Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश

हालहाल [ हलहला ! हालहाल ] दुःखातिशय.

हावँ ! [ हवा ! (खरोखर) = हावँ ] ती हावँ सोदी आहे, येथें हावँ हें अव्यय खरोखर या अर्थ योजिलेलें आहे.

हावभरी [ आत्मंभरिता ] (धातुकोश-हावर २ पहा)

हावभाव [ हावभाव = हावभाव ] ( स. मं. )

हावरा १ [ आत्मंभर: ] ( धातुकोश-हावर २ पहा)

-२ [ हवृ १ कौटिल्ये. हवर = हावरा. हवरि = हूरि = हूलि = हूल ( खोटी बातमी ) ] ( धा. सा. श. )

हांवरा [ हावभरित } भावभरित } = हांवभरा = हांवरा.

हावहाव [ हू ३ अदने. हावहाव (द्विरुक्तीनें ) हावहाव] पोरें हावहाव करितात म्ह० खाण्याची इच्छा करितात. ( धा. सा. श. )

हांसळी [ हंसक (पायांतला अलंकार) हंसक + ली (स्वार्थक) = हांसळी ] गळ्यांतली, पायांतली हांसळी.

हां हां ( म्हणतां ) [ अम् quickly द्वित्व = हां हां] very quickly
हां हां म्हणतां गेला went away very quickly.

हि - ते हि जातात ह्या वाक्यांतील हि चार्थक आहे. ते च गच्छन्ति ह्या संस्कृत वाक्याचें वैदिक भाषेंत ते ईं गछन्ति असें होतें. इमित्यव्ययं चार्थे ( मा. वा. सं. महीधर, वेददीप २५-३५ ). ईं + महाप्राण = हीं. महाप्राणन करण्याचा मराठीचा स्वभाव आहे. तात्पर्य हा हि, हीं वैदिक ईमपासून निघालेलीं समजणें युक्त आहे. अपि पासून भि, बि, वी निघाला आहे. (भा. इ. १८३३)

हिंग [इंगुः (रोग) = हिंग ] हिंग हगतो आहे. म्हणजे रोग हगतो आहे.

हिंडगा [ हिंडक: = हिंडगा ]

हिणावतो [ हृणीययते = हिणावतो ] लज्जायुक्त करितो. (भा. इ. १८३२)

हितगुज [ गुह्य = गुज्झ = गुज्ज = गुज ] (ग्रंथमाला)

हिरमुसणें १ [ मूर्च्छ् १ मोहसमुछ्राययोः ह्रीमूर्च्छनं = हिरमुसणें ] लज्जेनें व्यास होऊन जाणें. (धा. सा. श.)

-२ [ हृ (२nd conj. ) to be ashamed + मुष् = हिरमुसणें ) to be cast down through shame.