खुप १ [ कुप् ४ क्रोधे कूपयति { कूप्=खुप; क् = ख्}]  उ०-पोरगा खुपतो आणि रडतो; एकसारखा खुपत चालला आहे.

-२ [ शुभ् ४ संचलने { क्षुम् = शुभ् = क्षुप }] उ०-हळा खुपतो = नेत्रं क्षुभ्यते.

-३  [ स्कुंभ् ९ रोधने स्कुंभर्न { स्कुंभ = खुभ् = खुप }] उ०- कांटा खुपतो = कंटकः स्कुभ्नाति

-४ [ क्षुभू-क्षोभनं ]

खुपस १ [ क्षुभ् + पृष् १ हिंसायाम् ( पर्षति )
{क्षुभुपृष । द्विधातृसंयोग । = क्षुप्पृष् = खुप्पस } ] आंत घालणें, शिरकवणें.

-२ [ शुभ-क्षोभ ( सन् प्रक्रिया ) क्षोभस्यति ] संचलन करण्याचा प्रयत्न करणे.

खुबल [ कुंब ( ना. ) काठीच्या वरील भाग { कुंब + लस्वार्थे = खुबल } ] काठीनें मारणें.

खुबळ १ [ क्षुभ् + वल् १ संचलने { क्षुभ् + वल = खुबळ } ] हदरणे ( गाडींत बसून )

-२ [ ख + उद्दलनं ( ख + उद्वलनं = खोद्वलनं = खोबळणें । खुबळणें )] वर फेंकून झेलणें ( मुलाला ) इतर रूप-खोबळ

खुरकट १ [ खुरकट, खुरकुट ( ना. )] खुरकुटणें = खरकटें डकणें. इतर रूप-खुरकुद

-२ [ खुर + कट् १ गतौ ] ढुंगणाचा आधार घेऊन सरणें

खुरकत [ खुर + कृत् ६ छेदने ] इतर रूप-खुरखत २

खुरकावि [ खुर् ६ छेदने + खै १ मारणें ]

खुरकुट [ खुरकुट ( ना. )] ( खुरकट १ पहा )

खुरकुत [ खुर +कुथ् ४ पूतीभावे ] इतर रूप-खुरखुत.

खुरखत १ [ खुर + क्षत ( ना.)]

-२ [खर + कृत् ६ छेदने ] ( खुरकत पहा )

खुरखुत [ खुर + कुथ् ४ पूतीभावे ] ( खुरकृत पहा )

खुरखुत [ खर्च १ दर्पे ] आतुर असणें, मारण्यास किंवा बोलण्यास उत्सुक असणें.

खुरगट [ खुर + कद् १ गतौ ] ढुंगणावर सरपटणें

खुरगुट [ खुर + गुध् ४ वेष्टने ] खुराला दुखापत होणें.

खुरट १ [ खोर् गतिप्रतिघाते (लंगडणें ) खोरट (ना.)] इतर रूपें बुरंट, खुराट, खुरांट, बुरड.

-२ [ क्षुद्र = खुरट ( क्षुद्रायते = खुरटणें )]

खुरंट [ खोर् - खोरट (ना.)] ( खुरट १ पहा )

खुरड १ [ खोर् - खोरट ( ना.)]

-२ [ बुर् ६ छेदने - खुरट (ना.)]

खुरतड १ [खुर् ६ छेदने + तुड् ६ छेदने] कुरतडणें, खुरतुडणें. ( खुरतुड पहा )

-२ [ खुर् ६ छेदने + तृद् ७ हिंसायाम् ]

खुडूक १ [ खुड् १० खंडने + अकच् ] अडथळणे. (खुडक ३ पहा )

-२ [ खुडके (ना.)] पायाच्या घोंट्याला बांधणे.
उ.- तेवीं सत्त्वें लुब्धकें । सुखज्ञानाचीं पाशिकें ।। वोढिजतां सुडके। जैसा मृगु ॥ ज्ञा, १४-१४७ इतर रूप- खुडक ३.

