Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश
मोरशेंडा [ मयूरशिखंडः = मोरशेंडा ]
मोरांबा [ मूर्ताम्लः ] (मोरावळा पहा)
मोरावळा [ मूर्ताम्लः = मुर्रआवळा = मोरावळा. मूर्ताम्ल: = मुर्रआम्ब = मोरांबा, मुरांबा ] मोरांबा किंवा मोरावळा या शब्दांतील आंबा, आंवळा ह्या शब्दांचा आंबा किंवा आमलक ह्या शब्दांशीं कांहीं एक संबंध नाहीं. मोरांबा किंवा मोरावळा जसा आंब्याचा किंवा आंवळ्याचा करितात, तसा सफरचंदाचा, खारकेचा किंवा इतर अनेक फळांचा करतात व त्या त्या फळांच्या साखरेंत मुरविलेल्या त्या त्या आम्लास त्या त्या फळाचा मोरावळा किंवा मुरांबा ही संज्ञा देतात. (भा. इ. १८३४)
मोरी [ मूर्छ १ मोहसमुच्छ्राययोः. मूर् = मोरी. मूर्छतीति मूः ।] पाणी मुरतें जेथें ती मोरी. मूर्छनं = मुरणें. (धा. सा. श.)
मोरूं [ मयूरतर ] (रूं पहा)
मोहर [ बुद्धिबळाच्या डावांत १६ मोहरे व १६ पायिक असतात त्यांना सध्यां १६ मोहरीं व १६ प्यादीं हीं नांवें आहेत. मुख्य महत्त्वाचे जे ठोकळे त्यांना मोहरे म्हणत. मोहर हा शब्द मुख = मुखर = मुहर = मोहर अशा परंपरेनें मराठींत आला आहे. ह्या मोहर शब्दाचा फारशी मोहरें हा शब्द अपभ्रंश आहे. ज्ञानेश्वरांच्या कालीं बुद्धिबळांचा डाव प्रचारांत होता, असें ज्ञानेश्वरीवरून दिसतें. मुसलमानांनीं हा डाव नवीन निर्माण केला ही समजूत निराधार आहे ] (सरस्वतीमंदिर-आश्विन शके १८२६)
मोहरें [ मुखाग्रं ] (ज्ञा. अ. ९ पृ. १४८)
मोहाचा नारळ [ मधुनारिकेलं = मोहाचा नारळ. मधु = महु = मोह ( honey sweet ) ]
मोहोरका [ मुखरकः = मुहरका = मोहोरका ]
मोहोरबंध बांधणें [ मयूरिकाबंधं बध्नाति = मोरबंध - मोहारबंध बांधतो ] पिशव्या बांधण्याची मयूरिकाबंध नांवाची गांठ असे. मोहोरबंद हा फारसी शब्द निराळा.
मोहोळ [ मध्वालयं = मोहळ (मधाचें घर), मोहोळ ]
मोळा १ [ मुकुलः = मउळ = मोळा ] दांतांचे मोळे = दंतमुकुला:
मोळे तोडूं नको = न उमललेलीं फुलें तोडूं नको.
-२ [ मौलः ( आचारः ) = मोळा ] मोळा म्हणजे मूल आचार.
मोळी १ [ मौली - मोळी. मौले गता मौली ] डोक्यावर असलेली ती मोळी, डोक्यावरील ओझें. (भा. इ. १८३४)