Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश

काटकळ [ काष्ठकल्प = काटकळ ]

कांटा [ कंटकितं = कांटें. कंटक: = कांटा ( शहारा ) ]

कांटार [कांतारं = कांटार-रें ] वेळूचें कांटार म्ह० वेळूचें बन.

कांटारें [ कांतारं = कांटारें, कांटारी] कंटकादि उपद्रवयुक्तं वर्त्म कांतारं.

काटुकडें [ काष्टकिष्टं] (मरतुकडें पहा)

कांटे [ कंटकितं ] ( कांटा पहा)

कांटेतोल [ कंटकतोल्यं खादनं = कांटेतोल खाणें. (कृत्यैः अधिकार्थवचने २-१-३३ पाणिनि ) ] कांट्यानें तोलून खाण्याइतकें नाजूक.

कांटेमोड [कांटकमर्दनिका an act in which thee is much running through thorns etc = कांटेमोड F. ] ही कांटेमोड नको, सरळ रस्ता बरा.

कांटेरान [ कंटकारण्यं = कांटेरान ]

काठखुठ [ काष्ठकुट्ट=काठखुठ, काठखुट] (भा. इ. १८३३)

काडकन् [ कड् १० भेदने ] (धातुकोश कडक ३ पहा)

काडवात, काडसूत [ करसूत्रं = कडसूत = काडसूत. करवर्तिका = कडवात = काडवात] केवळ हाताच्या बोटांनीं बनविलेल्या कापसाच्या वाती.

काडी मोडणें [ मुट् १० संचूर्णने (दार) कारिमोटनं = काडी मोडणें. कार्यं = कारिः. दारकार्यं, दारकारिः म्हणज लग्न, बायको करणें. (लग्न) कारिमोटनं = कांडीमोडणें ] काडीमोडणें म्हणजे केलेलें लग्न मोडणें. कां त्वं कारिकां क्रियां कृत्यां कृतिं वाकार्पीः । (धा. सा.श.)

कांडेचोर [ खंडचौरः = खांडेचेोर = कांडेचोर ] कांडेचोर म्ह० गूळ चोरून खाणारा प्राणी, ऊद. खंड, खंडिका म्ह० गूळ

काढ [ कड्] ( कडकडित पहा)

काढणें [ कृष्= काढ ] पुरा संवत्सराद् आर्ति आकृष्यसि = पुरें वर्ष दु:ख काढशील. मीं वर्षभर ताप काढला, वगैरे वाक्यांतील दुःख काढणें, ताप काढणें हा संप्रदाय वैदिक कालापासून आहे. ( भा. इ. १८३४ )

काढणें ( तुझें) [ क्राथनं = काढणें ] धांव, तुझें काढतों = स्तभ्यस्व, तव क्राथयामि-संस्कृतांत षष्टि, सबब मराठींत षष्टि. (भा. इ. १८३४)

कांढर [ कंधरा (ग्रीवा) = कांढर = कांढरा ]

काढानिकाढा [ क्वाथः निक्वाथः = काढानिकाढा ] (उकळींव २ पहा )