खुढ [ कुठ् ( सौत्र धातु )] ( खुड १ पहा )

खुण [ खुड् १० खंडने ] ( खंड पहा )

खुणखुण १ [ क्रूय् १ शब्दे ( दिरुक्ति)] घुसपुसणें.

-२ [ कण् १ शब्दे { क्कण् क्कण् । द्विरुक्ति }]

खुणच १ [ कुण् १० शब्दे कुणयति { कुणय = खुणव. कुणापय = खुणाव । णिच् }] इतर रूप-खुणाव

-२ [ कुण् १० आमन्त्रणे { कुणय = खुणव; क् = ख}] गोलावणें.

खुणाव [ कूण् १० शब्दे-कूणापयति ]( खुणव १ पहा)

खुत [ कुथ् ९ क्लेशने कुथ्नाति] संकटांत पडणें. इतर रूप-खुत

खुंत [ कुश् ९ क्लेशने ] संकटांत पडणें, (खुत पहा )

खुतबुत [ क्षुत ( ना. ] खोकल्यासारखें करणें.

खुदखुद १ [ क्षुद् ( द्वि. ) शोभने ] फोडामध्यें हलल्यासारखें वाटणें.

-२ [ कूर्दकूदेनं] अतिशय खेळण्याची कंडू असणें.

खुदड [ क्षुभ् ४ संचलने + दल् १ विदारणे ( द्विधातुसंयोग { शुभ् + दल् = क्षुब्दल् = खुद्दल = खुदड, खुदाड}] ओढणें, ताणणें, हलवून फेंकणें. ( खुंदाळ पहा )

खुंदड [ क्षुभ् + दल्] (खुदड व खुंदाळ पहा)

खुदल [ शुभ् + दल्] ( खुदड व सुंदाळ पहा )

खुदळ १ [ कुर्द् १ क्रीडायाम् { कुर्द् = खुर्द् = खुदळ ( वर्णविपर्यय )} ] खेळणें. (कुदळ ३ पहा)

-२ [ क्षुभ् + दल्] ( खुदड व खुंदाळ पहा )

खुंदळ [ क्षुभ् + दल्]

खुदाड [ क्षुम् + दल्]

खुंदाड [ क्षुभ् + दल्]

खुदाळ [ क्षुभ् + दल्] ओढणें, ताणणें, हलवून फेकणें.
इतर रूपें-सुंदळ, सुदळ २, खुंदड, खुदड,सुदाड, खुंदाड, खुदल.

खुनस १ [ क्रम् ४ हृरणे { क्लस् = कुनस् । खुनस। ( सुनस; खुनशी )}] मनानें वक्र असणें, इतर रूप-कुनस

-२ [ क्लस् ४ हरणे] इतर रूप-कुन्हस, कुन्हा.

खुंटवि [ कुंठ् ( णिच् )]

खुटावि [ कुंठ् ( णिच् )]

खंदळ [ खुंटा ( ना. )] खुंटी ठोकणें, पेरणें. इतर रूप-खुंटाळ

खुटाळ [ खुंटा ( ना.)] ( खुंटळ पहा )

खुटखुठ [ कुथ् ४ पूतीभावे ] ( कुटकुट २ पहा )

खुड १ [कुठ् छेदने ( सौत्रधातु )] खुटणें. उ.= फुलें खुडणें. इतर रूप-खुढ.

-२ [ कूड् ६ चरणें, ] उ०- घोडें गवत खुडतें = ओठानें कापतें; मंजि-या खुडणें म्हणजे डिकश्या वरच्या वर कापणें.

