Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश
चोथा १ [ चोतः = चोथा (भिजलेलें फडकें वगैरे) चुत् भिजणें ]
-२ [(कोंडा, धूळ) तुस्तः = चुत्थ: = चोथा ]
-३ [ श्चोतः = चोथा ]
-४ [ चुस्त chaff = चोथा ]
-५ [ चुस्तः = चुथ्या = चोथा ] (भा. इ. १८३६)
चोदणें [ चोदन ] (चोलणें पहा)
चोपडें [ चतु:पद्रं = चउपडें = चोपडें ] (भा. इ. १८३६)
चोमडा, चोमडी [ चुंदा ( Procuress ) = चोमडा, चोमडी ]
चोर [ चतुर = चउर = चोर ] चोर म्ह० शहाणा. अरे चोरा ! कोठें लपला होतास ? असें लहान मुलाला प्रेमानें बोलण्यांत चोर ह्या शब्दाचा अर्थ चतुर असा आहे. (ग्रंथमाला)
चोरा वर मोर १ [ चतुरं परि मुखरः ] चतुर परंतु मुखदुर्बळ मनुष्यावर वक्तृत्वसंपन्न मनुष्याचा पगडा बसतो.
-२ [ चतुरस्य उपरि मधुरः = ( चउर ) चोर व ( महुर ) मोर] चोरा वर मोर म्हणजे चतुरा हून मधुर व्यक्ति श्रेष्ठ. चतुर इष्ट पण मधुर इष्टतर.
चोरी [ चौरिका (पंचतंत्र ) = चोरी ]
चोलणें [ चोदन = चोदणें = चोलणें ] (भा.इ. १८३२)
चोळखण [ चुल्लिक्षणः = चोळखण ] चुल्लि म्हणजे मोठा दिवाणखाना. चोळखण म्हणजे मोठा खण.
चौकडी [ चतुष्कटि: ] (ज्ञा. अ. ९ पृ. ६४ )
चौकस [क्रुश् १ आव्हाने, रोदने. चोक्रुश्य = चौकस, चोकस ] ( धा. सा. श. )
चौचाल [ चतु:शाला = चउचाल = चौचाल ] एक शाला म्हणजे घर धरून न राहतां, चार घरें जी स्त्री हिंडते ती चवचाल स्त्री.
चौरस [ चतुरस्र = चउरंस = चौरस ] all-round.
चौवड [ चतुष्पदा ] (दुवड पहा)
चौसा [चतुर्वषीयः = चौसा ]
च्छू ! [ श्वन् ! = च्छूं= च्छू ] कुत्र्याला बोलावितांना किंवा पाठवितांना श्वन् म्हणून संबोधन संस्कृतांत करीत. त्या संबोधनाचें मराठी अपभ्रष्ट संबोधन च्छू आहे. संबोधना खेरीज मराठींत च्छू या शब्दाची दुसरी विभक्ति नाही.