Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश

चमन [ चमनं = चमन ]
चमन म्ह. विलासी खाणें.

चम्मत [छद्मन्=चम्मत ] ठकविणारा खेळ, युक्ति.

चम्मा [ जम् अदने. जमः = चम्मा ]

चरक १ [स्त्रक्व = चरक्क = चरक ] स्त्रक्व (वैदिक) म्हणजे जाभाड. तोंडाचा चरक या वाक्यखंडांत स्त्रक्व शब्दापासून निघालेला चरक शब्द येतो. वैदिक स्त्रक्वपासून संस्कृत स्त्रक्किणी (द्विवचन). स्त्रक्किणी म्हणजे खालच्या व वरच्या दांताच्या कवळ्या. (भा. इ. १८३५)

-२ [ चारकं (बंघनालयं) = चरक ] तुरुंगा.

चरचर [ चर्च् हिंसायां, चर्चर = चरचर ]
चरचर कापणें, चराचरा कापणें.

चरचरित [ चर्च्य ६ बिन्दायां, तर्जने, मर्त्सने, censure चाचर्च्यते-चाचर्च्यित = चरचरित (टीक इ. इ.) ]

चरणें [शृ ९ हिंसायाम् = शर= सर= चर ] चरणें (गळूं वगैरे). व्रण चरत चालला=व्रणः शीर्यमाणः वर्तते. (भा.इ. १८३४)

चरत [चरत्=चरत] चरणारी, चरत जाणारी जखम म्हणजे पसरत जाणारी जखम.

चरा [चरक = चरअ = चरा ] (ग्रंथमाला)

चराचरा १ [चर्वचर्व] (चर्बट पहा)

-२ [चर्वचर्व = चराचरा (खातो) ]

चराट [ चृत् (गुंफणें, बांधणें) = चरट = चराट, चर्‍हाट ] चर्‍हाट म्हणजे गुंफलेला जाडीभरडा दोर.

चर्वट [ चर्व् = अदने. चर्वटं = चर्बट; चर्वचर्व = चराचरा ] (घा. सा. श.)

चर्या [ चरितानि = चरिआइँ = चर्या ] अनेकवचनाचें एकवचन झालें आहे व नपुंसकलिंगाचें स्त्रीलिंग झालें आहे. (भा. इ. १८३२)

चर्‍हाट १ [ चृत् = चरट = चर्‍हाट ] (चराट पहा)

-२ [ मराठींत चरहाट = चर्‍हाट असा दोराला शब्द आहे. अमरांत वराटक असा शब्द आहे. हा अमरांतील शब्द चराटक असा मूळ असावा 'व' च्या स्थलीं ‘च’ चुकून पडला असावा. (भा.इ. १८३३)

चलन चलनी, [ चल् गतौ ] ( द्रम्म पहा )

चव १ [ चम् १ अदने. चंचम्य = चमचमित. चम=चव ] (धा. सा. श.)