-३ [ खुड् १० खंडने ]

-४ [ स्कुद् १ उद्धरणे ] ( खुट २ पहा )

-५ [ खुर् ६ छेदने { र् = ङ् } ]

-६ [ खुर् चोरणें ( र = ड )]

-७ [ स्खुड् ६ आच्छादने ]

खंड [खंड् १ खंडने खुंडति ] तोडणें. इतर रूप-गुण.

खुडक १ [ कूड् ६ दार्ढ्ये ] (खुटक पहा )

-२ [ खुड् - खुंड् १० खंडने + अकच् खुंडते ] अडथळणें, अडकणें, स्तब्ध होणें, व्यंग होणें, लंगडणे. उ०-भाजी खुडकणें. इतर रूप-खड्डुक १.

-३ [ खुडक ( ना.)]( खुडुक ३ पहा )

खुडकावि [ क्षोट् १० क्षेपे ] पाठविणें, हाकालणें. इतर रूप-छुटकावि.

खुडखुड [ कुड् ६ बाल्ये { कुड् ( द्वित्व ) कुड्कुड् = खडखुड } ] थंडीनें कांकडणें.

खुडतुड [ खुड् १० भेदने+त्रुट् त्रोटने (द्विधातुसंयोग) अडकणे.

खुडबुड [ कुडू ६ बाल्ये + ब्रू २ व्यक्तायांवाचि ( द्विधातुसंयोग )] खुडबुड असा आवाज करणें, अस्पष्ट गडबडींत बोलणें.

खुडस १ [ खुड् ( लुङ् - स ) खंडने ] तोडणें.

-२ [ क्षोट् ( लुङ् - स ) क्षेपे ] पाठविणें, हाकलणें. इतर रूप-खुडसावि.

खुडसावि [ शोद् ( लुङ् - स )] हाकलणें.(खुडस ३ पहा )

खुडार [ क्षुधार्त्त ( ना. ) { क्षुधार्त = खुधार्त = खुडार तलोप ) } ] क्षुधेनें व्याकुळ होणें.

ख्रिस १ [( आ ) कृष् १ विलेखने कृषते { कृष = खिच = खिस } 1 मागें सरणें, बाजूस सरणे.

-२ [ खिद् ४ दैन्ये { खिद्य = खिज=खिस }] दुःख होणें.

-३ [ किखि = वानर ] वानरासारखा आवाज करणें. इतर रूप-खिसखिस.

खिसक १ [ किष्ठ् १ हिंसायाम् किष्कयते ] हिसकणें.

-२ [ हिष्क् १ हिंसायाम् = हिसक ] ओढणें, धक्का देऊन त्रास देणें.

-३ [ हिक्क् १ हिंसायाम् = हिकव ] ओढणें, धक्का देऊन त्रास देणें.

खिसखस [ किखि ] ( खिस ३ पहा )

खिळ १ [ कील् १ बंधने { कील् = खील; खिळ, प्रयोजक खिळव. }] जोडणें, चिकटणें. उ०-दृष्टि खिळणें.

-२ [ कीलनं १ कील् बांधणे, खिळून टाकणें }] इतर रूपें-खिळवि, खिळावि.

खिळखिळाकर [ खिलीकृ ( द्वि. }] शक्तिहीन करणें.

-२ [ खिलीकृ-उध्वस्त करणें ( द्वि.)] उध्वस्त करणें.

खिळवि [ कील्-कोलनम् { कील । प्रयोजक । खिळव }] ( खिळ पा)

खिळावि [ कील् १ बंधने ] ( खिळ पहा )

खुज [ खुज् १ स्तेयकरणे ] चोरणें. इतर रूप-खुजी.

खुट १ [ कुट् ६ कौटिल्ये, १० छेदने { कुट् = खुद् } उपडणें; तोडणें.

-२ [ स्कुद् १ उद्धरणे ] खुडणें. उ०-डिकशा खुटणें = उपडणें, तोडणें. इतर रूपें-खुड ४, खोड

-३ [ कुठ् १ प्रतिघाते ] थांबणे. ( कुठ १ पहा )

खुंट १ [ कुठ् १ प्रतिघाते { कंठ्= खुंट } ] खुटून बसणें, काम न करणें.

