Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57
सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश
ष
षुक्क् [ पुक्क्] (शुक्क् पहा)
स
-स [ अच्छ ] गृहं अच्छगम्य = घरा सजाऊन.
स १ [ गृहम् + अच्छ towards (vaidik) = घरा + स = घरास
गृहस्य + आरे, आरात् = घरा + ला = घराला
गृहस्य + अन्ति = घरा + ते = घरातें ]
-२ [ घरास = गृहं आच. स हा प्रत्यय आच ह्या पूर्ववैदिक विरळ अव्ययापासून निघालेला समजणें युक्त ] ( आसपास पहा)
स (सा-सी-सें ) [ पुत्रदेश्य almost a boy = पोरगेलासा. मनुष्यदेश्य = मनुष्यसा. पशुदेश्य = पशूसा.
देश्य = स ( सा-सी-सें ) ]
सई १ [ सति (सो to cut) end, destruction = सई, सै, सही ] end, destruction, finish. वसई सई केली Vasai was captured. स्मृति = सई, सय memory. सई मारणें म्हणजे अखेरी मारणें.
-२ [ सत्यम् ! = सई ! ] गेलों त सई = गतः अहं तावत् सत्यम् I did go after all, indeed.
-३ [ सखि ! = सहि ! = सई ! ] सया, सये, इत्यादि वैभक्तिक व लैंगिक रूपें.
-४ [ गांवढे लोक सई शब्द प्रत्येक क्षणीं ह्या अर्थी मराठींत सध्या योजतात. हा सपदि ह्या संस्कृत शब्दाचा अपभ्रंश आहे. सपदि = सअइ = सइ = सई. ] ( सरस्वतीमंदिर)
-५ [ सखि = सहि = सइ = सई ] कसा जातो पाहूं तो सई = कथं गच्छति पश्यानस्तावत् सखे. सई या शब्दाचें संबोधन सये. सई हा शब्द पुलिंगी हि आहे व स्त्रीलिंगी हि आहे. सया, सय्वा हे हि शब्द सखि शब्दापासून निघाले आहेत व ते लावण्यांत अर्थातच फार येतात. (भा. इ. १८३४)