Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश

चाळ [ शाला = साळ = चाळ ] (भा. इ. १८३२, १८३६)

चाळणें (कौलें) [ चाळ (घराच्या पिंजरीवरील भाग ) तो नीट करणें म्हणजे चाळणें ] ( भा. इ. १८३४ )

चाळवणी [ चलापनी = चाळवणी ] (चाळा पहा)

चाळा [ चालः (चल् ६ P विलसने) = चाळा.

चलापनी = चाळवणी चलापनं = चाळवणें. ]

चाळीस [ चत्वारिंशत् ] (विंशति पहा)

चाळें [चलिः = चाळें ] चलि म्हणजे आस्तर. चाळें म्हणजे घोंगडीचें पांघरूण.

चिक [ जिष् १ सेचने. जिष = चिक ] चिकाचा पडदा म्हणजे पाणी शिंपून हवा गार करण्याचा पडदा. (धा. सा. श.)

चिकट १ [ किल् ६ बन्धने. चेकिल्य = चिकट ] ( धा. सा. श. )

-२ - घासाघीस करून थोड्या पैशांत उत्तम माल घेणारें जें गि-हाईक त्याला महाराष्ट्रांत चिकट गि-हाईक म्हणतात. चीक शब्दापासून निघालेला जो चिकट शब्द त्याशी ह्या चिकट (गिर्‍हाईक) शब्दाचा कांहीं एक संबंध नाही. हा शब्द निराळ्याच एका शब्दापासून निघालेला आहे. [ चिकित्सक = चिकिट्टअ = चिकिट = चिकट ] चिकित्सा करणारें गिन्हाईक तें चिकट गिर्‍हाईक. (भा. इ. १८३३)

चिकण [श्लक्ष्ण = चिक्कण = चिकण]

चिकणी (सुपारी) [श्लक्ष्णिका = चिक्कणीआ = चिकणी ]

चिकार [ चिकृ ( Frequentative of कृ ) कृ ६ विक्षेपे = चिकार ( crowded, densely ) संकृ to crowd ]

चिखल [ क्लिद् ४ आर्द्रीभावे. चिक्लिन्न =चिखिल्ल= चिखल ] चिखिल्ल हा शब्द प्राकृत वैय्याकरण देशी म्हणजे अव्युत्पाद्य मानतात. परंतु निश्चित आहे कीं, हा शब्द संस्कृतोत्पन्न आहे. चिक्लिन्न म्हणजे अतिशय ओलें. अतिशय पाण्यानें बरबटलेली माती म्हणजे चिखल.

चिखलू [ चिखल:, चिकिल:, इचिकिल: ] (ज्ञा. अ. ९ पृ. ४१)

चिघळणें १ [ जागल्य = जिगल = चिघळ (चिघळणें)] अतिशय गळणे. (भा. इ. १८३६)

-२ [(गल्) जागल्यते = चाघळणें = चिघळणें ] (भा. इ. १८३६)

चिच्या [ शिशुकः = चिचुआ = चिच्या ] लहान मुलाला चिच्या हें नांव महाराष्ट्रांत देतात.