-२ [ कुठ् १० वेष्टने ]

-३ [ कुठ् १ प्रतिघाते ] ( कुठ १ पहा )

खुटक [ कूड् ६ दाढ्यें { कूड = कूट + क = खुटक }] बळकट होणें, ताठणें, खुडकणें. इतर रूप-खुडक.

खुटकावि [क्षोट् १० क्षेपे] खुडकाविणें, हाकालणें ( पाखरें), तुच्छतेनें नाकारणें. ( खुडकावि पहा )

खुटखुट १ [ कुथ् ४ पूतीभावे, ९ संश्लेषणे ] ( कुटकुट २ पहा )

-२ { खुदखुट ( श. धा. )]

-३ [ अनुकरण धातु ] ( कुटकुट १ पहा )

-४ [ कुथ् १ हिंसाक्लेशनयोः ] ( कुथ १ पहा )

खिदड १ [ क्रीड इ १ विहारे { क्रीड् = किडर् = खिदळ; खिदड } ] गोंगाट करून खेळणें. इतर रूपें-खिदाड, खिदळ.

-२ [ खिर्द् ; खुर्द् १ क्रीडायाम् { खिर्द् = खिरद् = खिदड; चिदळ }]

-३ [ खिर्द् ( खुर्द ) to leap असा धातू असावा ] इतर रूप-खिदाड २

खिदब [ खिद्-खिदाप्यते ] ( खिद पहा )

खिदल [ कुर्दू १ क्रीडायाम् | कूर्द् = खुदल = खिदळ } (उ = इ ) ] खिदडणें.

खिदवि [ खिद्-खेदायते ] दुःख सोसावयास लावणें.

खिदळ १ [ खुर्द् १ क्रीडायाम् ] अतिशय खेळणे.

-२ [ क्रीड् १ विहारे ] ( खिदड १ पहा )

-३ [ क्रीड् १ विहारे ] इतर रूप-खिंडळ.

-४ [ खुर्दर्न ]

खिदाड १ [ क्रीड् १ विहारे ] ( खिदड पहा )

-२ [ खिर्द्-खिर्दापयति ] ( खिदड पहा )

खिदाळ-खिदाळणें

खिर १ [ शृ ९ हिंसायाम् शीर्यते { शीर्य ( कर्मणि) = खिर }] कमी कमी होणें, खुजटणें.

-२ [ श्रा १ पाके ] दुधाचे पक्कान्न करणें

-३ [ श्री १; श्रि ९ सेवायाम् ] खिरणें ( अशिष्ट रूप ) अति जाणें, शिरणें.

खिरकट [ कर्कट ( ना. ) { कर्कंट = खिरकट }] बेकड्यासारखें चालणें.

खिरट [ कृश् ४ तनूकरणे { कृश् = किरष् = खिरट । ट = अल्पार्थे }] खुरटणें, खुजटणें.

खिरड १ [ खिद्र ( ना.) { खिद्र = खिदर । खिरद = खिरड }] वाईट स्थिति प्राप्त होणें.

-२ [ खिदिर = खिद् ४ दैन्ये ] मागें घेणे.

-३ [ शृध् १० अवमाने शर्धयति ] इज्जत घेणे. उ.- जेयाचेयानी किरणाचेनि खरेपणें ।
नक्षत्राचे होती फुटाणे ।।
तेजें खिरडला वन्हि म्हणे । समुद्रिं रिघों ।। ज्ञा. ११-२१३

-४ [ खिद् ४ दैन्ये ]

खिरप [ क्षि १ क्षये + रिफ् ६ हिंसायाम् ( द्विधातुसंयोग ) { क्ष् =ख् } ] कमीं होणें.

