Deprecated: Required parameter $article follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $helper follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

Deprecated: Required parameter $method follows optional parameter $type in /home/samagrarajwade/public_html/libraries/regularlabs/src/Article.php on line 57

मराठ्यांच्या इतिहासाची साधने खंड सहावा (१८ वे शतक)

[ १२ ] श्री. शके १६३७ चैत्र वा। १३

कायदेमजमदार, वाकेनीस, व कारभारी, व सबनीस, यांचे कोणाचे काय कायदे ? ते हुजुरून आज्ञा करावी, ह्मणोन राजश्री सुलताजीराव निंबाळकर सरलष्कर यांणीं हुजूर लिहिलें. त्याजवरून सदरहू जणाचे कायदेकारभाराचें लेहून पाठविलें. राजपत्र सरलष्कर यांसि जे. छ० २६ जिल्हेज, सु॥ सीत अशर मया व अलफ.

कायदे मजमदार

कारभार करणें तो मजमदा-                सरंजामाच्या सनदा व रोखें
राचे विद्यमानें करावा. का।                  कागदपत्र देणें मजमदाराकडून
१                                                   लिहावे. मजमुचें निशाण जाहा-
पोतें जामदारखाना कोठी-                   ल्यावर शिक्के व्हावे. कलम
रोखे व हुजती व खंडण्याचे कौल १
देणें तो फडणिसानें मजमदाराचे
आज्ञेनें लिहावें. मजमदारांनी
निशाण करून शिक्के घ्यावे.
कलम

कायदे जमेनीस

पोतें जामदारखाना व कोटी                   पोतें जामदारखाना शिलकीवर
येथें जमेनिसाची दखलगिरी                  लाखोटा जमेनिसांनी करावा. का।
असावी. कलम १
१                                                    पैदास्त, जाबितें व खरेदी
पोतें जामदारखाना कोटीवर                 प्रोक्त करावें. तें मजमदारांस
रोखे होतील त्याजवरी मुजमुदा-            दखल करून कागद आपले
रांनीं व कारभारी यांची निशाणें             दस्तुरीं जमेचें निशाण करून
होऊन, शिक्के जाले ह्मणजे जमे-          विल्हें लावावें. कलम
निसांनीं दुसरे जिल्हेकड़े बार १
जमा ह्मणोन निशाण करावें.                हुजला व खंडण्याचा कौल व
मोर्ततबाखालीं देणें ह्मणावें. मज-          मोकासे व इतलाख व वराता देणें,
मदाराकडील लिहिणार आणून            त्याजवरी जमेनिसाचें निशाण बार
वांटणी करावी ये॥. कलम                  जमे ह्मणून व्हावें. कलम
१ १
खंडणी खंडणी होईल तेथें                  बाजारचा हांशील व बसक व
जमेनिसाची दखलगिरी असावी.          जकात देखील जमेनिसाची दखल-
कलम गिरी असावी.                         कलम
१                                                  १

कायदे कारभारी.

पोतें जामदारखाना कोटी                  हुजता खंडणीचा कौल व
येथील रोज जमेस बखैररा होतील       रोखापत्र होईल त्याजवरी मजम-
व रोखे होतील त्याजवर कारभारी       दाराचें निशाण होईल त्यापुढें
यांचे रुजूं व्हावे. कलम १                   रुजूं व्हावें. कलम १

कारभारी सबनीस

जमा सुदगी व बररजाफुरसं-             पोतें जामदारखाना व कोठी-
दगीतैनवरदु करणें तें सबनिसानें        पैकीं वांटणी देणें जाहालें तरी,
मजमुदारास दखल करून तैन          लोकांची गणती सबनिसानें मज-
वरदुबाध व रजाफुरसंदगी वरदु,        मुदारास समजावून, रोखा घेऊन,
याजवरी मजमदार यांचें निशाण         मजमदाराकडील लिहिणार नेउन,
घ्यावें. कलम १                               वांटणी करावी. का। १
                                                  पथकाचे लोकांचे आवरजे
पथकाची गणती याणें घेऊन              घालून पडला आदा बार करून
मजमदारास दखल करावी.               मजमु दप्तरीं बार रुजूं करावें.
कलम १                                        कलम १

एकूण सदरहू प्रों। कायदे आहेत. अशास, सरदारानें कारभार करणें तो मजमूदार, जमेनीस व कारभारी यांचे विद्यमानें करावा. त्यांणी आपला धंदा दंडकप्रमाणें चालवावा. ऐसे थोरलेमाहाराज कैलासवासी स्वामीचे वेळेपासून चालत आहे. तरी तुह्मी जो कारभार करणें तो मजमदार व वांकेनीस व कारभारी यांचे विद्यमानें करीत जाणें, ज्याचा धंदा त्याचे हातें घेत जाणें, ह्मणून सरलष्कर यांस पत्र सादर केलें.