Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश

देवाण घेवाण [ देहिवाणिजा गृहाणवाणिजा = देवाण घेवाण ] ( मयूर व्यंसकादयः )

देव्हारा १ [ देवागारः = देवाआरा = देव्हारा ]

-२ [देवतागाराः = देवआआरा = देवारा = देव्हारा] (भा. इ. १८३४)

देशावरावर [देशांतरं उपरि = देशावरा वर
स देशं उपरि गतः = तो देशा वर गेला
स देशांतरं गतः = तो देशावर गेला.
दुसर्‍या वाक्याचा अर्थ, तो दुसर्‍या देशांत गेला, असा होतो. ग्रामान्तरं गतः = गांवावर गेला.

देसावर [देशांतरं = देसाअर = देसावर ] सः देशांतरं गतः = तो देशावर गेला. येथें देशावर ही द्वितीया आहे.

दोढ्ढाचार्य [ दोग्धृ + आचार्य = दोढ्ढाचार्य]
दोग्धृ म्हणजे वेतन घेऊन काव्य करणारा, स्वार्थी. दोढ्ढाचार्य म्हणजे स्वार्थी, आपमतलबी माणूस. दोंदिल, दोंद्या [ तुंदिल: = दोंदिल, तुंदिकः = दोंद्या ]

दोन्ही [ द्वीनि = दोनि = दोन्ही ]
प्राकृतांत व मराठीत द्विवचन नाहीं. सवब द्वि हा शब्द प्राकृतांत अनेकवचनीं चालवून द्वीनी असें रूप साधलें. ( ग्रंथमाला)

दोभ [ दोग्धृ = दोभ ] गाईच्या थानाला दोभ म्हणतात.

दोसण [ दोषज्ञ = दोसण्णु = दोसण ( णा-णी-णें ) ] सिहाण व दोसण हे दोन शब्द ज्ञानेश्वर व दासोपंत योजतात. (भा. इ. १८३२)

दोस्त [ दोः स्थ (हातांतला,सेवक, विश्वास्य) = दोस्त] हा शब्द पारशींत हि आहे पण तो हि संस्कृतांतून च फारशींत गेलेला आहे. (भा. इ. १८३३)

दौड [ धौर्य / धोरित ] दौड.
धौर्य-धोरित म्हणजे अश्वगतिविशेष. ( भा. इ. १८३६)