खिंकळ [ किंकिर ( ना. )] घोड्यासारखा आवाज करणें. (खिंकाळ पहा )

खिंकाव [ किंकिरः ( ना. )] घोड्यासारखें ओरडणे. (खिकाळ पहा )

खिकाळ [ किंकिरः ( ना. ) { किंकिराय = खिकाळ } ] घोड्यासारिखे ओरडणें, खेंखाळणें. इतर रूपें-खिंखाळ, खिंकाव.

खिंकाळ [ किंकिरः ( ना.)] इतर रुपें -खंकाळ, खंखाळ, खकार ३. खिकळ.

खिंखाळ [ किंकिरः ( ना. )] ( खिकाळ पहा )

खिच १ [ आ + कृत् १ विलेखने { कृष् = किस = खिच् ( णिच्- खिचविणे ) } ] मागें खेंचणें, मागें सरणें.

-२ [ कृच्छ ( ना.) { कृच्छ = किच्छ = खिच } ] कोंबणे.

खिचवड [ कृष् १ विलेखने + व्रश्च ६ छेदने ( द्विधातु संयोग )] खरचडणें, ओरखडणें.

खिज [ खिद् ४ दैन्ये { खिद् = सविकरण । खिद्य । खिज } ( खिद्य = खिज. खेदय् = खिजवि. खेदापय = खिजावि. ) ] चिडणें, त्रासणें. इतर रूपें-सिजवि, खिजावि.

खिजवि [ खेदय् ] ( खिज पहा )

खिजावि [ खेदापय् ]

खिटखट १ [ खिद् खिद् ( श.) १ त्रासे ] खिट खिट शब्द करणें.|

-२ [ खिट् १ त्रासे ] इतर रूप-खितखित

खिंड [ खिद् ६ परिघाते खिंदति { खिंद् = खिंड्. द = ड } ] मारणें.

खिडळ [ क्रीड् १ क्रीडायाम् , विहारे { क्रौड् = खिड + ल = खिदळ }] ( खिदळ पहा.)

खितखित १ [ खिट १ त्रासे; (खित् असाही धातु असावा )] ( खिटखिट २ पहा )

-२  [( खितखित ( श. धा, }] गरम वाटणें.

खितप १ [ क्षि १ क्षये + तप् ४ तापे ( द्विधातुसंयोग ) { क्षितम् = खितप } ] झिजत जाणें.

-२ [ कुतपायते ( पाहुण्यासारखा वागतो ) { कुतपाय = खुतप = खितप ( उ = इ ) }] अनिष्ट पाहुण्यासारखें कुजत पडणें.

-३ [ खिद् ४ दैन्ये ( खिद् = खिदायते = खिदाप्यते )] ( खिद् ३ पहा )

खिद १ [ खिद् ४ दैन्ये ] कमी होणें, क्षय होणें. (खेद पद्दा )

-२ [ खिद् ६ परिघाते ] इतर रूप-खितप ३

खांदड [ स्कंधाढ्य ( ना.) { स्कंधाढ्य = खांदाड । खांदड } ] खांद्यावर घेणे, अंगावर घेणें, स्वीकारणें. ( खादाड पहा )

खांदाड [ स्कंधान्य ( ना, )] इतर रूप-खांदड.

खान [ खन् १ अवदारणे ] ( खांद १ पहा )

खाप [ क्लृप् १ छेदने { क्लुप् = कल्प् = कप्प् = खाप }] कापणें, तोडणें. इतर रूप-खापल.

खापल [क्लप् १ छेदने {क्लृप् = कल्प् = कपल्= खापल }] ( खाप पहा )

खांबट [ खंब् १ गतौ + ट स्वार्थे ] इतर रूपें-खामट, खमाट २, खंबाट, खंबट.

खामट [ खम्ब् १ गतौ + ट स्वार्थे ] खांबटणे, कष्टानें चालणें. ( खांबट पहा )

खाय [ क्षाय ] ( खय २ पहा )

स्वार १ [ क्षार ( ना. )] क्षार घालणें, मीठ भरणें.

