Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश
नवस [ ( सं. ) नमसित = ( प्रा. ) नवसिय = (म. ) नवस ] नवस ह्या शब्दाचा मूळ अर्थ प्रार्थना. नंतर हेतुगर्भित प्रार्थना. नंतर प्रार्थनेंत देवाजवळ मागितलेला हेतू. (स. मं.)
नस् [ स्नस् १ निरासे ] ( धातुकोश-नसनस पहा )
नस १ [ स्नसा ( A tendon ) = न्हस, नस, नसा ] (भा. इ. १८३३)
-२ [ फारसी ] (स. मं.)
ना १ [ नाना (विनार्थे ) = ना (विना) ]
ना घर ना दार म्हणजे घरा विणें व दारा विणें.
-२ [ नाना (without) = ना ]
ना स्त्री ना घर = नाना नारी नाना गृहं संसारयात्रा विफला.
नाँ [ नाम = नावँ = नाँ ] उ०-बाजारांत जावयाचें नाँ ? (हाटं प्रति गम्यते नाम). येथें नामपासून नाँ निघाला आहे. (भा. इ. १८३२ )
नाइनसूक [ नातिसूक्ष्मा = नाइसुक = नाइनसूक ] येक कापडाची जात.
नाक १ [ नास = नासक = नाहक = नाअक = नाक ] (स. मं. )
-२ [ नायक = नाक ] तो मनुष्य समाजाचें नाक आहे म्हणजे नायक आहे. हा नायक शब्दोत्पन्न नाक शब्द नासिकार्थक नाक शब्दाच्या सारखा उच्चारांत असल्यामुळें शेजारधर्मास्तव नपुंसकत्व पावला आहे.
नाकझरी [ निर्झरी = नाकझरी. नगझरी = नाकझरी (mountain torrent) ]
नाकट [ नर्कुटकं ( नाक ) = नाकट ] निंदार्थी नाकाल नाकट म्हणतात.
नाकडा [ नासिकंधयः ( ३-२-२९) = नाकडा ] नाकडें पोर म्हणजे थानाला तोंड लावावयाच्या ऐवजीं नाक लावणारें कुकुलें बाळ.
नाकपुडी [ नासकपुटी = नाअकपुड़ी = नाकपुडी ] ( सा. मं. )
नाकाड [ नासक + अस्थि = नाक + हाड = नाकाड ] ( स. मं. )
नाकें [ नामकं ( स्थानं ) = नाअकँ = नाकें ]
नाक्याचें ठिकाण [ नायकीयं (स्थानं)= नाअकिज्जं = नाकेचे = नाक्याचें ]
नागडा [ नग्नः = नागा. नग्नाटः = नागाडा = नागडा ] संस्कृतांत नग्नाट म्हणजे नागवा हिंडणारा यति. (भा. इ. १८३७)