Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

सर्वसामान्य नामादिशब्दव्युत्पत्तिकोश

-२ [गुल्फ = गुप्फ, गुप्फा (अनेकवचन). हकाराचा फेरबदल होऊन व वर्णविपर्यय होऊन खुबा ] (ग्रंथमाला)

खुरकूत [खोरकः = खुरकूत ] गुरांचा रोग.

खुरखुरणें [ खुर् ६ to scratch, to itch खुरति ] to itch, to long.

खुरखुर् [ खरुः ( दर्पः) = खुर्खुर] द्याश्रयकाव्य-४-५४

खुर्दा [ कूर्दः=खुर्दा. कूर्द् खुर्द् to jump ] खेळ, उड्या.*  खुर्दा फार झाला आहे, असें दांडगाई करणार्‍या मुलांना म्हणतात. येथें खुर्दा म्ह० दांडगाई, उड्या.

खुशाल [ कुशल = खुशल = खुशाल ]

खुष [ धृष् to be joyful = खुष ] ह्या घृष् पासून फारसी खुष शब्द निघाला आहे. फारसी खुष आणि मराठी खुष एकार्थक आहेत.

खुळा [ कुणि having a withered arm वैजयंति = खुळा ] खुळा हात.

खुळी (क्षुद्रा = खुळी) wretched, insignificant.

खूण [ क्षुद् ४ संपेषणे. क्षुण्ण = खूण ]
क्षुण्ण म्ह० जखम लागली, चेचलेलें. दगडाची खूण म्ह. दगडानें चेचलेल्याचें चिन्ह.

खून [ कुपिनी (मासे धरण्याचें बांबूचें यंत्र) = खून (स्त्री.) ] मासे धरण्याचें बांबूचें यंत्र.

खेॐ [ क्षिप्रम्] ( खेवों पहा)

खेच [ क्षेय = खेच ] ( खय पहा)

खेचर [ खेचराचें संस्कृत नांव अश्वखरजः. अश्वखरज म्ह० घोडें व गाढव यांजपासून झालेला. पैकीं अश्व शब्द जाऊन नुसता खरज शब्द या प्राण्याला लागूं लागला. गाढवाला खर हा शब्द आहे. तेव्हां खरज हा शब्द घोडा व गाढव यांच्या संकराला लागूं लागला. वर्णविपर्यास होऊन खरज = खजर. ज चा च होऊन खजर = खचर. उच्चार सौकर्यार्थ अ बद्दल ए होऊन खचर = खेचर ] (भा. इ. १८३७ )

खेटर्‍या [क्षेत्रियः committing adultery with the wife of another वैजयंती = खेटर्‍या ] खेटर्‍या ही मराठींत शिवी आहे.

खेटी [खे + अट् (noun) खेऽटिका =खेटी-plural खेट्या घालणें to come and go uselessly.

खेटून (बसणें) [ खेट् १ भये ] (धातुकोश-खेट ३ पहा)