-२ [ क्षारायते ]

खारव [ क्षारम् ]

खाराव [ क्षाराप्यते ]

खालव १ [ शाडू १ श्लाघायाम्, शालू १ कथ्यने, शल् १ गतौ, { शालते, शालयते. शालित । निष्ठा । शालित + ल = खालितले. } ]
उ०-कां फललेया तरुची शाखा । साहाजें भूमीसि उतरली देखां । तैसे जीवमात्रा अशैषा । खालतिले ज्ञा. १-२३४

-२ [ खात + ल ( स्वाथें ) { खातल = खाअल = खाल}] खाली खाली जाणे. ( खालाच २ पहा )

-३ [ शार् १० दौर्बल्ये ( शारय् = खालव }] थकणें दमणें मागणे. इतर रूप-खालाब १

खालसच [ खात + ल ] ( खालाब ३ पहा )

खालसाव [ खात + ल ] ( खालाव ३ पहा )

खालाच १ [ शार् १० दौर्बल्ये ] ( खालव ३ पहा )

-२ [ खाल ( ना, }] खालीं जाणें, अपकर्ष होणें, इतर रूपे -खालव २, खालावि, खालसाव, खालसव.

खालावि [ खात + ल ] ( खालाव २ पहा )

खास [ कास् १ शब्दकुत्सायाम् { क् =ख् } ] खोकणें. इतर रूप-खांस

खांस [ कासनम् ] खोकणे. ( खास पहा )

खासट [ खाष्ट ( ना.) { खाष्ट = खाष्ट् = खासट } रागें भरणें.

खाखास [ कास् १ शब्दकुत्सायाम् - काकास् ] खोकणें, रागावून बोलणें. ( काकास पहा )

खाखेर [ खाट् कृ ] ( खाकर १ पहा )

खाच [ क्षि १ क्षये ( क्षि । णिच् । क्षयम् = खांच ) । कमी होणें, खचणें.
उ०-तैसे दानपुण्य खांची । गोत्र कुटुंबा वंची ।।
परी बायणी स्त्रियेची । उणी हो न ये ।।
ज्ञा. १३-७९३ ( खच ३ पहा )

खांच १ [ खज् १ गतवैकल्ये ] ( खच ५ पहा )

-२ [ क्षज् १० कृच्छ्रजीवने ( क्षज् । णिच् । क्षजय् = खाच )] संकटांत रहावयास लावणें.
उ०—म्हणौनि ते बुद्धि रचूं । मतवाद हे खांचूं । सोलीव निर्वचूं । फलितार्थ चि ।। ज्ञा, १३-१०४४ ( खच ६ पहा )

-३ [ सच् १ सेवायाम् ] सेवा करणें. उ०-लोकपाल रागेचे राउत जिये पदिचे ॥ उच्चैश्रवा खांचे । मागिलीकडे ।। ज्ञा. १-३२३

खांचवि [ खच् ( णिच् ) { खच् । णिच् । खाचय् । खाचच }] रांगेनें लावणें.

खाज १ [ कास् १ शब्दकुत्सायाम् { कास् । णिच् । कासय् = खाज } ] घशांत खवखवणें. उ०—अळूं खाजतें.

-२ [ खर्ज् १ व्यथने । खर्ज् = खज्ज = खाज } ] अस्वस्थ होणें.

खाजच १ [ खर्ज् १ व्ययने { खर्ज् । णिच् । खर्जय् । खाजव }] स्वच्छ करणें, उ०–घोडा खाजवणें.

-२ [ खर्ज् १ व्यथने ] उ०-त्याला खाजवूं नकोस.

खाड १ [ खन्-खातः (ना.)] खड्डा खणणें, खड्ड्यांत पुरणें.

-२ [ खन् । निष्ठा । खात = खाड] खड्डा खणणें, खड्ड्यांत पुरणें.

