Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश

अगो १ [ ओ (निपात ) = ( अकच्क) अको = अगो] (भा. इ. १८३४)

-२ [ अद्योः ! = अगो ! ] ( हें अव्यय कोंकणांत फार प्रचलित आहे.)

अगोठ १ [ अग्रवृष्टिः ] पावसाळ्याचा आरंभ.

-२ [ अग्रवर्षा = अगउठ्ठा = अगोठ्ठा = अगोठ ] पावसाळ्याचा आरंभ. ( स. मं. )

अगोतली [ अग्रपत्रिका + ल (स्वार्थक) ] केळीच्या पानाचा पुढला वाटोळा भाग.

अगोधर [ अदौकरं = आदोगार = अगोदर ] अगोदर म्हणजे प्रारंभीं. (वर्णविपर्यय) (भा. इ. १८३३ )

अग्यारी १ [ अंगारी = अग्यारी (शेगडी ) ] (पारशांची) (भा. इ. १८३६)

-२ [ अंगार्या (निखार्‍यांची रास) ] पारश्यांचें पवित्र निखार्‍यांचें स्थान.

अग्यावेताळ [ अग्निवेताल] अवंतीराज्यं शून्यं एकेन अग्निवतालनाम्ना देवेन अधिष्ठितं । सिंहासनद्वात्रिंशतिका.

अघाडा [ अघामार्गवः ] अधामार्गवः असा अमरकोशांत पाठ आहे; परंतु मराठींत अघाडा असा अपभ्रंश अघामार्गव शब्दापासून होईल, अधामार्गव शब्दापासून होणार नाहीं, व्हावयाला फार आढेवेढे घ्यावे लागतील. ध चा घ प्रायः मराठींत होत नाहीं. तेव्हां अघामार्गव असा पाठ मूळचा असावा.

अघोर [ घुर् भीमार्थशब्दयोः ] (घोरणें पहा)

अंघ्रि [ अंगग्रहि = अंघ्रि (अंग तोलून धरणारा अवयव ) ]

अचकटविचकट [उपस्कृतं व्युपस्कृतं = ओचकटवुचकट= अचकटविचकट. उपस्कृतं व्रूते = वाक्याध्याहारेण वृते । ] तुटक ताळतंत नाहीं असें बोलणें.

अचरट [ अत्यरिष्टं = अच्चरिट्ट = अचरट ]

अचाट [ अत्यर्थ = अच्चट्ट = आचाट = अचाट] फार, अतिशय.
अचाट पाणी पितो = अत्यर्थं पयः पिबति.
अत्यर्थं कर्म कृत्वा = अचाट काम करून. ( भा. इ. १८३४)

अचावचा [ उच्चावच (प्रलापाः ) ] उच्चावच म्हणजे उच्चनीच.

अचुक [ आशकु (आशुचें अकच्) = आचुक =अचुक ]

अजगर [ अलगर्द = अलगर = अजगर ] सर्पविशेष. ( भा. इ. १८३६)