडअ = वाडा. वाटकक = वाडगअ = वाडगा-गी-गें ] (ग्रंथमाला)

वाढ [ उपपादय = उववाडअ = वाड = वाढ ] अन्नं उपपादय = अन्न वाढ. (भा. इ. १८३२)

वाढदिवस [ वर्धमानदिवस ] (वाढवीस १ पहा)

वाढवणें [ (वर्ध) वर्धापन = वड्रढावण = वाढावणें = वाढवणें. वर्ध् कापणें, तोडणें ] तुटणें, तूट येणें. (भा. इ. १८३३)

वाढवीस १ [ वर्धमान दिवस = वाढद्विस = वाढवीस, वाढदिवस. वर्धमानदिवस (नाळ कापण्याचा दिवस) ] (भा. इ. १८३६)

-२ [ वृद्धदिवस = वड्ढद्वीस = वाढवीस ] वृद्ध-द्धा म्हणजे मूल किंवा मुलगी त्याचा दिवस तो वाढवीस. (भा. इ. १८३३)

वाण १ [ उपायन ] (वायन पहा)

-२ [ अपायन = वाअण = वाण (न्यूनता)
उपायन = वाअण = वाण (अधिकता, बक्षीस) ] वाण म्हणजे कमतरता व वाण म्हणजे बक्षीस असे दोन भिन्न शब्द मराठींत आहेत.

-३ [ पाणः (trade ) = वाण ] वाणजिन्नस म्हणजे विकण्याचा जिन्नस. वणिज्, शब्दाशीं संबंध नाहीं.

वाणसी [ पण्यस्त्री = वाणसी ] वेश्या.

वाणा [ दीनवर्णः = दीनवाणा. दीनवर्ण = दीनवाणें.
वाण गाईचा = गोः वर्णः ( जातिः ) ]

वाणी [ मन् ४ मनने ] देवावाणी चालतो = देवमानी चलति
माणसावाणी बोलतो = मनुष्यमानी वक्ति
येथें देवावाणी, माणसावाणी हे समास आहेत. देवं आत्मानें मन्यमानः देवमानी. ( धा. सा. श. )