खाड १ [ खन्- खात: (ना.) ] खड्डा खणणें, खड्ड्यांत पुरणें.

-२ [ खन् निष्ठा खात = खाड ] खड्डा खणणें, खड्ड्यांत पुरणें.

खांड १  [ (खंड् १० भेदने { खंडय् = खांड }] तोडणें इतर रूप-खांद ३.

-३ [ स्कन्द् १ समादृतौ ] ( खंड १ पहा ).

खांडक १ [ खंडीकृ ] लहान लहान तुकडे करणें.

-२ [ खंडीकृ ] लहान लहान तुकडे करणें. ( खडकर पहा )

खाडा १ [ स्खद् १ स्खदने ] खाडा. उ०- दुधाचा खाडा.

-२ [ खाड: = खाडा ( खड् भेदने )] खाडा.

खाद १ [ खद् १ भक्षणे ]

-२ [ खर्द् १ दंदशूके ] उ०- त्याला सापानें खादला.

-३ [ खाद् १ भक्षणे ] खाणें,

खांद १ [ खन् १ अवदारणे { खन् = खांद }] खणणें. इतर रूप-खान.

-२ [ स्कंद १ गतिशोषणयोः ] ( खोड ३ पहा )

खाक [ कास् १ शब्दकुत्सायाम् { कास् = खाक्} ] खोकणें.

खाकट [ खड् १० भेदने, खड् ( अ ) अभ्यास-खाखड ] फांडणें, तोडणें.

खाकर १ [ खाट् + कृ ८ करणे { खाटकृ = खाक्कृ = खाकर } ( खाट्कृत्य = खाकरून ) ( कौमुदी ) ( खाटकृत्य निरष्टीवत् = खाकरून ) ] घसा मोकळा करणें. इतर रूपेंखांकर १, खांकेर, खांखर १, खाखर, खाखेर

-२ [ क्षवकरणं ( क्षु = शब्दे )( क्षवकरणं = खाकरणें ) ]

-३ [ खात्करणं ]

स्वांकर १ [ खाटकृ ] ( खाकर १ पहा )

-२ [ खच् + कृ; खच् १ भूतप्रादुर्भावे खौनाति, खच्चाति + कृ ] उत्पन्न होणें, फलोन्मुख होणें. या अर्थी हा धातु ज्ञानेश्वरींत सांपडतो.

-३ [ कृ ( वैदिक ) करीकृ ] काकरणे ( कांकर ३ पहा )

खाकाव [ सक्ख् १ इसने { खक्ख् = खाखाव }] गर्जना करणें, बीभत्स हुसणें, इतर रूपें- खासाव २, स्वाखा ३

खांकेर [ खाट्कृ] ( खाकर १ पहा )

खाकोर [ खुर्-खाग्वुर-खुर् ६ छेदने { अभ्यास । खाखुर् = खाकोर }] ओरखडणें, ओरबडणें.

खाखट [ कास्-अभ्यास काकास् + ट ] ( खाखाट पहा )

साखर [ खाट्कृ ] ( खाकर १ पहा )

खांसर १ [ खाट् कृ] ( खाकर १ पहा )

-२ [ कृ ( वैदिक ) करीकृ ] कांकरणें, उ. तेथ प्रवृत्तिवेनि 
वृद्धिलोभें । खोखरैजति शुभाशुभें । नाना कर्माचे खांबे । जेणों केति ॥ ज्ञ. १५-१५८ ( कांकर २ पहा )

खाखस [ कास् १ शब्दकुत्सायाम् ( कोस् । अभ्यास । काकास् = खाखस )] एकसारखें खोखणें, दुस-यावर खेंखसणें. ( काकास पहा )

खाखा १ [ खै १ छेदने यड्लुगन्त–खाखाति { खै । अभ्यास = खाखा (णें)}] फार इजा होणें.( हा धातु ज्ञानेश्वरीत सांपडतो )

-२ [ खे १ खेदने अभ्यास ] उपद्रवणें, पीडा करणें.

-३ [ खक्ख् १ हसने ] ( खाकाव पहा )

खाखाट [ कास् - काकास् + ट { कास् १ शब्दकुत्सायाम् । अभ्यास । काकास् +ट}] एकसारखें खोखणें. इतर रूप-खाखट

खाखाव १ [खाद् १ भक्षणे { खाद् । अभ्यास। खाखाद् = खाखाव } ] अतिशय भूक लागणें, खा खा होणें.

-२ [ खक्ख् ९ हसने ] ( खाकाब पहा )

खळबळ १ [ क्षल् + वल् ; क्षल् १० शौचकर्मणि, वल् १ संचरणे, द्विधातुसंयोग { क्षलवल् = खळबळ, ( क्ष् = ख्, ब् = ब् , लू = ळ् } ] हलवून धुणे. इतर रूप-खळबळाच.

-२ [ क्षल् + अवक्षल् { अवक्षल = ( अलोप) बळणें }] बुचकळून धुणें.

-३ [ स्खल् + वल् ] चालण्याचे थांबणे. इतर रूप-खळबळ

-४ [ स्खलत् + वलनं ]

खळबळाव [ क्षल् + वल् ] ( खळबळ १ पहा )

खळवट [ खल् + वठ् १० ग्रंथे ] एके ठिकाणीं जुळणें.

खळवळ [ स्खल् + वल् ] ( खळबळ ३ पहा )

खळाळ [ कल् १ शब्दे ] ( खळखळ २ पहा )

खा १ [ खाद् १ भक्षणे ] उ०-लाडू खाणें.

-२ [ खै १ हिंसायाम् खायति ] उ०-अगदीं खायला येतो.

-३ [ स्कू ५ भेदने ( वैदिक ) ( स्कवनं = खाणें ) ( दंतस्कवन = दांत खाणें. }]

-४ [ खै १ खेदने, हिंसायाम् खायति { खै = खाय् = खा }]
उ०-( १ ) तोंडांत खाशील. चपराक खाशील. ठोसा-मार खाशील.
( २ ) तेथें तुला काय वाघ खातो ? म्हणजे ठार मारतो.

- ४ अ [ खै खाणें ] उ०- कुस्ती खाणें.

-५ [ क्ष्माय् १ विधूनने क्ष्मायते (क्षुब्ध करणें)] क्षुब्ध होणें. उ०- तो मला खायला उठला.

-६ [ क्षण् १ हिंसायाम् ( क्षणनं = खण्णे] = खाणें.)] ठार मारणें. उ०- वाघ म्हटलें तरी खातो आणि वाघोबा म्हटलें तरी खातों. एथें खाणें म्ह• ठार करणें. इतर रूप-खां २

-७ [ घातयति = खातो. पितृघातिन् = बापखाऊ (घ=ख)] मारणें, उ०- मुलगा सुलक्षणी । जन्मताच बापाला खाललान्, एथें खाणें म्ह० मारणे.

-८ [ क्षिं १ ( वैदिक ) क्षेति ] जवळ असणें. उ.-तो सारें राज्य, इष्टेट खातो, जमीन खातो, घर खातो.

-९ [ क्षि १ क्षये क्षयति ( क्षय् = खा )] उ०- त्यानें हें काम करण्यांत एक महिना खाल्ला.

-१० [ क्षपय् = खपव { क्षपय् = स्त्रव् = खा }] दुरुपयोग करणें, उ०-वेळ, पैसा खाणें, इतर रूप-खपवि ३

खां १ [ क्षम् १ सहने { क्षम् = स्त्रम् = खां । खा } ] सहन करणें. उ- राग खाणें.

-२ [ क्षण १ हिंसायाम्] उ०-मन खातें. (खा ६ पहा)